Alergen to substancja, którą ludzki organizm, bardzo często również dziecka, rozpoznaje jako szkodliwą i obcą. Konsekwencją jest pojawienie się reakcji nadwrażliwości na dany czynnik. Odpowiedź uczuleniową może wywołać właściwie każda substancja niezależnie od tego, czy jest ona pochodzenia roślinnego, czy też zwierzęcego. Powszechne są również alergie na proste substancje chemiczne takie jak np. leki czy rozpuszczalniki. Jesteś rodzicem małego alergika? Poznaj bardziej szczegółowe informacje o alergenach.
Podział
Alergeny dzielimy na poszczególne grupy, biorąc pod uwagę fakt, w jaki sposób dany czynnik wnika do organizmu i wywołuje reakcję alergiczną.
- Alergeny kontaktowe – mogą to być np. kosmetyki czy chemia do prania, to substancje, które wywołują nadwrażliwość poprzez bezpośredni kontakt ze skórą.
- Alergeny wziewne – tutaj wymienia się rozmaite pylące o różnych porach roku rośliny, trawy czy drzewa, ale również roztocza kurzu domowego. Wprowadzane są do ustroju w czasie oddechu wraz z powietrzem, mogą wywoływać katar sienny lub atak astmy.
- Alergeny pokarmowe – np. nadwrażliwość na białko mleka krowiego czy białko jaj, cytrusy czy orzeszki, ogólnie na konkretne składniki pojawiające się w pożywieniu. Najczęściej powodują dolegliwości skórne, biegunki, zmianę rytmu wypróżnień, zmianę wyglądu stolca, a niekiedy również dolegliwości ze strony układu oddechowego, choć najczęściej mniej nasilone niż przy alergiach wziewnych.
- Alergeny wstrzykiwane bezpośrednio do tkanek – tu mówimy przede wszystkim o niebezpiecznych jadach owadów, które dostają się do tkanek w wyniku ukąszenia. Mogą prowadzić do obrzęku w miejscu wkłucia, ale również objawów ogólnych, a nawet wstrząsu anafilaktycznego.
Zobacz także: Alergia na jad owadów u dzieci
Jakie alergeny najczęściej powodują reakcję nadwrażliwości?
- Roztocza, obecne w kurzu domowym,
- Smog,
- Dym papierosowy,
- Sierść, wydzieliny skóry oraz odchody zwierząt,
- Pyłki roślin wywołujące alergię sezonową,
- Pasożyty, takie jak np. owsiki,
- Białko mleka krowiego,
- Białka jaj,
- Cytrusy,
- Seler,
- Ryby i skorupiaki,
- Soja, pszenica,
- Orzechy, a szczególnie orzeszki ziemne,
- Jad owadów błonkoskrzydłych,
- Mikroskopijne grzyby.
Jeśli organizm nie zna lub nie toleruje jakiejś substancji, to w wyniku kontaktu może dojść do wystąpienia reakcji nadwrażliwości i uwidocznienia się objawów choroby alergicznej. Są one różne w zależności od rodzaju alergii oraz osobniczych uwarunkowań. Jeśli stwierdzona zostanie alergia na konkretny czynnik, najlepszym leczeniem jest unikanie ekspozycji, czyli kontaktu z nim. Odczulanie jest możliwe jedynie u części pacjentów, tak więc większość chorych po prostu musi nauczyć się z nią żyć.
Czytaj również: Alergia pokarmowa, czyli najczęstsze uczulenia naszych dzieci
