Kolonoskopia może być podzielona na terapeutyczną oraz diagnostyczną. W diagnostyce kolonoskopia jest metodą badania, która pozwala na zbadanie dolnego odcinka przewodu pokarmowego przez ocenę wnętrza jelita grubego. Do wykonania badania służy kolonoskop będący giętkim instrumentem medycznym zbudowanym podobnie, jak fiberoskop służący do diagnostyki górnego odcinka przewodu pokarmowego.
Badanie kolonoskopii polega na wprowadzeniu poprzez odbyt wziernika zakończonego kamerą (kolonoskopu) i przesłaniu obrazu, który będzie oceniany przez lekarza. Podczas badania kolonoskopii możliwe jest też pobranie wycinków śluzówki jelita grubego do badań histopatologicznych. Możliwe też jest wykonanie drobnych zabiegów chirurgicznych (np. usunięcie polipa).
Kolonoskopia – wskazania do kolonoskopii diagnostycznej
Badanie kolonoskopii należy wykonać w przypadku:
- podejrzenia raka jelita grubego
- biegunki o niejasnej etiologii
- podejrzenia nieswoistego zapalenia jelit (choroba Leśniowskiego Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego)
- podejrzenia zaburzeń wchłaniania
- badań przesiewowych w kierunku polipów i wczesnych postaci raka jelita grubego
Dla klasycznej kolonoskopii diagnostycznej alternatywą może być kolonoskopia wirtualna.
Kolonoskopia terapeutyczna – wskazania
Kolonoskopia terapeutyczna najczęściej stosowana jest do:
- hamowania krwawień z dolnego odcinka przewodu pokarmowego
- usuwania polipów
- usuwania ciał obcych
- poszerzania zwężeń
- dekompresji megacolon toxicum (ostra pseudoniedrożność jelit)
Jak należy przygotować się do badania?
Przygotowania do badania należy rozpocząć na tydzień przed badaniem kolonoskopii. Osoby, które przyjmują leki hamujące czynności płytek typu aspiryna, przyjmujące leki przeciwzakrzepowe tyou sintrom, chorzy na cukrzycę i inne poważne choroby powinny skontaktować się z lekarzem prowadzącym celem ustalenia terapii zastępczej. Należy przerwać przyjmowanie preparatów z żelaza. Należy zaprzestać jedzenia owoców drobnopestkowych (kiwi, truskawki). Powinno się unikać spożywania buraków czerwonych (fałszują kolor śluzówki).
Na trzy dni przed badaniem nie wolno spożywać posiłków stałych. Wskazane jest zachowanie diety płynnej: lekkie zupki przecierane, soki bez miąższu, herbata, woda itp. W dniu poprzedzającym badanie można zjeść lekkie śniadanie (bez mleka i napoi gazowanych). Około godziny 14 należ rozpocząć przyjmowanie Fortransu (na wskazanie i po konsultacji lekarza!). Wynikiem przyjmowania preparatu będą wypróżnienia.
Przebieg badania kolonoskopii
Podczas wykonywania badania kolonoskopii pacjent leży na specjalnej leżance w pozycji na lewym boku z kolanami podciągniętymi pod brodę i jest ubrany w odzież ochronną. Kolonoskopia przeprowadzana jest w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym. Lekarz najpierw smaruje żelem miejscowo znieczulającym okolice odbytu, następnie sprawdza czy nie ma tam przetok, guzków krwawniczych czy ropni itp. Po czym wykonuje badanie per rectum. Następnie w świetle jelita zostaje umieszczony kolonoskop i następuje diagnoza odcinka jelita grubego aż do jego końca, tam gdzie łączy się z jelitem cienkim. Badanie z reguły trwa od 15 do 40 minut. W dniu badania nie należy prowadzić auta. Po znieczuleniu należy odpocząć minimum godzinę. Po kolonoskopii nie należy wstrzymywać gazów, wiąże się to z szybszym ustąpieniem wzdęcia brzucha i zanikiem dolegliwości bólowych.
