Nieliczne kryształy szczawianu wapnia w moczu nie są niepokojące. Zwiększenie ich ilości w badaniu moczu powinno nas już jednak zaniepokoić, gdyż sprzyja to tworzeniu kamieni nerkowych. Sprawdź jak wykryć kryształy szczawianu wapnia w moczu, jak interpretować wyniki badania moczu w tym kierunku i co oznacza dla naszego zdrowia ich obecność w moczu.
Czym są i jak powstają kryształy szczawianu wapnia?
Kryształy szczawianu wapnia to sole szczawianu wapnia, które wytrąciły się w moczu na skutek ich wysokiego stężenia i kwaśnego pH moczu. Najczęstszą przyczyną powstawania szczawianów wapnia jest zwiększenie wydalania wapnia z moczem (hiperkalciuria). Powstawaniu kryształów szczawianu wapnia sprzyja również dieta bogata w szczawiany, gdyż związki te są dostarczane do organizmu wraz z pożywieniem. Bogate w szczawiany są między innymi: szczaw, szpinak, szparagi, buraki, papryka, cytryny, rabarbar, kapusta jak również kawa, herbata, kakao oraz piwo.
Szczawiany są również produktem metabolizmu kwasu glioksalowego i askorbinowego (popularnej witaminy C). 2/3 szczawianów w moczu pochodzi właśnie z przemian w wątrobie tych substancji. Spożywanie dużej ilość białka zwierzęcego powoduje zakwaszenie moczu co również sprzyja wytrącaniu kryształów szczawianu wapnia w moczu. Problemy z jelitami, min. choroba Leśniowskiego-Crohna, nieszczelność jelita czy zespół złego wchłaniana powodują zwiększenie wchłaniana szczawianów z pokarmu i wzrost ich stężenia w moczu, a w dalszej kolejności wytrącaniu szczawianów wapnia.
Szczawiany krystalizują najczęściej z zagęszczonego moczu. Dlatego zalecane jest wypijanie dużej ilości wody przy problemach z kryształami szczawianów wapnia w moczu.
Badanie moczu
Kryształy szczawianu wapnia są najpowszechniej występującymi kryształami w moczu. Ich obecność można sprawdzić w ogólnym badaniu moczu. Podczas mikroskopowej oceny badanej próbki moczu oceniana jest ich ilość w polu widzenia. Jeśli w wyniku badania ogólnego moczu nie ma adnotacji o ich obecności, zakłada się ich brak. W innych przypadkach opisana jest ich ilość jako mało liczne, średnio liczne, dość liczne albo bardzo liczne w polu widzenia. Brak lub mało liczne kryształy szczawianu wapnia w moczu są wynikiem prawidłowym. Inny wynik powinien być skonsultowany z lekarzem, niejednokrotnie również potwierdzony kolejnym badaniem moczu.
Możliwe jest również ilościowe oznaczanie szczawianów w moczu. Takie badanie wykonuje się z dobowej zbiórki moczu. Norma szczawianów w badanym moczu to 10–35 mg/dobę. Warto przy tym wykonać również badanie wapnia w moczu. Normy dobowego wydalania wapnia z moczem to < 250 mg/dobę u kobiet oraz < 300 mg/dobę u mężczyzn. U dzieci poniżej 4 roku życia badania te wykonuje się z jednorazowej porcji moczu.
Co oznacza obecność kryształów szczawianu wapnia w moczu dla zdrowia?
Obecność kryształów szczawianu wapnia w moczu sprzyja powstawaniu kamieni nerkowych jak również kamieni w innych miejscach układu moczowego, tak zwanej kamicy szczawianowej. Może być również sygnałem zaburzeń metabolizmu wapnia jak również schorzenia związane ze wzrostem szczawianów w moczu. Kamica nerkowa związana z kryształami szczawianu wapnia jest coraz częściej diagnozowana. Dotyka obecnie ok 5 % populacji (również dzieci), częściej wykrywana jest u mężczyzn niż u kobiet. Brak obecności kryształów wapnia w moczu bądź nieliczne są wynikiem prawidłowym. Zwiększona obecność kryształów wapnia w moczy wymaga konsultacji z lekarzem i pogłębionej diagnostyki. Najczęściej lekarz zaleca powtórzenia badania ogólnego moczu bądź oznaczanie szczawianów z dobowej zbiórki moczu. Kolejnym krokiem jest diagnoza w kierunku kamicy nerkowej, m.in. USG układu moczowego.
Zobacz także: 8 domowych sposobów na zapalenie pęcherza u dzieci
