Waga w ciąży
fot. elements.envato.com

W czasie ciąży ciało kobiety bardzo się zmienia. Wraz z małym człowiekiem, który rośnie w brzuchu mamy, rośnie również sama mama. To naturalny i konieczny proces, by dziecko prawidłowo się rozwijało. Prawidłowy przyrost masy ciała kobiety ciężarnej, jest ważny nie tylko dla dobrego samopoczucia w ciąży, ale także dla rozwoju dziecka w łonie oraz długoterminowego zdrowia matki i dziecka. Zarówno zbyt duża waga w ciąży na jej kolejnych etapach, jak również zbyt mały przyrost kilogramów, może budzić niepokój i wpływać niekorzystnie na przebieg ciąży.

Kwestie estetyczne, ważne dla niejednej kobiety, odchodzą na bok, gdy na szali jest zdrowie. Aczkolwiek, trzymając prawidłową dietę w ciąży i prowadząc umiarkowaną aktywność fizyczną, dostosowaną dla kobiet ciężarnych, można uzyskać optymalną wagę w ciąży i szybko wrócić do formy po porodzie.

Waga w ciąży

Amerykańscy naukowcy z  Instytute of Medicine w 2009 roku opracowali wytyczne dotyczące prawidłowego przyrostu wagi kobiet ciężarnych na podstawie wskaźnika ich masy ciała (BMI – Body Mass Index) przed ciążą. Wyniki pracy naukowców przedstawia tabela poniżej[1].

 

Generalnie tendencja jest taka, że kobiety szczupłe w czasie ciąży mogą przybrać na wadze dużo więcej niż kobiety z nadwagą lub kobiety otyłe.

U kobiet z prawidłową masą ciała przed ciążą, wzrost wagi w kolejnych trymestrach ciąży mieści się w następujących przedziałach:

  • I trymestr: od 0,45 – 2 kg
  • II trymestr: około 6 kg
  • III trymestr: około 5 kg

Należy pamiętać, iż wszystkie dane, które są podawane, są jedynie danymi uśrednionymi i nie muszą mieć zastosowania do każdego przypadku. Każda kobieta jest inna i może inaczej przechodzić ciążę. Dlatego tak ważne są regularne kontrole u lekarza prowadzącego ciążę, który każdorazowo, na początku wywiadu lekarskiego, zadaje pytanie o aktualną wagę kobiety ciężarnej.

Skąd się biorą dodatkowe kilogramy w ciąży

Waga w ciąży to nie tylko waga dziecka, które mama nosi pod sercem. Przyjmując, że przyrost masy ciała kobiety w ciąży wyniósł 13,5 kg, to na ten wynik składa się[1]:

  • waga dziecka – około 3,5 kg
  • łożysko – 0,70 kg
  • płyn owodniowy – około 1 kg
  • macica – około 1 kg
  • zwiększona objętość krwi – 1,80 kg
  • zapasy tłuszczu, białka i innych składników odżywczych – ponad 3 kg
  • zwiększona masa piersi – 1-1,5 kg
  • zwiększona ilość wody w organizmie – ponad 3 kg

Zdarza się, że kobieta w ciąży nie przybiera na wadze „książkowo”. Wagę kobiety w ciąży kształtują bowiem nie tylko fizjologiczne procesy (takie jak rozwój płodu i zmiany w organizmie tym spowodowane) i wskaźniki takie jak BMI, gospodarka hormonalna, podstawowa przemiana materii. To, o ile nastąpi przyrost masy ciała kobiety w ciąży zależy również od czynników[1]:

  • socjodemograficznych – wiek, pochodzenie, rasa, status społeczny i ekonomiczny;
  • medycznych – choroby przed ciążą, choroby nabyte w czasie ciąży, niepowściągliwe wymioty ciężarnych, anoreksja, bulimia, wielokrotne wcześniejsze porody;
  • psychologicznych – depresja, wsparcie społeczne, postawa względem przyrostu wagi, postawa względem ciąży (ciąża planowana lub niechciana);
  • behawioralne – nawyki żywieniowe, aktywność fizyczna, picie alkoholu, palenie papierosów.

O ile zwiększa się zapotrzebowanie energetyczne w ciąży?

Mylne jest przeświadczenie, że kobieta w ciąży musi jeść za dwie osoby. Pamiętajmy, że ta mała osóbka w brzuchu jest bardzo mała i nie potrzebuje dodatkowej porcji schabowego, frytek czy lodów. W okresie ciąży rośnie zapotrzebowanie energetyczne, należy również zwiększyć ilość witamin i składników mineralnych.

W pierwszych tygodniach ciąży dodatkowy wydatek energetyczny jest niewielki. Rośnie on pod koniec I trymestru, a w II i III trymestrze utrzymuje się na podobnym poziomie. W II trymestrze dodatkowa ilość kalorii jest wymagana dla prawidłowego rozwoju narządów i funkcji matczynych (np. powiększenie macicy i gruczołów sutkowych). Dodatkowe kalorie w III trymestrze są przeznaczone głównie dla rozwoju dziecka. A o jakich liczbach mówimy?

  • w I trymestrze zaleca się zwiększenie kaloryczności posiłków o 150 kcal dziennie;
  • w II trymestrze specjaliści polecają zwiększyć ilość spożywanych kalorii o 360 dziennie;
  • w III trymestrze kobieta ciężarna powinna spożywać 475 kcal więcej w ciągu dnia niż w okresie sprzed ciąży[2].

Waga w ciąży a zdrowie mamy i dziecka

Nadmierny przyrost masy ciała kobiety w czasie ciąży może skutkować nieprawidłowymi wynikami badań, zarówno jeśli chodzi o zdrowie matki, jak i dziecka, a także może przyczynić się do powikłań porodowych.

Przyszła mama może w związku z tym borykać się z nadciśnieniem ciążowym, cukrzycą ciążową, może doświadczyć stanu przedrzucawkowego i mieć problemy z uzyskaniem prawidłowej wagi po ciąży. Poród może nie należeć do najłatwiejszych, a często konieczne może okazać się cesarskie cięcie. W przypadku płodu bardzo często zaobserwować można makrosomię, czyli zwiększoną masę płodu w stosunku do jego wieku oraz zaburzenia metaboliczne u noworodka. W późniejszym okresie u takich dzieci zwiększa się ryzyko nadwagi i problemów z ciśnieniem krwi[3].

Niedowaga kobiety w ciąży może być równie niebezpieczna i może skutkować nieprawidłowościami w rozwoju płodu. Dzieci z takiej ciąży mają niską masą urodzeniową, często rodzą się przedwcześnie. Rzadkością nie są również zaburzenia neurologiczne tj. wady wzroku, słuchu, czy opóźnienia rozwoju.

Czytaj również: Ciąża po 30-tce: ryzyko ciąży po 30

Źródła:

[1]  Institute of Medicine and National Research Council. 2009. Weight Gain During Pregnancy: Reexamining the Guidelines. Washington, DC: The National Academies Press.

[2] Agnieszka Wendołowicz, Ewa Stefańska, Lucyna Ostrowska. Żywienie kobiet w okresie ciąży. Med. Og Nauk Zdr. 2014; 21(3): 341–345.

[3] Abeysena, Chrishantha & Jayawardana, Pushpa. (2010). Maternal and Social Determinants of Excessive Weight Gain during Pregnancy: A Cohort Study. International Journal of Collaborative Research on Internal Medicine & Public Health. 348-359.

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj