Skala Agar
fot. elements.envato.com

Od blisko siedemdziesięciu lat każde dziecko, niemalże na całym świecie, tuż po urodzeniu, poddawane jest ocenie według tzw. skali Apgar. Lekarzom i położnym mówi ona bardzo wiele. Rodzicom już mniej. Są szczęśliwi, gdy ich dziecko dostanie 10/10 punktów i przestraszeni, gdy ta ocena nie jest maksymalna. Czym jest skala Apgar? Jakie są jej składowe i o czym świadczą przyznawane punkty, dowiecie się w naszym artykule.

Czym jest skala Apgar?

Zacznijmy od początku. Czyli od roku 1952, gdy amerykańska anestezjolog Virginia Apgar zaproponowała nową metodę oceny stanu klinicznego noworodków w pierwszych minutach życia. Metoda ta miała ograniczyć śmiertelność noworodków dzięki bacznej obserwacji dzieci, które z jakiś powodów nie dostały maksymalnej punktacji. Ocenie poddawanych było 5 podstawowych czynności życiowych, a na podstawie uzyskanego wyniku, można było łatwo wyselekcjonować noworodki z zaburzeniami adaptacyjnymi do życia pozapłodowego i w razie konieczności, udzielić im odpowiedniej pomocy.

Test wykonuje się kilkukrotnie – w pierwszej, trzeciej i piątej minucie życia dziecka, a gdy zachodzi taka konieczność, czyli gdy punktacja dziecka jest niższa niż 7, badanie wykonuje się również w dziesiątej, piętnastej i dwudziestej minucie. Żeby dokonać rzetelnej oceny, badanie powinno odbyć się w cichym i ciepłym pomieszczeniu, w którym temperatura wynosi pomiędzy 23 a 25 stopni Celsjusza. Zaleca się, by wcześniaki były badane w inkubatorze.

Co jest ocenianie?

Do oceny noworodków w pierwszych minutach po porodzie zostały wybrane takie parametry, które łatwo zaobserwować bez specjalistycznego sprzętu. Oceny tej nie musi nawet dokonywać lekarz neonatolog, położnik czy pediatra. Położna poradzi sobie z tym równie dobrze.

Ocenie w skali Apgar poddawanych jest pięć czynników:

  • zabarwienie skóry,
  • czynność akcji serca (puls),
  • reakcja dziecka na bodźce – jego odruchy,
  • napięcie mięśni,
  • oddychanie.

Każdy z powyższych parametrów podlega ocenie od 0 do 2 punktów. Zatem maksymalna liczba zsumowanych punktów to 10, minimalna 0. Punkty przyznaje się następująco:

  • Jeśli skóra noworodka jest równomiernie różowa, maluch dostaje 2 punkty. Jeśli tyłów jest zaróżowiony, a kończyny sine, przyznawany jest 1 punkt. Jeśli dziecko jest całe sine lub blade, otrzymuje 0 punktów.
  • 2 punkty otrzymuje noworodek, u którego serduszko bije powyżej 100 uderzeń na minutę. Jeśli akcja serca jest powolna (poniżej 100 uderzeń na minutę), przyznawany jest 1 punkt. Przy braku akcji serca, ocena wynosi 0 punktów.
  • Żeby sprawdzić czy odruchy dziecka są prawidłowe, drażni się jego nozdrza cewnikiem i łaskocze się podeszwy stóp. Jeśli w odpowiedzi na te zabiegi dziecko zaczyna płakać, kicha lub kaszle, wówczas otrzymuje najwięcej punktów. Jeśli odruchy są słabe, uzyskuje 1 punkt. Przy braku reakcji nie przyznawane są punkty.
  • Jeśli mięśnie noworodka są napięte, a jego ruchy są czynne, malec otrzymuje 2 punkty. 1 punkt otrzymuje wówczas, gdy napięcie mięśni zginaczy i prostowników jest słabe. Gdy ciało noworodka wykazuje całkowitą wiotkość, ocena tego parametru wynosi 0.
  • 2 punkty otrzymuje noworodek, który płacze i prawidłowo oddycha. Gdy jego oddech jest powolny, płytki i nieregularny otrzymuje 1 punkt. Przy braku oddechu, punktacja wynosi 0.

Interpretacja wyników

Noworodek, którego stan został oceniony w przedziale między 0 a 3 punkty, to ciężki przypadek i wymaga natychmiastowej pomocy – wentylacji lub wspomagania pracy serca. W przypadku uzyskania sumy punktów pomiędzy 4 a 7, stan noworodka ocenia się jako średni, a dziecko w większości przypadków poddawane jest dodatkowemu stymulowaniu i uzupełniane jest wdychane powietrze tlenem. Noworodek oceniony na 8,9 i 10 punktów nie wymaga resuscytacji, a jego stan ogólny jest dobry.

Przy ocenie stanu zdrowia noworodka bardzo ważne jest powtórne badanie. Test wykonany po pierwszej minucie identyfikuje te noworodki, które potrzebują natychmiastowej pomocy. Test w skali Apgar powtórzony w piątej minucie mówi, na ile skuteczne były wykonane działania i jak dziecko adaptuje się do świata zewnętrznego. W przypadku braku poprawy wyników lub pogorszeniu stanu noworodka, podejmowane są dalsze zabiegi, a test Apgar wykonywany jest co 5 minut.

Źródła:

  1. Jajor J., Skala Apgar a rozwój funkcjonalny dzieci od 0-2 lat, [w:] Pielęgniarstwo Polskie, nr 4 (34), Poznań 2009, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, s. 276-281.
  2. Przedpełska-Winiarczyk M., Kułak W, Skala Apgar obecnie, Problemy Higieny i Epidemiologii 2011, 92(1): 25-29

 

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj