Endosonografia, znana również pod nazwą ultrasonografia endoskopowa lub skrótem EUS, jest badaniem, które łączy w sobie dwie metody – endoskopię oraz ultrasonografię. Badanie służy wykrywaniu chorób przewodu pokarmowego, ale również narządów, które z nim sąsiadują. Co więcej, w czasie endosonografii możliwe jest przeprowadzenie zabiegów diagnostycznych, takich jak biopsja, oraz terapeutycznych, jak na przykład drenaż torbieli.
Kiedy wskazane jest przeprowadzenie endosonografii?
Endosonografię przeprowadza się w celu kontroli zmian nowotworowych znajdujących się w przewodzie pokarmowym. Dzięki badaniu tego typu możliwa jest ocena stopnia zaawansowania nowotworu, co ma ogromne znaczenie przy planowaniu leczenia. Wskazaniem do przeprowadzenia ultrasonografii endoskopowej są także choroby trzustki, objawiające się między innymi guzami, zmianami ogniskowymi oraz zapaleniem trzustki. Endosonografię zaleca się także w przypadku kamicy dróg żółciowych lub występowania w przewodzie pokarmowym zmian podśluzówkowych. Ponadto, badanie umożliwia ocenę narządów, które znajdują się w śródpiersiu tylnym, pęcherzyka żółciowego, śledziony, wątroby, a także okolic odbytnicy. Podczas endosonografii można przeprowadzić biopsję, a pobrane tkanki poddać badaniu histopatologicznemu.
Jak przygotować się do endosonografii?
Pacjent przed przeprowadzeniem endosonografii musi być na czczo, w innym przypadku badanie nie może zostać wykonane, ponieważ treści zalegające w przewodzie pokarmowym mogą ograniczać widoczność. Jeśli pacjent jest przewlekle chory i przyjmuje regularnie leki, należy skonsultować się z lekarzem, czy należy przyjmować poranną dawkę leku w dniu badania. Poza tym, należy poinformować lekarza o wszystkich chorobach, na które się cierpi, przyjmowanych lekach i ewentualnych alergiach. Podczas wywiadu lekarskiego warto pokazać wyniki dotychczas przeprowadzanych badań. Może to znacznie ułatwić postawienie diagnozy i umożliwi porównanie zmian.
Przed badaniem zwykle wykonuje się badania krwi, takie jak morfologia, oznaczenie parametrów krzepnięcia oraz oznaczenie poziomu hormonów tarczycy. Niekiedy, zwłaszcza przed skomplikowanymi zabiegami, zaleca się wykonanie badań takich jak oznaczenie grupy krwi, stężenia kreatyniny i aktywność amylazy. Lekarz może zlecić także badanie EKG.
Jak przebiega endosonografia?
Endosonografia przeprowadzana jest przez usta lub odbyt, w zależności od tego, który odcinek przewodu pokarmowego lub sąsiadujące narządy chce się zbadać. Przed ultrasonografią endoskopową przeprowadzaną przez usta, gardło pacjenta znieczula się, aby zmniejszyć odruch wymiotny i ułatwić wprowadzenie endoskopu. Jeżeli endoskop ma być wprowadzony przez odbyt, uprzednio wykonuje się lewatywę. W niektórych przypadkach konieczne jest znieczulenie ogólne, w szczególności, jeśli zabieg będzie wykonywany w celach terapeutycznych. Jest to istotne zwłaszcza wtedy, gdy nawet najmniejszy ruch pacjenta mógłby spowodować niechciane komplikacje. Po wprowadzeniu endoskopu lekarz ogląda struktury wewnątrz ciała pacjenta. Czasami podczas badania pobierany jest materiał do badania histopatologicznego.
Jeżeli badanie jest wykonywane w celach terapeutycznych, czyli podczas endosonografii przeprowadza się drenaż zbiornika płynu, na przykład torbieli, pod kontrolą endoskopu wybierane jest miejsce, w którym najlepiej wykonać nakłucie. W miejscu takim zbiornik płynu musi jak najlepiej przylegać do ściany przewodu pokarmowego. Po nakłuciu torbieli jej zawartość jest opróżniana do dwunastnicy albo żołądka przez specjalnie założone dreny.
Po badaniu pacjent przez pewien czas nie może jeść ani pić, a jego stan jest monitorowany przez personel medyczny. Zwykle można opuścić szpital w dniu, w którym wykonywane było badanie, jednak czasami niezbędna jest dłuższa hospitalizacja.
