Palma kokosowa nazywana jest „drzewem życia” ze względu na jej liczne zastosowanie. Wszystkie części palmy, począwszy od korzeni, poprzez pień i liście, a kończąc na owocach są wykorzystywane przez człowieka w przemyśle spożywczym, farmaceutycznym, kosmetycznym, a nawet budowlanym. Najbardziej cenioną częścią tego drzewa są jednak owoce, zwane orzechami kokosa lub po prostu kokosem. Dojrzały owoc kokosa ma brązową grubą skorupę, pod którą znajduje się gruba na centymetr lub dwa warstwa miąższu, uważana za najważniejszą część kokosa. Z niej bowiem otrzymywane są główne produkty kokosowe: wiórki, olej, mąka, białko oraz mleko kokosowe.
Czym jest mleko kokosowe?
Mlekiem kokosowym nazywa się produkty różnego typu. Pierwszy to napój roślinny, który jest substytutem mleka krowiego, ma podobną płynną konsystencję, a na sklepowych półkach dostępny jest w kartonach. Mlekiem lub mleczkiem kokosowym nazywamy również przetarty z wodą miąższ kokosa, który jest dużo gęstszy, bardziej tłusty i kaloryczny od napoju i ma konsystencję śmietany. Przeważnie kupuje się go w puszce. Mleko kokosowe jest niekiedy mylone również z wodą kokosową, która znajduje się naturalnie we wnętrzu kokosa – mleko kokosowe trzeba zaś wyprodukować. Na rynku dostępne są również pasty kokosowe (nazywane również masłem kokosowym lub kremem), które uzyskuje się przez drobne zmielenie miąższu kokosa.
Zobacz także: Woda kokosowa – elektrolity zamknięte w kokosie
Uściślijmy więc: mleko kokosowe jest to biała, gęsta emulsja, która składa się z drobno startego miąższu kokosa z dodatkiem wody. Otwierając puszkę z tym produktem, zauważymy dwie odrębne warstwy: cięższą i płynną, która jest na dnie oraz lżejszą i kremową, która jest na górze. Oddzielanie się tych warstw następuje na skutek łączenia się cząsteczek tłuszczu kokosowego[1].
W zależności od ilości dodanej wody zmienia się skład mleczka kokosowego:
- im mniej wody, tym więcej tłuszczu (jeśli tłuszczu jest powyżej 50 gram na 100 gram produktu wtedy mowa o paście kokosowej)
- im więcej wody, tym mniej tłuszczu (produkt, ma płynną konsystencję i tworzy napój kokosowy – zawartość tłuszczu nie przekracza wówczas 10 gram na 100 gramów produktu)
- mleczko kokosowe ma średnio pomiędzy 20 a 40 gram tłuszczu w 100 gramach produktu. Wartości odżywcze prezentują się wówczas następująco[2]:
DRWS – dzienna referencyjna wartość spożycia
Czy mleczko kokosowe jest zdrowe?
Mleczko kokosowe zawiera bardzo dużą ilość tłuszczy nasyconych – spożywając sto gram produktu, dostarczamy do naszego organizmu ponad 100% dziennego zapotrzebowania na ten składnik. Dodatkowo, tłuszcze nasycone są powszechnie uznawane jako te złe – szkodliwe dla zdrowia. Ale rzeczywistość jest bardziej skomplikowana i w tym przypadku, działa na korzyść mleczka kokosowego. Tłuszcze nasycone obecne w mleczku kokosowym to średniołańcuchowe nasycone kwasy tłuszczowe (MCT), które korzystnie wpływają na nasze zdrowie! To te same tłuszcze, które są obecne w mleku matki!
Tłuszcze MCT obfitują w kwas laurynowy, który w organizmie przekształcany jest w bardzo ważny związek zwany monolauryną, mający właściwości przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze. Kwas laurynowy może również obniżać poziom cholesterolu i trójglicerydów, co obniża ryzyko chorób serca i udaru mózgu. Ponadto, tłuszcze obecne w mleczku kokosowym rzadziej zatykają tętnice, ponieważ organizm ludzki ich nie przechowuje. Tym samym uważa się, że spożywanie mleczka kokosowego pomaga chronić organizm przed infekcjami, a w kontekście zachowania zdrowia serca, mleko kokosowe jest zdrowszą alternatywą dla mleka krowiego. Odpowiedni skład sprawia, że mleczko kokosowe wykazuje również właściwości przeciwutleniające[3].
Pomimo tego, że mleczko kokosowe jest kaloryczne, badania sugerują że obecne w nim tłuszcze MCT mogą korzystnie wpływać na utratę masy ciała i metabolizm. Dzieje się tak, ponieważ tłuszcze średniołańcuchowe MCT bezpośrednio po spożyciu trafiają do wątroby, gdzie są od razu przekształcane w energię i nie odkładają się. Dzięki tym tłuszczom nasz organizm dostaje „zastrzyk energetyczny”, stąd często są one składnikiem produktów i suplementów diety dla osób aktywnych fizycznie i dbających o swoją sylwetkę.
Czytaj również: Napoje roślinne (mleko roślinne) jako zamiennik mleka krowiego
Źródła:
[1] Health Benefit of Coconut Milk | T. | Indonesian Food and Nutrition Progress (ugm.ac.id)
[2] Nuts, coconut milk, raw (liquid expressed from grated meat and water) Nutrition Facts & Calories (self.com)
[3] Alyaqoubi, Saif & Abdullah, Aminah & Samudi, Muhamad & Abdullah Sani, Norrakiah & Addai, Zuhair & Musa, Khalid Hamid. (2015). Study of antioxidant activity and physicochemical properties of coconut milk (Pati santan) in Malaysia.. Journal of Chemical and Pharmaceutical Research. 7. 967-973.
