Wypadki komunikacyjne są jednymi z najczęstszych przyczyń urazów w obrębie układu kostno-stawowego. W zależności od typu i siły uderzenia obserwuje się występowanie różnego stopnia obrażeń: od niegroźnych po stanowiących zagrożenie dla życia. W tym artykule opisano najczęstsze obrażenia w układzie kostno-stawowym związane z wypadkami komunikacyjnymi.
Uraz typu „Whiplash”
Uraz typu „whiplash”, nazywany inaczej „smagnięciem biczem”, jest jednym z częstszych urazów komunikacyjnych. Mechanizm jego powstawania może być różny w zależności od rodzaju wypadku. Zwykle jednak związany jest z gwałtownym i szybkim ruchem szyi w jednym kierunku, a następnie w kierunku przeciwstawnym. Taki ruch wywołuje bowiem nadmierne rozciągnięcie tkanek miękkich w obrębie kręgosłupa szyjnego. Uraz typu „whiplash” typowo związany jest z wypadkami samochodowymi – nagłym silnym hamowaniem, które powoduje wygięcie szyi do przodu, a następnie do tyłu. Jeżeli zagłówek fotela nie jest odpowiednio dopasowany, ruch do tyłu nie jest amortyzowany i powoduje powstawanie uszkodzeń. Uraz typu „smagnięcia biczem” objawiać się może bólem w obrębie szyi, mrowieniem, drętwieniem mięśni szyi i kończyn górnych, zmniejszonym zakresem ruchów w obrębie szyi. Ból niekiedy promieniuje także do barków i głowy. Leczeniem zwykle zajmuje się lekarz ortopeda, który najczęściej zaleca noszenie przez jakiś czas kołnierza ortopedycznego. Stosuje się także leki niesterydowe przeciwzapalne, zimne kompresy oraz leki zmniejszające napięcie mięśniowe.
Złamania kości
W przebiegu wypadków komunikacyjnych często dochodzi do złamania kości. Ma to związek z rodzajem wypadku. Zwykle jednak dochodzi do złamań w obrębie kończyn górnych i dolnych oraz złamań żeber. Przy dużych wypadkach stwierdza się także złamania miednicy i kręgosłupa. Leczenie polega na nastawieniu złamanej kości (często z założeniem drutów, prętów lub gwoździ) i założeniu opatrunku gipsowego.
Zwichnięcia stawu
W wyniku wypadków komunikacyjnych może dochodzić do zwichnięcia różnych stawów. Jest ono urazem polegającym na przemieszczeniu się powierzchni stawowych względem siebie w obrębie stawu. Jednym z najczęstszych w wypadkach samochodowych jest zwichnięcie stawu biodrowego, związane zwykle z uderzeniem zgiętą nogą w deskę rozdzielczą (powstaje wówczas zwichnięcie tylne). Uraz prowadzi do bardzo silnego bólu, powstawania krwiaka i przymusowego ustawienia kończyny dolnej. Leczeniem zajmuje się ortopeda i polega ono na wykonaniu odpowiedniej operacji.
Rekomendacje:
Nolet P., S., Emary P., C., Kristman V., L., Exposure to a motor vehicle collision and the risk of future back pain: A systematic review and meta-analysis. Accid Anal Prev. 2020; 142.
Toney-Butler T., J., Varacallo M., Motor Vehicle Collisions. [Updated 2021 Sep 5]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2022 Jan. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK441955/.
