Najczęściej krew pobierana jest od pacjenta w celach diagnostycznych i następnie poddawana jest analizie laboratoryjnej. Zakres badania oraz wskazania do jego wykonania są ustalane indywidualnie przez lekarza, mogą dotyczyć ustalenia rozpoznania, kontroli leczenia lub ustalenie rokowania. Badanie krwi, może być wykonywane profilaktyczne jako:
- badanie okresowe, które jest obowiązkowe dla wszystkich osób pracujących, i służy ocenie stanu zdrowia
- badanie przesiewowe, np. badanie stężenia całkowitego cholesterolu w osoczu, w celu ustalenia zagrożenia miażdżycą naczyń krwionośnych.
Zgodnie z ustawą o publicznej służbie krwi, krew można pobierać:
- w celach leczniczych
- do przetoczenia jej biorcy
- oddzielenia jej składników lub przetworzenia w leki
- w celach diagnostycznych
- w celach naukowo – badawczych
- w celu upustów leczniczych
Kto jest uprawniony do pobierania krwi?
Osoby, które są uprawnione do pobierania krwi żylnej i włośniczkowej są:
- diagności laboratoryjni
- lekarze
- pielęgniarki
- felczerzy
- ratownicy medyczni
Pobieranie krwi od pacjenta w celu diagnostycznym jest rodzajem świadczenia zdrowotnego i w związku z tym może być wykonywane tylko przez uprawniony personel medyczny.
Jak przebiega badanie krwi?
Krew do badania najczęściej jest pobierana ze zgięcia w stawie łokciowym, z żyły na grzbiecie dłoni lub stopy, w przypadku dzieci może być pobierana z palca.
Po wejściu do gabinetu pobrań, pacjent proszony jest o to by usiadł i odsłonił miejsce pobrania. Powyżej zgięcia łokciowego pacjentowi zostaje założona staza (opaska uciskowa), miejsce pobrania jest zdezynfekowane. Do pobrania krwi używa się igieł o różnych grubościach, połączonych z pojemnikami na krew. Po pobraniu odpowiedniej ilości krwi pojemnik jest oznaczany przez wykonującego badanie i trafia do laboratorium. W warunkach laboratoryjnych krew pod mikroskopem bada specjalista, oceniając jej skład i budowę krwinek. Badanie krwi może być przeprowadzone automatycznie w analizatorze, wówczas jest to komputerowa ocena próbki krwi.
Dlaczego przed pobraniem krwi trzeba być na czczo?
To co jemy, ma wpływ na obraz krwi, obfity, tłusty posiłek może zakłócić obraz wyników. Dlatego do badania krwi powinniśmy zgłaszać się na czczo. W przypadku niektórych analiz krwi jak np. poziom glukozy, cholesterolu, trójglicerydów czy leukocytów w dniu poprzedzającym badanie powinniśmy się powstrzymać od spożywania tłustych i słodkich potraw oraz picia alkoholu. Od zjedzenia ostatniego posiłku powinno upłynąć minimum 8 godzin. Przed pobraniem krwi można wypić szklankę przegotowanej wody.
Dlaczego badanie krwi robimy rano?
Wszelkie zmiany fizjologiczne zachodzące w naszym organizmie podporządkowane są rytmom dobowym. Przykładowo stężenie jonów sodu, potasu i magnezu jest niższe w nocy, natomiast najwyższe rano. Fosforanów jest najwięcej w nocy, natomiast rano przyjmują bardzo niskie wartości. Kreatynina natomiast podnosi się wieczorem. Natomiast poziom glukozy zwiększa się w nocy, natomiast opada w ciągu dnia. W każdym z wymienionych tu przypadków krew najlepiej pobrać do badania rano.
Czy przed pobraniem krwi zażywać leki?
Jeżeli przyjmujesz leki na stałe np. na obniżenie ciśnienia, lekarz prowadzący będzie z pewnością potrafił ocenić wynik badania, biorąc pod uwagę jaki mogły mieć wpływ na wyniki. Jednak decyzję o zażyciu leków przyjmowanych stale podejmuje lekarz (przy oznaczaniu poziomu hormonu tarczycy nie wolno przyjmować leków). Na 3-4 dni przed badaniem krwi należy odstawić suplementy witamin i minerałów. Ostrożnie należy przyjmować też żelazo (jego poziom może spaść już po 3 godz.). Przed badaniem powinno się odstawić leki syntetyczne i preparaty ziołowe. Mają wpływ na aktywność enzymów, gospodarkę hormonalną a także na stężenie pierwiastków we krwi.
