Współczesne standardy higieny w większości powstrzymały tyfus. Nadal można się nim jednak zarazić w miejscach, w których panują złe warunki sanitarne. Niejednokrotnie można się nim zarazić od chorego zwierzęcia. Sprawdź, jakie są najczęstsze objawy tyfusu, jak się go diagnozuje i leczy.
Co to jest tyfus?
Tyfus to choroba wywoływana przez bakterie Rickettsia prowazekii. Przenoszą je zainfekowane pchły i wszy. Odwiedzanie lub zamieszkiwanie obszarów, na których istnieje duża populacja szczurów i myszy, zwiększa ryzyko zachorowania na tyfus. Pchły i wszy mogą przenosić bakterie z gryzoni i zarażać nimi ludzi. W związku z tym w grupie ryzyka znajdują się osoby zamieszkujące obszary dotknięte ubóstwem, zniszczone przez katastrofy naturalne, obozy dla uchodźców lub więzienia.
Istnieją dwa typy tyfusa:
- endemiczny, inaczej plamisty szczurzy,
- epidemiczny, zwany również wszawicowym.
Jakie są objawy tyfusu?
Objawy tyfusu endemicznego mogą obejmować: wysypkę zaczynającą się na tułowiu i rozprzestrzeniającą się na kolejne części ciała, wysoką gorączkę (około 40 stopni Celsjusza), nudności, złe samopoczucie, biegunkę i wymioty. Z kolei tyfus epidemiczny ma podobne, ale groźniejsze symptomy, takie jak krwawienia podskórne, majaczenie, niedociśnienie, dezorientację. Nieleczony może być śmiertelny, szczególnie u osób po 50 roku życia. Wspomniane objawy pojawiają się nagle około 7-14 dni od dostania się bakterii do organizmu. Po kolejnych 4-6 dniach można zauważyć wysypkę. Zwykle zaczyna się na klatce piersiowej i rozprzestrzenia się na ręce i nogi.
Tyfus może być trudny do zdiagnozowania, ponieważ objawy nie są specyficzne. Chociaż dostaje się do organizmu przez skaleczenia lub zadrapania na skórze, nie jest to choroba dermatologiczna.
Jak rozpoznać chorobę?
Lekarz przeprowadzi dokładny wywiad z pacjentem i badanie fizykalne. Może również zlecić test immunofluorescencyjny wykorzystujący próbkę krwi pobraną z wysypki (biopsja). Może również zlecić badania krwi, by stwierdzić obecność przeciwciał. Należy jednak pamiętać, że jednorazowe przeprowadzenie testu nie wystarczy. Trzeba go powtórzyć 1-3 tygodni później, by sprawdzić poziom przeciwciał. Czasami lekarz może również zastosować technikę reakcji łańcuchowej polimerazy (PCR), by szybciej wykryć bakterie.
Warto wiedzieć: Refluksowa choroba przełyku czy dyspepsja?
Jak wygląda leczenie?
W leczeniu tyfusu stosuje się antybiotykoterapię. Lekarz może przepisać azytromycynę, doksycyklinę, tetracyklinę i chloramfenikol. Pozwalają wyleczyć większość zakażonych pacjentów. Warto jednak skonsultować się z lekarzem specjalistą, szczególnie w przypadku zdiagnozowania tyfusu epidemicznego albo u kobiet w ciąży. Nieleczony tyfus może powodować problemy z nerkami, płucami, układem nerwowym.
Jak zapobiegać zarażeniu?
Unikaj stawonogów (pcheł, kleszczy, roztoczy i wszy), które rozprzestrzeniają tyfus. Nie ma na niego szczepionki, możesz jednak zmniejszyć ryzyko zarażenia. Jeśli podejrzewasz, że Twój pies lub kot ma pchły, zastosuj odpowiedni produkt. Pamiętaj też, by zakładać pupilowi obrożę na kleszcze. Jeśli chcesz odpocząć trochę na świeżym powietrzu, zastosuj środek na kleszcze i komary. Omijaj też szerokim łukiem dzikie, bezpańskie zwierzęta.
W przypadku tyfusu epidemicznego przestrzegaj podstawowych zasad higieny. Nie udostępniaj odzieży, ręczników i pościeli osobom zarażonym.
Literatura:
1. Zdzisław Dziubek, Ewa Duszczyk: Choroby zakaźne i pasożytnicze. Wyd. IV. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2017
Zobacz również: Mononukleoza zakaźna u dzieci i nastolatków – kompendium wiedzy
