Bilirubina jest składnikiem pochodzącym z rozpadu czerwonych krwinek. Stężenie tego składnika we krwi świadczy o stanie wątroby. Pomiar bilirubiny pozwala na diagnozowanie chorób wątroby, ale na zlecenie lekarza jest wykonywany również kontrolnie.
Kiedy poziom bilirubiny może być podwyższony?
Zwykle poziom bilirubiny jest podwyższony u osób cierpiących na zespół Criglera – Najjara, nowotwór dróg żółciowych, stwardniające zapalenie dróg żółciowych, chorobę Gilberta, żółtaczkę, a także żółciową marskość wątroby. Wysoki poziom bilirubiny może być spowodowany także przyjmowaniem niektórych typów leków, takich jak na przykład erytromycyna. Stężenie bilirubiny we krwi jest wyższe także po zatruciu lekami, narkotykami lub grzybami, w szczególności muchomorem sromotnikowym.
Kiedy zaleca się wykonanie badania stężenia bilirubiny?
Badanie stężenia bilirubiny jest pomocne w przypadku konieczności potwierdzania lub wykluczania żółtaczki. Co więcej, badanie przeprowadza się również, aby określić typ żółtaczki. Określenie stężenia bilirubiny we krwi pozwala na zróżnicowanie żółtaczki wątrobowej, hemolitycznej oraz zastoinowej. Badanie tego typu pozwala również na różnicowanie typu żółtaczki. Poza tym, wykonuje je się w celu oceny funkcjonowania wątroby. Badanie zleca się także, gdy podejrzewa się zatrucie narkotykami, grzybami czy lekami, a także jeśli istnieje możliwość, że pacjent jest zakażony wirusem zapalenia wątroby.
Bilirubina – na czym polega badanie?
Ze strony pacjenta badanie stężenia bilirubiny nie różni się niczym od innych badań krwi. Na początku pielęgniarka pobierająca krew odkaża, za pomocą jałowego gazika nasączonego alkoholem, miejsce, w którym wykonywane będzie wkłucie. Najczęściej krew pobierana jest z żyły łokciowej. Czasami określa się także poziom bilirubiny w moczu. W przypadku takiego badania, należy oddać do laboratorium próbkę moczu pobraną do specjalnego, sterylnego pojemnika. Mocz należy pobrać rano, ze środkowego strumienia, po uprzednim podmyciu okolic intymnych i przetarciu ich jałową ligniną.
Jak przygotować się do badania stężenia bilirubiny?
Przed pobraniem krwi do badania stężenia bilirubiny pacjent musi być na czczo. Zaleca się, aby osoba, która poddawać się będzie badaniu nie spożywała żadnych pokarmów przez co najmniej osiem godzin przed pobraniem krwi.
Jakie są normy stężenia bilirubiny we krwi?
U zdrowego dorosłego człowieka stężenie bilirubiny całkowitej we krwi nie powinno przekraczać 17 µmol/l. Poziom bilirubiny jest naturalnie podwyższony u kobiet w ciąży oraz noworodków. W pierwszym dniu życia poziom bilirubiny u noworodka może wynosić nawet 68 µmol/l, natomiast w trzeciej dobie stężenie powinno spaść do maksymalnie 17 µmol/l. Podczas określania stężenia bilirubiny we krwi bada się nie tylko stężenie bilirubiny całkowitej, ale również poziom bilirubiny wolnej i sprzężonej. Te dwie wartości są niezwykle ważne podczas diagnozowania chorób, ponieważ przy różnych przypadłościach, stężenia różnego rodzaju bilirubiny są podwyższone. Jeżeli u pacjenta stwierdzi się podwyższony poziom bilirubiny całkowitej z przewagą bilirubiny wolnej, być może cierpi on na różnego rodzaju choroby autoimmunologiczne, wirusowe zapalenia wątroby, marskość wątroby lub zespół Gilberta. Jeśli z kolei poziom bilirubiny sprzężonej jest wysoki, może to być spowodowane występowaniem kamieni w drogach żółciowych, guza, który naciska na drogi żółciowe lub zespołem Dubina – Jonsona.
W przypadku przeprowadzania badania na obecność bilirubiny w moczu,bilirubina nie powinna zostać wykryta. Wykrycie bilirubiny w moczu może świadczyć między innymi o tym, że pacjent cierpi na jakiś rodzaj choroby wątroby.
