Jest wiele powodów, dla których ludzie chcą podejmować się opieki nad dziećmi. Zdarza się czasem, że małżeństwo nie może mieć na przykład dzieci i poszukuje innych form zaspokojenia potrzeby bycia rodzicem. Takie przypadki par powinny starać się przede wszystkim o adopcję. Innym modelem opieki nad dzieckiem może być natomiast zostanie rodziną zastępczą.
Ważne jest by podkreślić rozróżnienie między adopcją a rodzina zastępczą. W obu przypadkach, głównym celem jest stworzenie dziecku, posiadającemu innych biologicznych rodziców, możliwość posiadania rodziny, opieki oraz domu. Różnica polega na więzi, która inaczej jest interpretowana w każdym z modeli opieki. W przypadku adopcji osoby mające sprawować prawną opiekę nad dzieckiem, mają również stać się jego rodzicami, czyli osobami posiadającymi prawa rodzicielskie.
Z założenia ma iść za tym stworzenie więzi między osobami adoptującymi a dzieckiem. Inaczej wygląda sytuacja, w przypadku rodziny zastępczej. W takiej sytuacji osoby będą tylko sprawowały opiekę nad dzieckiem, dając mu miejsce zamieszkania oraz wychowanie, bez tworzenia więzi, typowej dla relacji rodzinnych. Oczywiście może między dzieckiem oraz rodzicami zastępczymi powstać bliższa relacja, generowanie jej nie leży jednak u podstaw funkcjonowania rodzin zastępczych.
Rodzina zastępcza jest więc dla dziecka przede wszystkim okresem przejściowym w życiu. Etap ten podobny jest do przebywania dziecka w domu dziecka, które opuszcza go, w chwili uzyskania pełnoletności. W przypadku rodziny zastępczej dziecko pozostaje w takiej sytuacji, do konkretnego momentu, czyli unormowania się formalnej sytuacji dziecka. Z założenia jest to więc tylko okres przejściowy, który ma na celu zapewnić dziecku opiekę bez pozbawiania go poczucia posiadania rodziny.
Zobacz także: Opiekunka dla dziecka – z kim zostawić dziecko w nagłej sytuacji
Dziecko trafia do rodziny zastępczej na przykład w sytuacji, gdy biologiczni rodzice mają ograniczoną władzę rodzicielską lub jest ona zawieszona. Oznacza to, że po zmianie tego stanu rzeczy, dziecko może wrócić do rodziców biologicznych. Może natomiast też zostać adoptowane przez rodzinę zastępczą. Instytucja rodziny zastępczej, jest więc przede wszystkim formą pomocy dziecku, w chili gdy nie mogą jej aktualnie pełnić rodzice biologiczni. Pozwala ona również uniknąć skierowania dziecko do domu dziecka.
By zostać rodziną zastępczą trzeba przejść szereg formalności oraz wziąć udział w specjalnym szkoleniu, które może trwać nawet kilka miesięcy. Dodatkowo oprócz formalności jest przeprowadzany wywiad środowiskowy, który na celu zbadanie warunków oraz trybu życia przyszłych rodziców zastępczych. Rodzinę zastępczą mogą tworzyć zarówno małżeństwa jak i osoby nie pozostające w związku małżeńskim. W celu rozpoczęcia procedury ubiegania się o ten status należy przede wszystkim skierować się do takich instytucji jak Ośrodek Adopcyjno-Opiekuńczy, Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie czy też Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, gdzie to będzie możliwe uzyskanie wszelkich informacji.
Poniżej przedstawiamy wymagania wobec kandydatów. Osoby ubiegające się o możliwość bycia rodzicem zastępczym muszą:
- dać rękojmię, że w należyty sposób będą wykonywać obowiązki rodziny zastępczej
- posiadać stałe miejsce zamieszkania na terenie Polski
- mieć możliwość pełnego korzystania z praw obywatelskich oraz cywilnych
- nie być obecnie oraz w przeszłości pozbawionymi władzy rodzicielskiej, nie być ograniczonym w jej zakresie oraz nie mieć jej zawieszonej
- jeśli posiadają obowiązek utrzymywania najbliższej osoby, wywiązywać się z niego
- mieć potwierdzenie lekarskie, że ich stan zdrowia nie ma przeciwskazań do pełnienia opieki nad dzieckiem
- posiadać warunki mieszkaniowe, umożliwiające opiekę nad dzieckiem
- posiadać stałe źródło utrzymania
- posiadać pozytywną opinię ośrodka pomocy społecznej.
Czytaj również: Rodzina 500 plus w 2019 roku
