Gazometria to badanie krwi, które pozwala na diagnozowanie oraz monitorowanie leczenia różnorodnych nieprawidłowości, między innymi zaburzeń wymiany gazowej oraz równowagi kwasowo – zasadowej. Badanie trwa zaledwie kilka minut i polega na pobraniu krwi z tętnicy, a następnie odpowiednim zabezpieczeniu próbki i poddaniu krwi analizie laboratoryjnej. Gdy zaistnieje taka konieczność, badanie przeprowadza się również u płodu oraz dziecka kobiety rodzącej.
Jakie są wskazania do przeprowadzenia gazometrii?
Gazometria jest wskazana u pacjentów, u których podejrzewa się niewydolność oddechową. Niewydolność oddechowa jest dość trudna do zdiagnozowania, ponieważ może się objawiać różnorodnymi dolegliwościami, takimi jak duszności, częsta zadyszka, problemy z oddychaniem, mdłości a nawet wymioty. Badanie wykonuje się także u osób, które mogą cierpieć na zaburzenia równowagi kwasowo – zasadowej, jaka może się pojawić po przebytej sepsie, wstrząsie, niewydolności serca, niewydolności nerek, a także w powikłaniach cukrzycy. Badanie jest stosowane również w celu monitorowania postępów leczenia. Poza tym, badanie przeprowadza się u pacjentów cierpiących na choroby metaboliczne, osób po operacji serca, mózgu oraz innych operacjach wykonywanych w znieczuleniu ogólnym oraz pacjentów, którzy przeszli urazy głowy lub szyi. W niektórych przypadkach przeprowadza się gazometrię płodu, jednak wówczas muszą zaistnieć poważne wskazania do przeprowadzenia badania. Wskazaniem do przeprowadzenia tego badania są między innymi cukrzyca ciężarnej, nadciśnienie tętnicze, małowodzie, częste i zbyt silne skurcze, obecność smółki w płynie owodniowym oraz umiarkowana bradykardia i tachykardia.
Jakie są przeciwwskazania do przeprowadzenia badania?
Nie ma jednoznacznych przeciwwskazań, które uniemożliwiają wykonanie gazometrii. W niektórych przypadkach, takich jak małopłytkowość, znacznie podwyższone ciśnienie rozkurczowe oraz poważne zaburzenia krzepnięcia, lekarz może zrezygnować z przeprowadzenia badania.
Jak przebiega gazometria?
Badanie polega na pobraniu od pacjenta próbki krwi, zazwyczaj z tętnicy udowej albo promieniowej, ale dopuszcza się pobranie krwi z płatka ucha lub opuszki palca. Przed pobraniem krwi, konieczne jest dokładne zdezynfekowanie skóry w miejscu, w którym będzie wykonywane wkłucie. Po pobraniu krwi bardzo ważne jest szczelne zamknięcie i odpowiednie zabezpieczenie strzykawki, tak aby nie doszło do kontaktu krwi z powietrzem. Po zabezpieczeniu próbki krwi, najlepiej od razu poddać ją analizie, a jeżeli nie ma takiej możliwości, próbkę należy przechowywać w naczyniu z lodem, jednak nie dłużej niż trzydzieści minut. Jeżeli gazometrię przeprowadza się u płodu, pobiera się krew pępowinową lub włośniczkową. Gazometria może być przeprowadzona również u kobiety rodzącej. Wówczas do pochwy kobiety wprowadza się wziernik dopochwowy, który pozwala na uwidocznienie główki dziecka. Najpierw główkę oczyszcza się z krwi, śluzu oraz płynu owodniowego, a następnie przyciska się do niej specjalne narzędzie i pocierając główkę doprowadza do miejscowego przekrwienia. Później główkę przecina się ostrym nożykiem, a krew pobiera się do przygotowanej kapilary. W miejscu nacięcia przykłada się jałowy gazik, którym tamuje się krwawienie.
Jakie powikłania mogą wystąpić po badaniu?
Gazometria jest badaniem bezpiecznym i nie wiąże się z ryzykiem poważnych powikłań. W miejscu wkłucia może się pojawić jedynie niewielki siniak, który znika samoistnie po krótkim czasie. Gdy przeprowadzana jest gazometria płodu, może dojść do zakażenia płodu lub rodzącej kobiety.
