Achalazja przełyku (łac. cardiospasmus) jest chorobą, w której występuje upośledzony rozkurcz dolnego zwieracza przełyku i jednoczesny brak perystaltyki pozostałych odcinków przełyku. Jej charakterystycznym objawem jest dysfagia, czyli problem z przełykaniem pokarmu. Występowanie spowodowane jest brakiem komórek nerwowych w dolnym odcinku przełyku tzw. splot Auerbacha.
Na achalazję przełyku, głównie zapadają osoby w wieku 30 – 60 lat. Zachorowalność na kurcz wpustu stanowi ponad 70 % wszystkich pierwotnych zaburzeń funkcji przełyku. Przyczyny powstawania achalazji pierwotnej nie są do końca znane. W niektórych przypadkach jej występowanie jest wtórne, w tym przypadku przyczyną wystąpienia achalazji mogą być takie choroby jak np. rak przełyku czy choroba Chagasa.
Z powodu braku komórek nerwowych w dolnym odcinku przełyku, dolny zwieracz tego narządu, podczas przechodzenia pokarmu, nie ulega rozkurczeniu. Powoduje to dysfagię, czyli utrudnione połykanie pokarmów (w początkowej fazie pokarmów stałych a w późniejszej również płynnych). Nad przewężeniem tego odcinka przełyku, gromadzi się pokarm co powoduje poszerzenie przełyku na tym odcinku.
Objawy achalazji przełyku
U niektórych pacjentów chorujących na achalazję przełyku notuje się spadek masy ciała. Jednak stopień odżywienia pacjenta, paradoksalnie jest określany jako dobry. Do głównych objawów chorobowych achalazji zaliczamy:
- problemy z przełykaniem (dysfagia)
- uczucie pieczenia i nieprzyjemnego posmaku (zarzucanie treści pokarmowej do jamy ustnej)
- ból w klatce piersiowej (nieraz tak dotkliwy, że bywa mylony z atakiem serca)
- zgaga
- kaszel
- krztuszenie się
- wymioty rzekome (nie poprzedzone mdłościami)
Achalazji towarzyszy zatrzymywanie w przełyku pokarmu, płynów i śliny, co może prowadzić do ich przedostawania się do układu oddechowego, w konsekwencji może dochodzić do zapalenia płuc. W wyniku dysfagii może również dochodzić do rozwoju stanów zapalnych w przełyku. Achalazja jest jedną z przyczyn rozwoju raka przełyku, ryzyko zachorowania po kilkudziesięciu latach wzrasta o 1 – 3 %.
Metody leczenia
Lekarz najczęściej stawia diagnozę po wykonaniu badania RTG przełyku (z podaniem kontrastu), wykonywane jest również badanie endoskopowe (ezofagoskopia) i manometria przełyku, czyli ocena napięcia zwieraczy przełyku.
Leczenie achalazji przełyku polega na:
- stosowaniu diety w postaci rozdrobnionych, papkowatych pokarmów
- unikanie sytuacji stresogennych
- spaniu w pozycji półsiedzącej (co zapobiega zachłyśnięciu się)
- przyjmowanie leków zaleconych przez lekarza (nifedypina, diazotan izosorbidu)
- zastosowanie zastrzyków z botoksem
Podczas endoskopii przełyku, można metodą inwazyjną spowodować poszerzenie ścian przełyku (zabieg należy powtarzać). Można również wstrzyknąć toksynę botulinową.
Inną metodą stosowaną w leczeniu achalazji jest akupunktura, która działa rozkurczowo.
U chorych na achalazję stosowane jest również leczenie operacyjne (operacja Hellera). Możliwe jest wykonanie tej operacji metodą laparoskopową. Operacja polega na wycięciu podłużnego pasma warstwy mięśniowej okrężnej w okolicy wpustu, co skutkuje jego poszerzeniem.
Zobacz także:
