Trzustka to duży gruczoł, który znajduje się za żołądkiem i blisko dwunastnicy. Wydziela enzymy trawienne do jelita cienkiego. Pomagają trawić tłuszcze, białka, węglowodany. Trzustka uwalnia również insulinę i glukagon do krwiobiegu. Te hormony pomagają organizmowi wykorzystać glukozę, którą pobiera z pożywienia na energię.
Ból trzustki spowodowanym ostrym zapaleniem trzustki
Zastanawiasz się, w którym miejscu boli trzustka? Głównym objawem zarówno ostrego, jak i przewlekłego zapalenia trzustki jest ból w górnej części brzucha. Może promieniować do pleców.
Najczęstsze objawy ostrego zapalenia trzustki to:
- Ból w nadbrzuszu, który rozwija się nagle.
- Ból brzucha, który nasila się po jedzeniu lub piciu alkoholu. Czasami dolegliwości bólowe potęgują się podczas siedzenia lub pochylenia do przodu. Pamiętaj, by natychmiast zgłosić się do lekarza.
- Tkliwość podczas dotykania brzucha.
- Nudności.
- Wymioty.
- Inne: opuchnięty brzuch, wzdęcia, gorączka, przyspieszony puls.
Najczęstsze przyczyny ostrego zapalenia trzustki
Do najczęstszych przyczyn ostrego zapalenia trzustki możemy zaliczyć:
- Kamienie żółciowe: małe, twarde kamienie, które tworzą się w pęcherzyku żółciowym.
- Nadużywanie alkoholu.
- Choroby genetyczne.
- Urazy, leki (np. sterydy i niektóre leki moczopędne), infekcje.
- Zaburzenia elektrolitowe lub hormonalne.
- Wysoki poziom trójglicerydów we krwi.
Dowiedz się więcej: Trzustka – funkcje, choroby, leczenie i profilaktyka
Diagnoza i leczenie
Lekarz zdiagnozuje ostre zapalenie trzustki na podstawie objawów, badania fizykalnego oraz niektórych testów laboratoryjnych. Badania krwi zwykle ujawniają wysoki poziom dwóch enzymów trzustkowych. W niektórych przypadkach można wykonać tomografię komputerową. Zidentyfikuje obrzęk gruczołu i nagromadzenie płynu w jamie brzusznej. Może również wykazać torbiele rzekome trzustki. Jeśli lekarz podejrzewa kamienie żółciowe, zleci USG pęcherzyka żółciowego.
Leczenie jest uzależnione od ciężkości ataku. Jeśli nie występują powikłania ze strony nerek lub płuc, ostre zapalenie trzustki zwykle ustępuje samoistnie. Leczenie ogólne koncentruje się na wsparciu ważnych funkcji organizmu i zapobieganiu powikłaniom. Konieczny będzie pobyt w szpitalu, by podawać płyny dożylnie.
Ból trzustki wywołany przewlekłym zapaleniem trzustki
Przewlekłe zapalenie trzustki występuje częściej u mężczyzn. Zwykle rozwija się między 30 a 40 rokiem życia. Najczęstsze objawy to:
- ból w górnej części brzucha,
- biegunka,
- nudności,
- wymioty.
Z biegiem czasu może prowadzić do niedożywienia i utraty masy ciała.
Najczęstsze przyczyny
Najczęstszymi przyczynami przewlekłego zapalenia trzustki są:
- nadużywanie alkoholu,
- zaburzenia genetyczne trzustki,
- niedrożność przewodu trzustkowego,
- wysoki poziom tłuszczów we krwi, zwanych lipidami,
- wysoki poziom wapnia we krwi.
W wielu przypadkach lekarze nie mogą znaleźć przyczyny tej choroby. Wtedy mówimy o idiopatycznym zapaleniu trzustki.
Diagnoza
Nowe techniki ułatwiają postawienie trafnej diagnozy. Testy funkcji trzustki pomagają specjaliście zdecydować, czy gruczoł nadal wytwarza wystarczającą ilość enzymów trawiennych.
Za pomocą USG, endoskopowej cholangiopankreatografii wstecznej (ERCP) oraz tomografii komputerowej lekarz może dostrzec zmiany wskazujące na przewlekłe zapalenie trzustki. Oprócz tego zleca szereg badań krwi, moczu i stolca. W ten sposób może zdiagnozować chorobę i monitorować jej postęp.
Jak wygląda leczenie?
Sposób leczenia jest uzależniony od objawów. Większość terapii koncentruje się na uśmierzeniu bólu i wprowadzeniu diety niskotłuszczowej, bogatej w węglowodany.
Doustne suplementy enzymów trzustkowych ułatwiają trawienie pokarmu. Czasami potrzebna jest insulina. Kontroluje poziom glukozy we krwi. W przypadku łagodniejszych ataków pacjenci muszą unikać alkoholu, przestrzegać zalecanej diety i przyjmować leki.
Zobacz także: Dieta trzustkowa: co jeść, by złagodzić objawy?
