Uczulenie na słońce u dzieci – skąd wiedzieć, że dziecko ma alergię?

Specjaliści szacują, że uczulenie na słońce dotyka około 10% populacji, niezależnie od wieku. Mając na uwadze fakt, jak delikatna jest skóra dzieci, warto pamiętać, iż będzie ona szczególnie narażona na rozwój tego rodzaju nadwrażliwości. Niektóre osoby uważają, że pojawianie się uczuleń spowodowanych przez słońce, wynika z nieustannie rosnącej ilości alergików na świecie, inni z kolei, że ma to związek z dziurą ozonową.

Najpowszechniej uczulenie na słońce, czyli fotodermatoza polimorficzna pojawia się na wiosnę oraz wczesnym latem, gdy skóra nie przywykła jeszcze do intensywnego nasłonecznienia. Niekiedy po upływie zaledwie kilku godzin, a czasem kilku dni od wystawienia na działanie słońca, pojawiają się dokuczliwe objawy. Najczęściej obserwowana jest wysypka na skórze, grudki, guzki czy bąbelki oraz bolesne swędzenie. Zdarza się również opuchniecie niektórych partii skóry.

Uczulenie na słońce u dzieci – przyczyny oraz czynniki ryzyka

1. Fotodermatoza idiopatyczna – do jej wystąpienia dochodzi zwykle w momencie pierwszego kontaktu skóry ze słońcem. Po zakończeniu okresu zimowego w organizmie nie doszło jeszcze do wytworzenia się właściwej ilości melaniny, czyli barwnika, który jest odpowiedzialny za ochronę tkanek skóry przed szkodliwym oddziaływaniem promieni słonecznych, jak również zapobiega występowaniu dokuczliwych objawów, w obrębie skóry. Pośród tego rodzaju dermatoz, wyróżniamy m.in.: młodzieńczą osutkę wiosenną, osutki świetlne, pokrzywkę słoneczną, świerzbiączkę letnią czy też opryszczki ospówkowate.

2. Fotodermatoza egzogenna – wywołana kontaktem z substancją, która podnosi wrażliwość organizmu na promieniowanie słoneczne. Wyróżniamy tu:

• Odczyn fototoksyczny – wywołany zostaje przez substancje chemiczne, znajdujące się w kosmetykach, perfumach, niektórych lekach, chociażby o działaniu przeciwbólowym czy antybiotykach. Mogą to być również zioła jak np. dziurawiec. Taki rodzaj reakcji alergicznej jest niezależny od wieku i może wystąpić zarówno u dziecka, jak i u osoby dorosłej. Wyznacznikiem jest jedynie odpowiednio wysokie stężenie promieniowania słonecznego oraz substancji o działaniu fototoksycznym.
• Odczyn fotoalergiczny – w powstawaniu tej reakcji uczuleniowej uczestnicy, w przeciwieństwie do powyższych, układ odpornościowy. Do pojawienia się takiej reakcji dochodzi w momencie, gdy skóra zostaje wystawiona na działanie substancji uczulającej w połączeniu z promieniowaniem UV. Słonce doprowadza do przemiany cząstek uczulających i ich łączenia z białkami skóry, w konsekwencji pojawiają się uczulające antygeny, które zostają zapamiętane przez układ odpornościowy i w późniejszym czasie nawet krótkotrwałe narażenie na kontakt z taką substancją może doprowadzić do wyeksponowania się objawów chorobowych.

3. Inne zagrożenia – rodzic powinien również znać dodatkowe czynniki predysponujące, które zwiększają ryzyko, że u dziecka dojdzie do pojawienia się uczulenia na słońce: bielactwo (schorzenie to sprawia, że skóra zdecydowanie łatwiej ulega poparzeniom, z uwagi na brak melaniny), schorzenia metaboliczne – porfirie, jak również toczeń rumieniowaty. Zaleca się więc unikanie wystawiania skóry na słońce w przypadku tych schorzeń. Zdecydowanie silniej uczuleniem na słońce zagrożone są również osoby z jasną karnacją, czyli z fototypem skóry: I, II, III.

Zobacz także: Jak skutecznie chronić dziecko przed szkodliwym działaniem słońca

Jak się objawia alergia na słońce?

1. Fotodermatoza idiopatyczna:

• Małe, czerwone i swędzące bąble, które pojawiają się na skórze już w kilka minut po kontakcie ze słońcem. Występują jednie na tych partiach ciała, które były wystawiane na oddziaływanie promieniowania.

2. Odczyn fototoksyczny:

• Pojawiające się symptomy przypominają oparzenie słoneczne. Najczęściej występują: obrzęk, rumień oraz pęcherze, chory odczuwa pieczenie oraz silny świąd skóry. Uwidocznienie się objawów następuje w ciągu kilku minut lub godzin od chwili zetknięcia się skóry ze szkodliwą substancją oraz światłem słonecznym. Pozostają ograniczone do partii skóry objętych jego oddziaływaniem. W takiej sytuacji wystąpienie reakcji nadwrażliwości na słońce jest przejściowe i gdy odstawimy szkodliwy czynnik mija.

3. Odczyn fotoalergiczny:

• Na skórze dochodzi do powstania fotoalergicznego wyprysku kontaktowego. Wypryski oraz grudki pieką, oraz swędzą. Ich pojawienie się ma miejsce najczęściej w ciągu 24-48 godzin od chwili opalania. Wyróżniającą cechą jest, że mogą rozprzestrzeniać się poza miejsca na skórze, które wystawione były na oddziaływanie promieniowania słonecznego.

Leczenie

Jeśli u dziecka wystąpi alergia na promieniowanie słoneczne to podjęcie odpowiedniego leczenia stanowi konieczność. Zaniedbanie może skutkować coraz silniejszym eksponowaniem się objawów przy kolejnych kąpielach słonecznych. Z pewnością najlepszą metodą byłoby całkowite unikanie promieniowania UV, jednak jest to niemożliwe. W razie pojawienia się objawów konieczna będzie wizyta u pediatry, od którego otrzymamy skierowanie do dermatologa lub alergologa. U specjalisty ustalimy szczegółowy przebieg terapii. Zanim odbędzie się wizyta można smarować skórę maściami lub kremem zawierającym cynk, który przesuszy pojawiające się zmiany. Jeśli dochodzi do złuszczania to sprawdzą się preparaty po opalaniu, które wzmogą nawilżenie.

W sytuacji, gdy u dziecka dochodzi do wystąpienia reakcji fototoksycznej lub fotoalergicznej niezbędne jest wyeliminowanie szkodliwego czynnika. W wielu przypadkach wysoce pomocne jest również podawanie leków, takich jak dostępne bez recepty wapna, czy zapisane przez lekarza Clemastinum.

Czytaj również: Objaw zachodzącego słońca zagrożeniem dla niemowląt