Amarantus to roślina, której historia sięga pięciu tysięcy lat. Jej uprawą trudniły się starożytne ludy Inków i Azteków, doceniając walory smakowe i odżywcze. Szarłat wyniosły, o którym mowa, do Europy trafił na przełomie XVI/XVII wieku, ale nie na stoły, tylko do ogrodów jako roślina ozdobna. Piękne kwiatowe pióropusze w kolorze amarantusowym (czerwień przechodząca w fiolet, ciemny róż) można również dziś spotkać często w parkach i na przydomowych ogródkach. Warto jednak poznać bliżej tę roślinę od strony odżywczej i zdrowotnej i włączyć ziarna amarantusa do swojego menu!

Wartości odżywcze amarantusa

Ziarna amarantusa najczęściej gotuje się lub mieli na mąkę. Przy gotowaniu traci on część swoich wartości odżywczych, ale dalej jest bardzo dobrym źródłem żelaza, magnezu, fosforu, a przede wszystkim manganu. Amarantus ceniony jest również ze względu na obecność białka o dużej wartości biologicznej oraz błonnika.

Wartości odżywcze dla 100g ugotowanego amarantusa wraz z DRWS[1]:
Energia 427 kJ (102 kcal)
Węglowodany

(w tym skrobia)

18,7 g

16,2 g

Białko 3,8 g (8% DRWS)
Błonnik 2,1 g (8% DRWS)
Tłuszcz 1,6 g (2% DRWS)
Witamina B3 0,2 mg (1%)
Witamina B6 0,1 mg (6%)
Witamina E 0,2 mg (1%)
Kwas foliowy 22,0 mcg (5%)
Wapń 47 mg (5%)
Żelazo 2,1 mg (12%)
Magnez 65 mg (16%)
Fosfor 148 mg (15%)
Potas 135 mg (4%)
Sód 6 mg (0%)
Cynk 0,9 mg (6%)
Miedź 0,1 mg (7%)
Mangan 0,9 mg (43%)
Selen 5,5 mg (8%)

DRWS – dzienna referencyjna wartość spożycia

Właściwości zdrowotne

Amarantus ze względu na swoje właściwości zdrowotne bywa nazywany „zbożem XXI” wieku, choć tak naprawdę zbożem nie jest. Zaliczany jest do roślin określanych mianem pseudozboż lub zbóż rzekomych, posiada bowiem ziarna podobne do zboża, ale nie jest trawą jak pszenica czy owies. Czym amarantus zasłużył sobie na tak zaszczytne miano? Oto najważniejsze powody:

  1. Obniża poziom cholesterolu we krwi. Zbyt duża ilość cholesterolu, która gromadzi się we krwi powoduje zwężanie tętnic, może prowadzić do miażdżycy i chorób serca. Stąd tak ważna jest kontrola tzw. „złego cholesterolu”. Autorzy badań nad tą właściwością amarantusa wskazywali różne jej podstawy. Jedną z nich była obecność w ziarnach szarłatu kwasów tłuszczowych. Inną jest profil aminokwasowy obecny w błonniku. Jeszcze inni autorzy wskazują na obecne w amarantusie fitochemikalia (naturalne związki chemiczne występujące w roślinach, które służą do ochrony roślin przed pasożytami i chorobami i, jak wykazują badania, mogą być wykorzystywane również w celu poprawy i ochrony zdrowia ludzi)[2].
  2. Amaranus ma działanie przeciwutleniające. Przeciwutleniacze (antyoksydanty) chronią nasz organizm przed szkodliwym stresem oksydacyjnym, który oznacza zwiększoną ilość wolnych rodników niszczących nasze komórki „od wewnątrz” powodując choroby (w tym np. cukrzyca) i szybsze starzenie się organizmu. Rośliny takie jak amarantus pomagają w walce z wolnymi rodnikami[3].
  3. Amarantus korzystnie wpływa na układ krążenia. Badania amerykańskich naukowców wykazały, że dzieje się tak dzięki związkom tłuszczowym obecnych w nasionach amarantusa. Wyliczono, że dodatek mąki z amarantusa w ilości 10% do pieczywa jedzonego na co dzień, powstrzymałoby dalszy rozwój chorób układu krążenia u ponad 30% chorych[4].
  4. Pomaga w anemii. Przyczyny anemii mogą być różne, jednak najczęstszą z nich są braki żelaza, którego bogatym źródłem jest amarantus.
  5. Amaratus jest dobry dla osób z celiakią. Celiakia to nadwrażliwość na gluten. Osoby, które zmagają się z tą chorobą powinny całkowicie wykluczyć gluten ze swojej diety. Amarantus jest produktem bezglutenowym i może być z powodzeniem wykorzystywany jako zamiennik produktów zawierających gluten.
  6. W literaturze przedmiotu wspomina się również takie właściwości amarantusa jak: działanie przeciwnowotworowe, przeciwalergiczne, wzmacniające odporność, redukujące nadciśnienie, przeciwcukrzycowe i przeciwgrzybicze. Większość z tym badań prowadzona była na zwierzętach i konieczne są dalsze badania, by potwierdzić te właściwości amarantusa u ludzi[5].

Amarantus w kuchni

Amarantus nie jest popularny w Polsce, ale rośnie liczba osób prowadzących zdrowy styl życia i podążających za takimi spożywczymi „nowinkami”. Coraz więcej osób kupuje więc produkty z amarantusa takie jak: mąka, płatki, olej, ziarna, aparantus ekspandowany i przygotowuje posiłki z ich dodatkiem. A można przyrządzić naprawdę wiele!

Mąkę amarantusa możemy traktować jako substytut mąki pszennej i zrobić z niej chleb, placki, naleśniki, ciasta. Ziarna amarantusa, które uprzednio zalejemy wodą i poczekamy, aż wykiełkują, możemy ugotować i spożyć do obiadu zamiast ziemniaków, kaszy czy ryżu. W takiej formie amaratus jest również świetnym dodatkiem do sałatek i do zup! Warto też spróbować amarantusankę, która jest fajną alternatywą dla owsianki na śniadanie. Amaratus w formie mąki lub płatków dodaj do koktajlu – dostaniesz ekstra dawkę białka i błonnika. Amarantus ekspandowany z kolei możesz jeść jako przekąskę lub posypać nim ulubione potrawy.

Czytaj również: Liście moringa – superfood, który leczy

Źródła:

[1] Amaranth grain, cooked Nutrition Facts & Calories (self.com)

[2] Maurya, Neelesh & Arya, Dr Pratibha. (2018). Amaranthus grain nutritional benefits: A review. 2258-2262.

[3] Jadhav, Vrushali & Biradar, S.D.. (2016). EVALUATION OF ANTIOXIDANT ACTIVITY OF AMARANTHUS VIRIDIS L. METHANOLIC EXTRACT. International Journal of Pharmacy and Biological Sciences. 6. 150-153. 10.21276/ijpbs.2016.6.3.17.

[4] Amarantus.pdf (cukrzycaazdrowie.pl).

[5] Caselato-Sousa VM, Amaya-Farfán J. State of knowledge on amaranth grain: a comprehensive review. J Food Sci. 2012 Apr;77(4):R93-104. doi: 10.1111/j.1750-3841.2012.02645.x. PMID: 22515252.

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj