Badanie hormonów tarczycy może wykazać wiele nieprawidłowości, dlatego warto wykonywać je regularnie. Chora tarczyca nie boli, dlatego łatwo przeoczyć nieprawidłowości w jej działaniu, jednak zły poziom hormonów tarczycy może wpływać na funkcjonowanie całego organizmu, a nawet nastrój czy energię.
Kiedy zaleca się wykonanie badania hormonów tarczycy?
Badanie hormonów tarczycy wykonuje się zazwyczaj u osób, u których występuje podejrzenie niedoczynności lub nadczynności tarczycy. Typowe objawy niedoczynności tarczycy to między innymi zmniejszenie apetytu, senność, zaparcia, spowolnienie czynności życiowych oraz sucha i chłodna skóra. Nadczynność tarczycy można podejrzewać, jeśli wystąpią takie symptomy, jak nagła utrata wagi, bezsenność, nadmierne pocenie się oraz ciągłe zmęczenie. Poza tym oznaczenie poziomu hormonów tarczycy wykonuje się u osób, u których występuje tak zwane wole, czyli przerośnięty gruczoł tarczycy.
Inne wskazania do wykonania badania hormonów tarczycy to podejrzenie chorób przysadki oraz autoimmunologiczne zapalenie tarczycy. Badanie wykonuje się również wtedy, gdy konieczne jest skontrolowanie, czy leczenie niedoczynności tarczycy, leczenie przeciwtarczycowe lub terapia raka tarczycy przynosi zamierzone efekty. W niektórych przypadkach poziom tyroksyny oznacza się, gdy stwierdza się problemy z płodnością.
Jak przebiega badanie hormonów tarczycy?
Badanie hormonów tarczycy przeprowadza się poprzez pobranie krwi i przesłanie próbki do badań laboratoryjnych. Niekiedy, żeby przeprowadzić pełną diagnostykę, konieczne jest kilkukrotne oznaczenie poziomu hormonów lub zlecenie oznaczenia innych.
Poziom jakich hormonów się oznacza?
Podstawowym badaniem tarczycy jest oznaczenie poziomu TSH. Jest to jedno z najbardziej czułych badań, dzięki któremu można wykryć nieprawidłowości w działaniu tarczycy. Test ujawnia najmniejsze zaburzenia pracy tarczycy, nawet takie, które nie dają żadnych objawów. Jeśli poziom TSH jest zbyt wysoki, można podejrzewać niedoczynność tarczycy, natomiast jeżeli poziom TSH jest niski – nadczynność tarczycy. Niestety, poziom TSH zmienia się bardzo wolno, dlatego nie warto powtarzać badania w krótkich odstępach czasu. W związku z tym, niemożliwa jest weryfikacja poprawności leczenia w krótkim czasie. Poza tym nieprawidłowy poziom hormonów tarczycy może być spowodowany wieloma różnymi czynnikami, nie tylko zaburzeniami tarczycy.
Oprócz oznaczenia poziomu TSH, w celu potwierdzenia choroby wykonuje się oznaczenie poziomu FT3 oraz FT4. Jeżeli poziomy tych hormonów są podwyższone, jest to przesłanką do stwierdzenia nadczynności tarczycy. Zaletą tych badań jest to, że poziomy FT3 i FT4 zmieniają się dosyć szybko po podjęciu leczenia, dlatego pozwalają na monitorowanie postępów. Oznaczenia poziomu tych hormonów zwykle nie wykonuje się, jeśli poziom TSH jest prawidłowy, ponieważ zazwyczaj nie ma w tym celu. Czasami jednak zleca się takie badanie i jeśli pomimo prawidłowego poziomu TSH, poziomy FT3 lub FT4 odbiegają od normy, można mieć do czynienia z zaburzeniami, które nie są spowodowane nieprawidłowościami działania tarczycy. Podwyższony poziom FT3 może być związany na przykład z niedoborem jodu, z kolei zbyt niski poziom FT3 występuje najczęściej u osób, które są leczone hormonami tarczycy.
Oznaczenie poziomu FT4 wykonuje się zwykle, jeśli wykryje się podwyższony poziom TSH, jednak nie ma pewności, że u pacjenta występuje niedoczynność tarczycy.
Jakie badania tarczycy są jeszcze wykonywane?
Badanie hormonów tarczycy ma wiele ograniczeń, dlatego lekarz powinien zdawać sobie z nich sprawę i w celu przeprowadzenia pełnej diagnostyki, warto wykonać również inne badania tarczycy, takie jak USG, scyntografia, biopsja cienkoigłowa lub rentgen klatki piersiowej.
