Nazwę do powszechnego użycia wprowadził w 1879 roku francuski dermatolog Ernest H. Besnier. Jako zabieg diagnostyczny w medycynie została wprowadzona w połowie XIX wieku.
Biopsja jest rodzajem inwazyjnej metody pobrania materiału biologicznego (z przypuszczalnie zmienionych chorobowo tkanek), który jest następnie oceniany morfologicznie. Do wykonania zabiegu diagnostycznego, używa się do oceny pobranego materiału biologicznego mikroskopu świetlnego, jest to badanie histopatologiczne. Niekiedy bioptat (materiał pobrany metodami biopsyjnymi), jest wykorzystywany do innych badań niż morfologiczne np. biochemicznych czy wirusologicznych.
Termin biopsja, jest przeciwstawny pojęciu autopsja (badanie tkanek martwego organizmu), współcześnie rozumiany, jako sekcja zwłok. Zanim lekarze przystąpili do badań polegających na pobieraniu tkanek z żywego organizmu, lekarze patolodzy opanowali umiejętność oceny obrazów mikroskopowych tkanek pobieranych od zmarłych. Tkanki, które są obserwowane pod mikroskopem, zarówno w biopsji jak i w autopsji są najczęściej tkankami martwymi, ponieważ są sztucznie spreparowane dla lepszego uwidocznienia ich struktur.
Biopsja, jest badaniem najczęściej stosowanym w diagnostyce chorób nowotworowych, lecz metoda ta, nie ogranicza jedynie do tej grupy chorób. Zmiana chorobowa: tkanki, narządu lub guza, może być widoczna gołym okiem, wyczuwalna podczas badania dotykowego lub uwidocznić się podczas badań obrazowych takich jak np. USG lub tomografia komputerowa. Często jest podstawą do postawienia diagnozy.
Rodzaje biopsji
Jest wiele typów biopsji, które różnią się między sobą technikami pobierania materiału oraz rodzajami znieczulenia. Obecnie stosowane są następujące metody biopsyjne:
- aspiracyjna cienkoigłowa (BAC), jest to rodzaj badania cytopatologicznego. Metoda, polega na pobraniu próbki komórek, przy pomocy cienkiej igły wprowadzonej do tkanki i przyłożeniu podciśnienia (wykonujący badanie, pociąga za tłok strzykawki podłączony do igły)
- aspiracyjna cienkoigłowa celowana (BACC), jest to biopsja aspiracyjna cienkoigłowa, która jest wykonywana pod kontrolą USG
- gruboigłowa, metoda polega na wprowadzeniu do tkanki specjalnej, grubej igły bioptycznej, przy jej pomocy z wybranego narządu lub tkanki zostaje pobrany kawałek cylindrycznego wycinka
- biopsja wycinkowa, jest to metoda polegająca na chirurgicznym wycięciu zmienionego chorobowo fragmentu tkanki
- biopsja wiertarkowa, (stosowana jest najczęściej w diagnostyce kości) metoda polega na pobraniu przy pomocy trepanu (specjalnego wiertła), fragmentu zmienionej tkanki (z racji użytego narzędzia próbka ma kształt wałeczka)
- biopsja rysowa i wyskrobiny, polega na zdrapaniu przy pomocy specjalnej łyżeczki, pasemka tkankowego z narządu jamistego. Jest, to jedna z metod szeroko stosowanych w ginekologii dla oceny stanu czynnościowego oraz zmian chorobowych w błonie śluzowej macicy.
Oligobiopsja (z gr. skąpy, mały, drobny) – pojęciem tym, określany jest rodzaj biopsji wycinkowej, gdzie pobierana jest niewielka ilość tkanki przy użyciu specjalnego narzędzia takiego jak kleszczyki biopsyjne lub odpowiednia końcówka endoskopu.
Dwa wymienione, jako pierwsze materiały biopsyjne są oceniane metodami cytopatologicznymi, natomiast pozostałe są materiałem dla badania histopatologicznego.
Zobacz także:
