Badanie ciężaru właściwego moczu ma za zadanie ocenę zdolności nerek do prawidłowego zagęszczania moczu. Badanie moczu jest jednym z badań najczęściej zalecanych do wykonania przez lekarzy. Wykorzystuje się je do diagnostyki jak i badań okresowych. Przy jego pomocy lekarz ocenia między innymi prawidłowe funkcjonowanie nerek.
Badanie ciężaru właściwego moczu – jak interpretować wyniki?
Ciężar właściwy czyli gęstość moczu jest zależny od ilości wydalonych wraz z moczem końcowych produktów przemian ustrojowych, głównie jest to mocznik ale także sód, potas i ilość wydalonej wody.
Ciężar właściwy moczu zwiększy się gdy:
- w dzień, który poprzedza badanie spożycie płynów będzie mniejsze niż zapotrzebowanie na nie
- jeśli wraz z moczem będzie wydalana glukoza, białko i leki
- wtedy, gdy nastąpiła duża utrata płynów z organizmu spowodowana uporczywymi wymiotami, nadmiernym poceniem się, gorączką, biegunką
Ciężar właściwy moczu będzie obniżony gdy:
- w dniu poprzedzającym badanie moczu dojdzie do nadmiernego spożycia płynów (szczególnie w późnych godzinach wieczornych)
- może występować w chorobach przebiegających z utratą zdolności nerek do zagęszczania moczu (przewlekła niewydolność nerek, moczówka prosta)
- przy stosowaniu w leczeniu pacjenta leków moczopędnych
Norma ciężaru właściwego moczu wynosi 1.005 – 1.030 g/l . U zdrowego człowieka ciężar właściwy moczu oznaczony po ośmiu godzinach powstrzymywania się od spożywania posiłków i picia płynów jest zwykle wyższy od 1.020 g/l. W przypadku, gdy ciężar właściwy moczu jest wyższy od 1.035 g/l świadczy to najczęściej o obecności w moczu substancji , które fizjologicznie w moczu nie występują. U chorych na cukrzycę, może to być glukoza a białko lub środki kontrastowe mogą występować w moczu bezpośrednio po badaniach radiologicznych. Wynikiem czego jest mały ciężar właściwy moczu i jego nieprawidłowy proces zagęszczania. Po ośmiogodzinnym wstrzymywaniu się od picia i oznaczeniu po tym czasie małego ciężaru właściwego moczu może wskazywać na upośledzenie funkcji zagęszczania moczu. Jest to bardzo złożony proces i podlega wpływom wielu czynników.
Nieprawidłowy proces zagęszczania może wynikać z:
- długotrwałego stosowania diety, która jest uboga w białko
- zwiększonego stężenia wapnia w surowicy
- zmniejszone stężenie potasu w surowicy świadczące w zaburzeniach elektrolitowych
Jakie leki mają wpływ na ciężar właściwy moczu?
Na ciężar właściwy moczu istotny wpływ mają leki moczopędne. Powodują one zwiększenie objętości moczu, który jest bardziej rozcieńczony i charakteryzuje się mniejszym ciężarem właściwym. U osoby z prawidłową czynnością wydalniczą nerek, z prawidłowym stężeniem kreatyniny w surowicy, przyjmującej leki moczopędne, częste oddawanie moczu o mały, ciężarze właściwym, należy wiązać w pierwszej kolejności z zażywaniem leków. Jeśli u chorego stwierdzono zaburzenie elektrolitów (małe stężenie potasu, zwiększone stężenie wapnia) w trakcie odbytego leczenia należy przede wszystkim wyrównać poziom elektrolitów.
Zobacz także:
