Mózgowe porażenie dziecięce jest chorobą niejednorodną, co znacząco utrudnia jej rozpoznanie. Polega na uszkodzeniu mózgu, które powoduje upośledzenie rozwoju, jednak jego skala może być bardzo różna. Dochodzi do niego jeszcze w trakcie życia płodowego, podczas porodu lub krótko po nim. Jednak zaobserwowanie objawów u malutkiego dziecka bywa trudne. Wszystko uzależnione jest od stopnia upośledzenia, jak również wieku dziecka.
Jak objawia się mózgowe porażenie dziecięce u niemowląt?
- Asymetria w ułożeniu ciała,
- Trudności w ssaniu pokarmu i jego przełykaniu – u dzieci z porażeniem mózgowym częste jest krztuszenie się, powszechnie również nie domykają buzi w czasie jedzenia, co w konsekwencji powoduje wylewanie się pokarmu, podobne trudności występują, gdy próbujemy podawać stałe pokarmy,
- Obniżenie napięcia mięśniowego w obrębie tułowia i szyi, u dziecka mogą pojawiać się trudności w odwracaniu główki lub w jej unoszeniu, pojawia się również nienaturalne wygięcie ciała,
- Opóźnienie rozwojowe – opóźnione nabywanie umiejętności względem wieku, zdarza się, że dziecko nie podejmuje prób chodzenia, siadania, pełzania, raczkowania, nie podnosi się na nóżki, nie zaczyna mówić,
- Rodzice mogą dostrzegać, że dziecku sprawia spory problem poruszanie nóżkami i rączkami, ruchy wydają się być silnie nieskoordynowane, a utrzymanie jakiegokolwiek przedmiotu bywa niemożliwe,
- Obecność tzw. zachowań niepożądanych, jak chociażby drgawki, które stanowią konieczność odbycia konsultacji z neurologiem dziecięcym.
Zobacz także: Zespół Moebiusa – rzadkie schorzenie genetyczne
Objawy u starszych dzieci
Niekiedy objawy mózgowego porażenia dziecięcego nie są widoczne od razu po urodzeniu, czasem nie zauważamy ich również w wieku niemowlęcym. Uszkodzenia o mniejszym stopniu mogą eksponować się zdecydowanie później np. w trzecim lub czwartym kwartale życia. Pośród objawów mózgowego porażenia dziecięcego u dzieci wyróżniamy:
1. U dzieci z MPD może występować całkowita bezwładność określonej części ciała, w takiej sytuacji dziecko nie może nią wykonywać absolutnie żadnych ruchów.
2. Spotykane są również niedowłady, które upośledzają możliwość prawidłowego wykonywania ruchów.
3. Powszechne jest występowanie zaburzeń w rozwoju napięcia mięśni, pośród którego spotykamy się z następującymi problemami:
- Atetoza – powolne ruchy, nierytmiczne kończyn górnych,
- Spastyczność – wyróżnia ją wzmożone napięcie mięśniowe, które doprowadza do sztywności mięśni, konsekwencją jest znaczące ograniczenie ruchomości dziecka,
- Wiotkość mięśni, jest to tzn. hipotonia mięśniowa, w tym zaburzeniu napięcie mięśniowe jest osłabione, przez co dziecko nie może się swobodnie poruszać.
- Nienaturalne wyginanie się ciała dziecka,
- Problem z utrzymaniem głowy,
- Kłopoty z odwracaniem głowy,
- Nieumiejętność chwytania zabawek,
- Brak umiejętności przewracania się z boku na bok,
- Trudności w ssaniu,
- Trudności w połykaniu pokarmów.
4. Zaburzony rozwój psychomotoryczny — dziecko miewa trudności w koncentracji i nauce, bywa nadaktywne. Niektóre umiejętności pojawiają się w dobrym czasie, inne zdecydowanie zbyt późno.
5. Ruchy mimowolne:
- Dystonia – jest to rodzaj ruchów niezależnych od woli chorego, które sprawiają, że ciało wygina się i skręca w różnych miejscach,
- Choreoatetoza, atetoza – tułów oraz kończyny chorego poruszają się niezależnie od jego woli,
- Ataksja – zaburzenia w koordynacji ruchowej całego ciała.
Jakie objawy dodatkowe – towarzyszące mogą występować przy mózgowym porażeniu dziecięcym?
Wymienia się przede wszystkim:
- Upośledzenie umysłowe,
- Zaburzenia zachowania,
- Padaczka,
- Zaburzenia wzroku,
- Zaburzenia słuchu,
- Zaburzenia mowy.
Czytaj również: Mózgowe porażenie dziecięce – przyczyny, objawy, leczenie i rokowania
