Kręcz szyi jest schorzeniem, które diagnozuje się głównie u dzieci, najczęściej niemowląt, jednak mogą wystąpić również przypadki u osób dorosłych. Szyja przymusowo odchyla się w jednym kierunku. Choroba wynika z wady w obrębie mięśnia mostkowo-obojczykowo-sutkowego z jednej strony ciała. W konsekwencji głowa przechyla się boleśnie w bok wraz ze skręceniem w kierunku przeciwnym, zaś wzrok jest uniesiony delikatnie ku górze.
Jeśli mamy do czynienia z lewostronnym kręczem szyi to jest ona wygięta w lewo, a głowa odchylona na prawo. Zaś w przypadku prawostronnego-częstszego, kręczu szyja jest wygięta w prawo, a głowa odchylona w lewo. W wyniku tej dolegliwości dochodzi do znacznego rozciągania i wzmożonego napięcia mięśniowego po jednej stronie, zaś po drugiej mięsień jest osłabiony oraz przykurczony.
Kręcz szyi – podział i przyczyny kręczu szyi
1. Wrodzony kręcz szyi :
- Mięśniowy – stanowi najczęściej konsekwencję urazu okołoporodowego szyi. Dochodzi do niego w trakcie przechodzenia dziecka przez kanał rodny lub w wyniku nieprawidłowego ułożenia główki.
- Kostny – jest konsekwencją wad rozwojowych w obrębie kośćca bądź zmian budowy kręgów w chorobie Klippela-Feila.
2. Nabyty kręcz szyi:
W wielu przypadkach przyczyna powstania kręczu szyi jest nieznana i określamy go wówczas mianem idiopatycznego. Jakie wyróżniamy możliwe czynniki powodujące chorobę?
- Zapalenie węzłów chłonnych szyi,
- Ropnie pozagardłowe,
- Zapalenie wyrostka sutkowatego,
- Zapalenie migdałków,
- Choroby reumatyczne,
- Dyskopatia,
- Podwichnięcie kostne,
- Nietypowa przepuklina dysku miedzykręgowego,
- Nagłe ruchy czynne oraz bierne szyi,
- Nieprawidłowa postawa ciała, np. niewłaściwe ułożenie głowy w czasie snu,
- Porażenia wiotkie,
- Uszkodzenia kręgów szyjnych,
- Wady w obrębie narządu słuchu, wzroku ,
- Zaburzenia na tle układu nerwowego,
- Guzy nowotworowe,
- Zapalenie szpiku kostnego.
Kręcz szyi – objawy
- Główny objaw kręczu szyi jest wyglądem klinicznym choroby czyli odchyleniem głowy w bok z jej przekręceniem w stronę przeciwną i delikatnym uniesieniem wzroku ku górze. Jednak mogą pojawić się również dodatkowe objawy:
- Bolesność bądź sztywność szyi,
- Brak możliwości normalnego poruszania głową,
- Bóle głowy,
- Podbródek uchylony ku jednej stronie,
- U dzieci występuje często uniesienie jednego ramienia w stronę mięśni szyi objętych kurczem,
- Zniekształcenie ciała ulega pogłębieniu w miarę rozwoju choroby (zauważalne jest zmniejszenie twarzy po przykurczonej stronie, nos ulega odchyleniu do chorej strony, kąciki uszu oraz oczu ulegają obniżeniu, oko wydaje się być zmniejszone o zmienionym kształcie, układ kostny ulega znacznej deformacji – pojawia się nieprawidłowy zgryz i odkształcenie czaszki, w szyjnym odcinku kręgosłupa rozwija się skolioza skierowana łukiem do zdrowej części ciała.
Jak diagnozuje się kręcz szyi?
Pierwszym kryterium diagnostycznym jest obraz kliniczny choroby, który jest silnie charakterystyczny. Następnie chory kierowany jest na odpowiednie badania. Pierwszym z nich jest elektromiogram (EMG) badanie to pozwala na zmierzenie aktywności elektrycznej w mięśniach. Lekarz zyskuje możliwość dokładnego określenia partii mięśniowych objętych kręczem. W rozpoznaniu pomocne bywa również wykonanie RTG oraz rezonansu magnetycznego.
Kręcz szyi – leczenie
Podstawowe działania lecznicze w przypadku kręczu szyi opierają się na rehabilitacji. Wykorzystuje się ćwiczenia rozciągające. Jeśli nie przyniesie to efektów to w ostateczności istnieje możliwość skorygowania wady poprzez zabiegi chirurgiczne. Polegają one na wydłużaniu mięśni w obrębie szyi, cięciu mięśni lub nerwów bądź chirurgicznej fuzji patologicznych kręgów.
Ważnym aspektem leczenia kręczu szyi jest niwelowanie czynników przyczynowych, działania lecznicze opierają się również na:
- Masażach,
- Ciepłych okładach,
- Założeniu szyny,
- Fizykoterapii (Bioptron, lampa Solux, laseroterapia),
- Zastosowanie aparatu usztywniającego szyję,
- Ćwiczeniach rozciągających mięśnie,
- Kinesiotaping – przyklejanie specjalnych plastrów które wzmacniają lub rozluźniają konkretne mięśnie,
- Farmakologia – wykorzystuje się leki, które znajdują zastosowanie również w łagodzeniu drżeń w chorobie Parkinsona, leki zwiotczające mięśnie, toksynę botulinową (ta metoda bywa odradza z uwagi na koszta oraz niskie poziom efektywności), leki o działaniu przeciwbólowym.
Pozycje zakazane dla dziecka z kręczem szyi
- Należy unikać leżenia na plecach z poduszką pod głową,
- Należy unikać leżenia na brzuchu z głową odchylona do tyłu i z wałkiem pod klatką piersiową,
- Dziecko nie powinno przybierać pozycji siedzącej na siłę poprzez podpieranie poduszkami,
- Dziecka nie powinno się nosić w pozycji pionowej, układamy je na boku na stronie przeciwnej do kręczu i opieramy na przedramieniu osoby, która trzyma dziecko na rękach.
