Wanad został odkryty w roku 1801 roku przez Andresa Manuela del Rio. W 1831 roku wanad otrzymał swoją obecną nazwę, nadaną mu na cześć skandynawskiej bogini Vanadis, przez Nilsa Gabriela Sefstroma. Jest to jeden z pierwiastków chemicznych z grupy metali przejściowych w układzie okresowym. Wanad jest 22 pierwiastkiem pod względem częstości występowania w skorupie ziemskiej. W przyrodzie występuje w rudach żelaza, ołowiu, chromu i cynku. Natomiast w naszym organizmie występuje w ilościach śladowych.
Zapotrzebowanie na wanad
U osób, które prowadzą zdrowy tryb życia i prawidłowo się odżywiają, nie stwierdzono niedoborów tego pierwiastka. Znajduje się on w naszym pożywieniu i otoczeniu (przypuszczalnie Wanad jest niezbędnym mikroelementem). Zalecane dzienne spożycie tego pierwiastka powinno wynosić 10 mikrogramów. Według przeprowadzonych badań prawdopodobnie dzienne spożycie Wanadu, wynosi od 10 do 60 mikrogramów. Suplementacja tego pierwiastka stosowana przez niektórych kulturystów wynosząca 60 mikrogramów na dobę prawdopodobnie jest szkodliwa dla zdrowia. Dotychczas stwierdzone zatrucia środowiskowe i przemysłowe tym pierwiastkiem, powodują uszkodzenia nerek oraz podrażnienie układu pokarmowego i oddechowego. Nadmiar wanadu w organizmie człowieka może oddziaływać toksycznie na układ nerwowy i komórki mózgu ( może być przyczyną depresji maniakalnej).
Wanad – występowanie
Wanad jest pierwiastkiem, który znajduje się w centrach aktywnych enzymów przemiany glukozy i innych węglowodanów. W ostatnich latach biochemicy przeprowadzili szereg badań bakteryjnej przemiany materii i stwierdzili, że w organizmach jednokomórkowych istnieje enzym wanadowy, który jest niezbędny. Badania przeprowadzone na szczurach, które pozbawione zostały tego pierwiastka dowiodły, że tarczyca tych zwierząt miała trudności z dostosowaniem syntezy hormonów do wahających się stężeń jodu.
U ssaków brak wanadu w organizmie powoduje zahamowanie wzrostu, zaburzenia metabolizmu tarczycy, zaburzenia funkcji rozrodczych, mineralizację kości, zaburzenie metabolizmu lipidów oraz węglowodanów. Pierwiastek ten ma istotne znaczenie dla wzrostu chrząstki kości i zębów, dla prawidłowego funkcjonowania tarczycy, właściwego przyswajania tłuszczu i cholesterolu, kontroluje również stężenie lipidów we krwi.
W naszym codziennym pożywieniu najwięcej wanadu znajduje się w:
- krabach
- ślimakach
- ostrygach
- małżach
- grzybach
- czarnym pieprzu
- pietruszce
- koprze
- mięsie
- rybach
- produktach pełnoziarnistych
- produktach mlecznych
Aby nie powodować strat tego pierwiastka w produktach żywnościowych, należy je przechowywać w suchym i ciemnym miejscu, gdyż sole wanadu są wrażliwe na temperaturę, światło i wilgoć. Nie należy też poddawać ich zamrażaniu.
Zatrucia pokarmowe wanadem w zasadzie nie występują. Groźne natomiast dla naszego organizmu są wyziewy przemysłowe i duże zanieczyszczenie środowiska. Wanad przenika do naszego organizmu poprzez skórę i płuca wywołując objawy zatrucia ( zaczerwienione oczy, bronchit i zmiany skórne). Żelazo hamuje wzrost stężenia wanadu w organizmie, dlatego niedobór tego pierwiastka jest dla nas niebezpieczny. Także witamina c hamuje wysokie stężenie wanadu. Nadmiar stężenia wanadu może działać niszcząco na sole kwasu askorbinowego.
Wanad dociera do krwi przy pomocy tych samych cząsteczek, które transportują żelazo, mangan i chrom.
Sprawdź także:
