Do rozwinięcia się problemu stulejki może dojść zarówno u małych chłopców, jak i u dorosłych mężczyzn. O ile u młodszych leczenie nie zawsze jest koniecznością, o tyle u starszych wymaga już wdrożenia odpowiedniego postępowania zabiegowego. Rodzice chłopców powinni dokładnie wiedzieć, kiedy mają do czynienia ze stulejką fizjologiczną, a kiedy zachodzi konieczność udania się z synem do chirurga dziecięcego w celu „naprawienia” tej niewielkiej wady anatomicznej.
U chłopców i mężczyzn końcówka prącia, czyli żołądź pokryta jest fałdem luźnej skóry nazywanej napletkiem. W prawidłowej sytuacji napletek w łatwy sposób można odprowadzić z główki penisa do trzonu prącia. O stulejce mówimy, gdy odprowadzenie takie jest niemożliwe z winy zbyt wąskiego napletka i przyklejonego wewnętrznie do żołędzi. Do zwężenia napletka dochodzi zwykle w konsekwencji wystąpienia dysproporcji w szerokości napletka, który wykazuje niski poziom elastyczności a średnicą żołędzi.
Stulejka fizjologiczna, czyli pozorna
Pediatra powinien informować rodziców wszystkich chłopców, iż do około 2-3 roku życia napletek jest strukturą całkowicie nieodprowadzaną u około 90% dzieci płci męskiej. Taki stan nazywamy stulejką fizjologiczną, czyli pozorną i co niezwykle istotne na napletku nie występują wówczas blizny. W takiej sytuacji, gdy dokonujemy bardzo delikatnego odsunięcia napletka ze szczytu żołędzi, zauważamy niewielką dziurkę – oznacza to, że wszystko jest w porządku.
U chłopców do 2-3 roku życia wewnętrzne sklejenie żołędzi i napletka uznaje się za całkowicie normalne. Ujście napletka u tak małych dzieci jest wąskie i wyróżnia się niskim poziomem elastyczności, dlatego odradzane jest wykonywanie w tym okresie prób jego odprowadzania. Takie działania ze strony rodziców mogą prowadzić do wystąpienia silnego bólu, a nawet spowodować pęknięcia. Napletek stopniowo i powoli zacznie się samodzielnie odklejać pod koniec pierwszego roku życia. Z czasem będzie na tyle elastyczny, że jego odprowadzenie będzie bezproblemowe.
U niemowląt płci męskiej regularnie dochodzi do wzwodów prącia, które wywołują stopniowe odklejanie się napletka od żołędzi. W okolicach 3 roku życia u około 90% chłopców napletek jest już na tyle elastyczny, że bez problemu odsłania żołądź. Gdy do tego nie dojdzie, mówimy o przetrwałej stulejce fizjologicznej, co oznacza, że doszło do opóźnienia procesu rozluźniania się napletka.
Trzylatek dalej ma stulejkę – co robić?
Jeśli u trzyletniego chłopca nadal utrzymuje się stulejka, to niezbędna może być konsultacja z chirurgiem dziecięcym lub urologiem dziecięcym. Na początku zalecona zostanie forma fizykoterapii, czyli delikatne odprowadzanie napletka do momentu wyczuwania oporu. Takie ćwiczenia mają doprowadzić do stopniowego ustąpienia stulejki. Gdy ta metoda nie pomoże, zapisane mogą zostać maści do stosowania miejscowego – sterydowe, które wykorzystuje się przed okres maksymalnie 6 tygodni. W sytuacji, gdy i takie postępowanie nie przynosi rezultatów, a dodatkowo u chłopca pojawiają się częste stany zapalne w obrębie napletka, lekarz może pójść jeszcze i krok dalej i podjąć decyzję o konieczności zabiegowego leczenia stulejki w danym przypadku.
Rozróżnienie stulejki od fizjologicznego sklejenia napletka
Stulejką nazywamy stan, gdy u chłopca od czasu narodzin napletek jest wąski oraz długi i powoduje szczelne zakrywanie żołędzi i ujścia cewki moczowej. Gdy u dziecka dochodzi do jej wystąpienia, pojawiają się również trudności w oddawaniu moczu.
Czy stulejkę można zdiagnozować, zanim dziecko skończy 3 lata?
Taka sytuacja ma miejsce niezwykle rzadko. Pediatra, który dokonuje regularnych badań dziecka, powinien zwrócić uwagę, że napletek jest tak silnie zwężony, iż dostrzeżenie cewki moczowej jest niemożliwe. W sytuacji silnego zwężenia może zajść konieczność przeprowadzenia operacji w trybie pilnym, gdyż wada może zaburzać możliwość oddawania moczu. Jeśli na prąciu zauważalne są blizny, które pojawiły się jako skutek prób odciągania napletka, to chłopiec może zostać skierowany do urologa lub chirurga jeszcze zanim ukończy 3 rok życia.
Jeśli jednak pomimo zwężenia chłopiec ma możliwość swobodnego oddawania moczu, nie gromadzi się on pod napletkiem i nie dochodzi w tej okolicy do częstych zakażeń, to zalecane jest obserwowanie dziecka i poddawanie regularnym kontrolom.
Stulejka jest stanem patologicznym, gdy…
Z patologiczną stulejką mamy do czynienia w sytuacji, gdy na napletku występują liczne blizny, skóra jest biała i nie ma możliwości odprowadzenia go z żołędzi. Stulejką nazywamy również zwężenie napletka, którego ściągnięcie jest możliwe, jednak następuje z dużymi trudnościami, np. gdy napletek krwawi, pęka, a dotknięcie wywołuje ból i niepokój u dziecka.
Lekarz przeprowadza badanie w celu określenia poziomu elastyczności napletka i stwierdzenia czy mamy do czynienia ze stulejką patologiczną, czy fizjologiczną. W przypadku tej pierwszej jedynym właściwym postępowaniem jest przeprowadzenie zabiegu chirurgicznego.
Zobacz także: Wędrujące jądro – wada anatomiczna u chłopców, która musi być leczona
Tego nie wolno!
Nie odprowadzamy zwężonego napletka!
Szczęśliwie coraz rzadziej lekarze próbują samodzielnego odprowadzania zwężonego napletka. Niektórzy jednak takie inwazyjne badania traktują jako element leczenia. Warto pilnować, w jaki sposób zostanie zbadany nasz syn i nie pozwolić, aby procedura była bolesna, gdyż może nieść to za sobą szerokie następstwa psychologiczne. W wyniku bólu mogą pojawić się problemy z oddawaniem moczu, a bolesny zabieg pozostanie w pamięci na wiele lat później.
Jak objawia się stulejka u chłopców?
W przypadku stulejki napletek jest bardzo wąski i długi, powoduje szczelne zakrycie ujścia cewki moczowej i utrudnia chłopcu oddawanie moczu. Zmiany bliznowate mogą powodować trudności lub całkowicie uniemożliwiać oddawanie moczu. W czasie siusiania płyn ma problem z przedostaniem się przez wąski napletek, który „nadyma” się niczym balonik. W takiej sytuacji zawsze pod napletkiem pozostaną niewielkie ilości, resztki moczu, nawet gdy spróbujemy je usunąć, a taka sytuacja jest wręcz idealna do rozwoju bakterii, które wywołują nawracające zakażenia cewki moczowej. Mogą się również pojawić dolegliwości bólowe w czasie wzwodu.
Czy stulejka jest powszechną dolegliwością?
Stulejka patologiczna może powstać jako przetrwała stulejka fizjologiczna lub stulejka nabyta. Do jej rozwoju dochodzi u około 1% panów. Dość powszechnym powodem rozwoju stulejki patologicznej są urazy spowodowane przez siłowe odprowadzanie napletka w przypadku chłopców ze stulejką fizjologiczną.
Zabiegowe leczenie
W dzisiejszych czasach zastosowanie znajdują dwie metody leczenia stulejki w formie zabiegowej. Pierwszą z nich jest obrzezanie. Jest to rodzaj zabiegu chirurgicznego, który polega na usunięciu zwężonego napletka i dokonaniu zszycia skóry prącia szwami wchłanianymi. Procedura pochłania niecałą godzinę. Wystąpienie powikłań jest sytuacją sporadyczną, zaś do najpowszechniejszy zalicza się krwawienia rany i zakażenia w jej obrębie. Konieczne jest wówczas wdrożenie właściwego leczenia, które pozwoli na ustąpienie tych niepożądanych skutków i doprowadzenie do zagojenia. Wykorzystanie zabiegu obrzeżania daje gwarancję całkowitego wyleczenia stulejki. Niekiedy rodzice martwią się, że ta procedura powoduje całkowite odsłonięcie żołędzi. Jest ona wykorzystywana w przypadku wskazań medycznych, np. gdy skóra napletka wykazuje tendencję do silnego bliznowacenia oraz w sytuacji, gdy taka jest wola rodziców.
Kolejną częstą metodą zabiegowego leczenia jest plastyka napletka. Sposób ten również stwarza konieczność poddania się operacji, daje jednak możliwość zachowania anatomicznej struktury napletka. Lekarz dokonuje chirurgicznego nacięcia i poszerzenia istniejącego napletka, aby umożliwić jego odprowadzanie. Zdecydowanie się na taki zabieg wiąże się z ryzykiem nawrotu stulejki w przyszłości.
Osobą odpowiedzialną za podjęcie decyzji odnośnie rodzaju zabiegu, jaki zostanie wykonany, jest chirurg. Rodzice powinni zostać szczegółowo poinformowani jaki zabieg zostanie wykonany u ich syna i z jakiego dokładnie powodu. Dziecko w wyniku zabiegu musi przebywać w szpitalu zaledwie jeden lub dwa dni. Po upływie tygodnia dochodzi do zagojenia się ran operacyjnych. W przypadku zarówno jednej, jak i drugiej procedury zabiegowej możliwe jest przeprowadzenie w znieczuleniu miejscowym. Jednak z uwagi na fakt, iż wykonywane są one najczęściej u małych chłopców, którzy bardzo się boją i mogą wymagać unieruchomienia, aby nie przeszkadzali w zabiegu, zwykle stosuje się znieczulenie ogólne.
Konsekwencje nieleczenia stulejki
Nieleczenie stulejki spowoduje zaleganie moczu pod napletkiem, będzie się tam gromadzić również tzw. mastka. Oba te czynniki będą doprowadzać do nawracających stanów zapalnych. Możliwe jest również bliznowacenie. U dorosłego mężczyzny niewyleczona stulejka uniemożliwia kontakty płciowe, gdyż wszelkie zbliżenia będą wiązały się z ogromnym bólem. Konsekwencją stulejki jest również brak możliwości utrzymania prawidłowej higieny intymnej.
Czytaj również: Leczenie stulejki, czyli eliminacja problemu małych mężczyzn
