Mózgowe porażenie dziecięce wyróżnia się dużą różnorodnością zarówno samych objawów, jak i ich stopnia nasilenia. Z tego powodu prowadzona rehabilitacja i działania terapeutyczne są dobierane w pełni indywidualnie, do potrzeb konkretnego młodego pacjenta. Założeniem jest pomoc długofalowa, wieloletnia, niezbędne jest również możliwie jak najwcześniejsze wdrożenie działań rehabilitacyjnych, nawet jeszcze zanim rozpoznanie zostanie potwierdzone.
To, w jaki sposób będzie prowadzona rehabilitacja dziecka, uzależnione jest od stopnia uszkodzenia centralnego układu nerwowego, możliwościami młodego pacjenta i jego rozwoju. Niezależnie od tego, jakie zostaną podjęte działania, zachodzi konieczność ich regularnego kontrolowania, sprawdzania poziomu skuteczności i postępów, jakie robi dziecko.
Metoda rehabilitacji Vojty
Znajduje zastosowanie głównie u niemowląt. Właśnie stosowana w pierwszym roku życia daje zdecydowanie najlepsze efekty. Czeski neurolog dziecięcy opracował metodę terapeutyczną polegającą na uciskaniu odpowiednich miejsc na ciele dziecka, co wywoływało odruchy w innej określonej lokalizacji ciała. Na podstawie wieloletnich badań i obserwacji sporządził schemat metody leczenia, który opiera się na stymulowaniu ośrodkowego układu nerwowego. W konsekwencji doprowadza się do pobudzenia rozwoju ruchowego. Wykorzystanie tej metody pozwala również zapobiegać występowaniu zaburzeń rozwoju motorycznego.
Metoda NDT Bobath
Ma charakter neurorozwojowy. Założeniem terapii jest dążenie do osiągnięcia przez dziecko jak najwyższego stopnia samodzielności w życiu codziennym i społecznym. W czasie rehabilitacji tą metodą koryguje się nieprawidłowe wzorce ruchowe oraz stymuluje się rozwój tych, które są zablokowane. Terapeuta z zastosowaniem rozmaitych ćwiczeń pobudza różne grupy mięśniowe – obniża nadmiernie wysokie napięcie i podwyższa zbyt niskie. Nabyte umiejętności ruchowe dziecko uczy się wykorzystywać w czasie codziennych czynności.
Metoda Peto
Jest to inaczej metoda kierowanego nauczania. Jej zadaniem jest możliwie jak najlepsze przygotowanie dzieci z niepełnosprawnością do samodzielnego funkcjonowania na co dzień. Terapeuci stosują formy usprawniania: psychopedagogiczne, społeczne oraz lecznicze. Dzieci uczą się przemieszczać, wykonywać rozmaite czynności samoobsługowe – ubieranie się, jedzenie, formy komunikacji – mowa, porozumiewanie gestem, wdrażana jest również edukacja szkolna – np. rysowanie, czytanie, pisanie. Rehabilitacja tą metodą przeprowadzana jest w grupach. Taka forma ma zwiększać motywację dzieci do osiągania wyników.
Metoda SI – integracja sensoryczna
Terapia ma prowadzić do możliwie jak najlepszego zintegrowania zmysłów z odpowiednimi reakcjami ruchowymi. Całość opiera się na kontrolowanym dostarczaniu dziecku bodźców zmysłowych. Prowadzone są zabawy edukacyjne lub zlecane jest wykonanie konkretnych zadań. Dokładna forma rehabilitacji dopasowywana jest do nieprawidłowości, jakie są stwierdzane u dziecka. W wielu przypadkach ćwiczenia oddziałują na całe ciało. W zadaniach rehabilitacyjnych wykorzystuje się różnorodny sprzęt, ułatwiający pracę z dzieckiem. Cała terapia trwa w większości przypadków od 6 miesięcy do około 2 lat. Zaleca się jej rozpoczęcie w wieku pomiędzy 3 a 9 lat. Powinny się odbywać 1-2 spotkania z terapeutą tygodniowo.
Zobacz także: Jak objawia się mózgowe porażenie dziecięce u dzieci i niemowląt?
Metoda Domana
W tej metodzie najważniejsze jest stałe i równomierne podnoszenie umiejętności fizycznych i psychicznych dziecka. Każdą czynność, którą dziecko pomimo swojego upośledzenia może wykonać, należy rozwijać i doprowadzić, do jej wykonywania w jak najlepszym stopniu. Terapeuta w tym postępowaniu musi być pozytywnie nastawiony, a cała terapia powinna przebiegać w poczuciu ogólnego entuzjazmu. Dziecko nie powinno odczuwać presji nauczenia się nowych rzeczy, wszystko powinno być spokojne, swobodne i w najodpowiedniejszym dla niego tempie. Usprawnianie należy rozpocząć możliwie jak najwcześniej, można pracować już małymi dziećmi, aby uzyskać jak najlepsze efekty.
Dogoterapia
To metoda, która wspomaga długotrwały i wielopłaszczyznowy proces rehabilitowania dziecka chorego na porażenie mózgowe. W terapii uczestniczy odpowiednio wyszkolony pies i terapeuta. Zajęcia wpływają na rozwój psychiczny oraz ruchowy dziecka.
Hipoterapia
Jest to kolejna metoda wspomagająca prowadzoną u dziecka z porażeniem mózgowym rehabilitację. W czasie zajęć dziecko obcuje z odpowiednio dobranymi i wyszkolonymi końmi. Przez cały czas obecny jest i bierze czynny udział w zajęciach- wyszkolony hipnoterapeuta.
Inne metody terapeutyczne
Powyżej opisano najpopularniejsze metody wykorzystywane w terapii i rehabilitacji dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym. Jednak ich lista jest bardzo długa i za każdym razem najlepsze i najwłaściwsze rozwiązania dobierane są w sposób całkowicie spersonalizowany, zależny od stopnia zaawansowania zmian i potrzeb małego pacjenta.
Czytaj również: Mózgowe porażenie dziecięce – przyczyny, objawy, leczenie i rokowania
