Witamina A jest jedną z najwcześniej odkrytych, skutki jej niedoborów w organizmie diagnozowano już w starożytności. Jednak dopiero na przełomie XIX i XX wieku związek między chorobą nazwaną „kurzą ślepotą” a nieprawidłowym odżywianiem został rozpoznany i nazwany.
Witamina A jest niezbędnym składnikiem pokarmowym dla naszego organizmu. Jeśli stosujemy dobrze zbilansowaną dietę (przy prawidłowym jej wchłanianiu), nie powinien występować niedobór tej witaminy w organizmie.
Witaminy A – trzy postaci pochodzenia
- Retinol znajduje się w pokarmach pochodzenia zwierzęcego
- Beta-karoten (prowitamina A) pochodzi z roślin
- Karetonoidy A pochodzą z tłuszczów
Witamina A – najważniejsze funkcje
- Białko RPB wiąże retinol i reguluje jego wchłanianie i metabolizm.
- Witamina A jest częścią niemal wszystkich podstawowych funkcji naszego organizmu. Jej podstawową funkcją jest wspomaganie procesu widzenia – jest składnikiem rodopsyny, światłoczułego barwnika pozwalającego nam na rozróżnienie kolorów.
- Witamina A jest odpowiedzialna za prawidłowe działanie gruczołów płciowych. Jej braki, u mężczyzn mogą prowadzić do problemów z płodnością (retinol uczestniczy w produkcji plemników), u kobiet mogą prowadzić do problemów z menstruacją.
- Ma pozytywny wpływ na serce, bowiem bierze udział w obniżaniu poziomu cholesterolu.
- Chroni nas przed chorobami podnosząc odporność naszego organizmu (beta-karoten stymuluje produkcję limfocytów, które stanowią część naszego układu odpornościowego).
- Witamina A wspomaga regenerację błon śluzowych oraz skóry. Podczas wzrostu i różnicowaniu się komórek odgrywa ważną rolę, co najlepiej widać w przypadku komórek nabłonka.
- Chroni przed wysychaniem i rogowaceniem nabłonka.
Witamina A – czy warto brać
- Osoby palące powinny spożywać pokarmy bogate w witaminę A, bowiem hamuje ona działanie benzopirenu, który jest związkiem rakotwórczym (znajduje się w dymie tytoniowym).
- Karotenoidy są antyutleniaczami, które działają anty nowotworowo, szczególnie poprzez unicestwianie wolnych rodników. Takie działanie wykazuje beta-karoten i część pochodnych retinolu, które zapobiegają niektórym odmianom raka skóry.
- Niedobór witaminy A powoduje spowolnienie wzrostu u dzieci, to retinol z jego pochodnymi stymulują wzrost. Jest on niezbędny, by młody organizm mógł prawidłowo się rozwijać i rosnąć.
- Pozytywnie wpływa na przyrost kości, wygląd skóry i wzrost włosów
Witamina A – źródła w pożywieniu
- Tran: halibut, makrela, sardynki
- Wątróbki drobiowe
- Nabiał: pełnotłuste mleko, masło, śmietana, sery
- Żółtka jaj
- Wzbogacone margaryny
Czy witaminę A można przedawkować?
Witaminę A można przedawkować. Magazynuje ją nasza wątroba, (ale tylko do pewnych ilości), bowiem jest ona rozpuszczana w tłuszczach. Po kilku miesiącach nadmiernego spożywania witaminy A mogą wystąpić:
- Bóle głowy i kości, uszkodzenia wątroby, utrata włosów, pogorszenie ostrości widzenia.
Natomiast skutkami niedoboru tej witaminy może być kurza ślepota (zanik widzenia o zmierzchu), zanik wydzielania łez, suchość i szorstkość skóry (jej nadmierne złuszczenie), zahamowanie wzrostu, brak apetytu i utrata masy ciała, biegunki, zmniejszenie odporności organizmu.
Zobacz także:
