Rozmaz krwi, bywa nazywany także rozmaz mikroskopowy, rozmaz ręczny, rozmaz krwi obwodowej. Rozmaz krwi, jest diagnostycznym badaniem laboratoryjnym krwi, które polega na ocenie pod mikroskopem krwinek czerwonych, białych i płytkowych, wraz z określeniem procentowym krwinek białych. W badaniu tym używany jest rozmaz, nazywamy tak zarówno barwiony jak i nie barwiony preparat mikroskopowy.
Metoda przeprowadzania tego badania nie uległa zmianie od 1882 roku. Pojęcie rozmazu krwi zostało wprowadzone do medycyny w 1879 roku przez Paula Ehrlicha. Ten sam naukowiec, osiem lat później, zróżnicował leukocyty na podstawie odmiennego wybarwienia ziarnistości na:
- granulocyty kwasochłonne
- granulocyty zasadochłonne
- granulocyty obojętnochłonne (dziś kwasochłonne)
- pozbawione ziarnistości agranulocyty
Jeżeli w badaniu morfologii krwi obwodowej, zaobserwowane zostaną przez lekarza jakieś nieprawidłowości w wynikach, z całą pewnością lekarz zaleci wykonanie rozmazu krwi obwodowej. Rozmaz mikroskopowy krwi obwodowej służy dokładnej analizie składu krwi. Badanie to umożliwia diagnostykę chorób związanych między innymi z zaburzeniami rozwojowymi krwinek czy np. z niedokrwistością.
Kiedy wykonuje się rozmaz krwi?
Rozmaz krwi pokazuje obraz wszystkich typów leukocytów. Rozmaz krwi jest analizą takich populacji leukocytów jak: monocytów, limfocytów, eozynofili, bazofili, neutrofili. O obecności zakażeń w organizmie świadczą zmiany poziomów tych ciałek w krwi, min. wskazują na choroby bakteryjne, wirusowe, alergie, zaburzenia szpiku kostnego (białaczka), niedoczynność tarczycy, mocznica, nadczynność nadnerczy itp. Parametry rozmazu krwi obwodowej takie jak: LYMPH, MONO, BASO,EOS, NEUT, PLT, są wskaźnikiem określonych chorób.
Prawidłowy skład procentowy leukocytów
Prawidłowy skład procentowy leukocytów wynosi:
- LYMPH limfocyty 20 – 45 %
- MONO monocyty 3 – 8 %
- BASO granulocyty zasadochłonne, bazocyty lub bazofile do 1 %
- EOS granulocyty kwasochłonne, eozynocyty lub eozynofile 1 – 5 %
- NEUT granulocyty obojętnochłonne, neutrocyty lub neutrofile: pałeczkowate 1 – 5 %, segmentowe 40 – 70 %
Jak wygląda badanie rozmazu krwi?
Badanie rozmazu krwi może być wykonane w laboratorium ręcznie, jest to metoda bardziej czasochłonna i pracochłonna, jednak umożliwia dokładniejszą ocenę. Może też być wykonane automatycznie, szybciej otrzymamy wydruk komputerowy badania.
Badanie rozmazu krwi obwodowej przebiega następująco: kroplę pobranej krwi umieszcza się na szkiełku podstawowym, po czym przy użyciu drugiego szkiełka rozmazuje się ją w taki sposób, by otrzymać jak najcieńszą warstwę. Celem takiego postępowania jest otrzymanie obrazu mikroskopowego, który pozwoli na zróżnicowanie poszczególnych rodzajów komórek krwi, i następnie umożliwi ich policzenie. Tak przygotowany preparat pozostawia się do wyschnięcia, następnie utrwala się go poprzez zanurzenie w alkoholu metylowym i wybarwia.
Podczas rozmazu krwi analizuje się kształt i wielkość czerwonych krwinek, jest to niezbędne w diagnostyce chorób. W sferocytozie, krwinki czerwone mają kształt okrągły, przy anemii krwinki są małe tak samo przy występowaniu anemii sierpowatej.
Na podstawie, specyficznych zdolności wybarwiania się, kształtu jądra oraz zawartości ziarnistości w cytoplazmie, dzielimy białe krwinki. Leukocyty dzielą się na dwie główne grupy granulocyty oraz limfocyty. Zaś wśród granulocytów wyróżniamy: neutrofile, eozynofile, bazofile, limfocyty.
