Pokrzywa zwyczajna to powszechnie, dziko występująca, zielona roślina naczyniowa z rodziny pokrzywowatych. Jej wygląd uzależniony jest głównie od obszaru występowania. Łodyga pokrzywy osiąga od 0,4 do 3 m wysokości i pokryta jest parzącymi włoskami. Pod powierzchnią znajdują się jej silnie rozgałęzione, drewniejące z wiekiem rozłogi.ogonki liścia pokrzywy wyrastają do 4 cm długości i również pokryte są parzącymi włoskami. Blaszka zaś charakteryzuje się zmiennokształtnością i ostrym, długim brzegiem. Jej górna powierzchnia pokryta jest rzadkimi włoskami, zaś dolna- gęstymi. Kwiaty pokrzywy zwyczajnej są niewielkie, zebrane w kwiatostany dłuższe od ogonków liści. Owoce rośliny są jednonasienne o eliptycznym kształcie i rosną do 1,2 mm długości.
Pokrzywa jest wiatropylną byliną, która kwitnie od czerwca do października i głównie występuje w lasach łęgowych i dolinach rzecznych. Rośnie także jako chwast w ogrodach, sądach, przy ogrodzeniach, na polach i pastwiskach. Pokrzywa wymaga żyznego podłoża glebowego i dobrego nasłonecznienia,jednak jest odporna na metale ciężka występujące w glebach skażonych. Pokrzywa w środowisku naturalnym często spełnia rolę żywiciela innych gatunków roślin czy owadów.
Zastosowanie i skład
Pokrzywa jest rośliną wykorzystywaną w lecznictwie naturalnym od wieków. Składników odżywczych dostarczają naszemu organizmowi głównie jej dwa gatunki: zwyczajna i żegawka. Najwięcej właściwości leczniczych posiadają liście pokrzywy, które możemy zbierać od maja do września. W ziołolecznictwie stosuje się także korzeń rośliny wykopywany na wiosnę.
Pokrzywa zwyczajna jana w swoim składzie posiada witaminy A, B2, C i K oraz minerały : wapń, żelazo, magnez, fitesterole i kwasy organiczne. Stosowana jest często w dolegliwościach układu pokarmowego, obniżaniu ciśnienia czy leczeniu reumatyzmu. Napar z niej wykorzystuje się w łagodzeniu zakażeń układu moczowego. Roślina ma również działanie przeciwwirusowe i pomaga zwalczać stres.
Oprócz zastosowania medycznego, pokrzywę wykorzystuje się w kosmetyce jako płukankę do włosów czy dodatek do szamponów.
W jakiej postaci stosować pokrzywę?
1. Napar
Do przygotowania naparu głównie stosuje się łodygę lub liście pokrzywy. Roztwór wykonuje się w proporcjach: 30 gram suszonych liści na 3 szklanki wody i gotuję około 10 minut. Liście można rozdrobnić ręcznie lub w młynku do kawy. Jeśli chcemy zastosować napar w celu poprawy krążenia, możemy zagotować 40 gram rośliny w 1,5 litra wody i doprowadzić do odparowania połowy cieczy. Tak przygotowany napar stosujemy 2 razy dziennie po 1 filiżance. Do przygotowania płukanki do włosów używamy 50 gram łodyg lub 30 gram liści na litr wody i gotujemy około 10 minut. W dolegliwościach bólowych z wcześniej sporządzonego naparu, możemy przygotować kompres do stosowania zewnętrznego.
2. Macerat
Do przygotowania maceratu stosujemy 3 pęczki świeżej pokrzywy zmiażdżonej wcześniej w moździerzu oraz 2 litry wody. Płyn odstawiamy na 72 godziny i stosujemy zewnętrznie jako kompres na urazy.
3. Dodatek do posiłków
W kuchni stosuje się zwiędnięte liście pokrzywy, aby włoski z jej powierzchni nie parzyły narządów układu pokarmowego. Na bazie liści możemy przygotować np. omlet lub zupę.
