Stwardnienie rozsiane w większości dotyka kobiety miedzy 30 a 40 rokiem życia, najczęściej w Europie Zachodniej, południowej Kanadzie, północnej części Stanów Zjednoczonych, południowej Australii i Nowej Zelandii. Stwardnienie rozsiane jest chorobą, w której układ immunologiczny, z nieznanej przyczyny, zaczyna atakować i niszczyć osłonki mielinowe otaczające nerwy. W wyniku tych zmian, chorzy doświadczają takich objawów jak niedowład kończyn, zaburzenia widzenia, czucia, równowagi i koordynacji ruchowej. Obecnie bada się kwas gammalinolenowy, jako środek na SM
Kwas gammalinolenowy (GLA)
Kwasy omega-6 należą do niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych, czyli są człowiekowi niezbędne do prawidłowego funkcjonowania, ale nie są produkowane przez jego organizm i muszą być podbierane z pożywienia. Niedobór GLA powoduje, ze skóra staje się sucha i traci elastyczność, co znacznie przyspiesza tworzenie się zmarszczek. Jego brak w organizmie powoduje również, że skóra traci swoją barierę ochronną przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi, a wszelkiego rodzaju uszkodzenia trudniej się goją.
Wielonienasycone kwasy tłuszczowe mają również działanie przeciwzapalne i wykorzystywane są w leczeniu między innymi reumatoidalnego zapalenia stawów, atopowego zapalenia skóry, łuszczycy oraz stwardnienia rozsianego.
Wpływ diety na przebieg SM
W latach 50. XX wieku Roy Swank z Uniwersytetu w Oregonie odkrył pozytywny związek między spożywaniem kwasów GLA a ich wpływem na leczenie SM. Większość badań wskazuje, że żywność bogata w nasycone kwasy tłuszczowe negatywnie wpływa na przebieg SM, natomiast jedzenie bogate w wielonienasycone kwasy tłuszczowe wykazuje pozytywny związek ze stwardnieniem rozsianym.
Wielonienasycone kwasy tłuszczowe – badania
Wiele badań epidemiologicznych i biomedycznych sugeruje, że w patogenezie i leczeniu SM duże znaczenie odgrywają kwasy tłuszczowe omega-6. Zakłócenia w metabolizmie omega-6 oraz rozregulowanie cytokin jest podstawą do dalszych badań nad ich rolą w SM, w których zauważono, że podanie dużej dawki kwasu GLA miało znaczący wpływ w ustępująco-nawracającej postaci stwardnienia rozsianego, znacząco zmniejszając szybkość nawrotu i zatrzymując progresję choroby. Niewielkie dawki GLA nie mają wpływu na zaawansowaną niepełnosprawność, większe korzyści z przyjmowania kwasu mieli pacjenci z niewielką niepełnosprawnością – zmniejszał on posęp choroby, pacjenci przechodzili mniej rzutów i trwały one krócej.
Suplementacja
Źródło kwasów wielonienasycone jest w oleju z ogórecznika, wiesiołka dwuletniego, czarnej porzeczki, w oleju rydzowym (z lnianki), siemieniu lnianym, oleju lnianym, rzepakowym, soi, oleju sojowym, pestkach dyni, tofu, orzechach włoskich oraz oleju z orzechów włoskich. Należy pamiętać, że wszystkie właściwości lecznicze mogą zostać zniszczone w przypadku kontaktu z powietrzem, wysoką temperaturą oraz światłem. Dlatego wszystkie oleje powinny być przetrzymywane w lodówce, w ciemnych butelkach. Osoby dorosłe powinni spożywać od 1 do 2 g kwasu dziennie. Łyżka siemienia lnianego zawiera 2,2 g kwasu linolenowego, łyżka oleju rzepakowego – 1,3 g, natomiast w łyżce oleju lnianego jest aż 8,5 g tego kwasu. Nadmiar kwasu GLA w organizmie powoduje bóle głowy, nudności, wymioty, biegunki. Należy również pamiętać, że nasila on działanie leków rozrzedzających krew takich jak aspiryna lub leki przeciwzakrzepowe.
