Badanie przeciwciał odpornościowych wykonywane u kobiet w ciąży, nazywane jest czasami badaniem w profilaktyce konfliktu serologicznego. Ma ono na celu sprawdzenie, czy we krwi kobiety znajdują się przeciwciała skierowane przeciwko antygenom czerwonych krwinek płodu. Dzięki temu badaniu określa się, czy między matką a dzieckiem wystąpi konflikt serologiczny, a taka wiedza jest niezbędna, aby zastosować procedury profilaktyczne. Badanie przeciwciał odpornościowych jest bardzo proste i szybkie do wykonania, jest jednak niezwykle ważne, ponieważ może zaważyć nawet na życiu dziecka. Dlatego tak istotne jest, aby kobieta ciężarna została poinformowana o badaniu przeciwciał odpornościowych już podczas pierwszego badania kontrolnego w ciąży i wykonała je w odpowiednim czasie.
Po co wykonuje się badanie ?
Głównym celem wykonywania badania przeciwciał odpornościowych jest stwierdzenie, czy między matką a płodem wystąpi konflikt serologiczny. Ważne jest, żeby wykryć przeciwciała odpornościowe we krwi matki dość wcześnie, ponieważ umożliwia to kontrolowanie ich stanu i ocenę, czy życie płodu może być zagrożone. Trzeba zaznaczyć, że nie zawsze, gdy u kobiety wystąpią przeciwciała, wystąpi konflikt serologiczny. Jeśli jednak dojdzie do konfliktu, przeciwciała matki będą łączyć się z antygenami czerwonych krwinek płodu, co jest równoznaczne ze zniszczeniem krwinek. W efekcie konfliktu serologicznego u dziecka występuje choroba hemolityczna, która powoduje niewydolność mięśnia sercowego, a nawet śmierć płodu. Dzięki wykryciu przeciwciał odpornościowych we krwi kobiety możliwe jest objęcie jej programem profilaktycznym. Dodatkowo przez to, że podczas badania poznawane są rodzaje przeciwciał występujące we krwi matki i dziecka, jeśli wystąpi potrzeba transfuzji krwi możliwy będzie znacznie szybszy dobór odpowiedniego dawcy.
Kiedy wykonuje się badanie przeciwciał odpornościowych?
Badanie przeciwciał odpornościowych wykonuje się najczęściej pod koniec pierwszego trymestru, a dokładniej w 12. tygodniu ciąży. Badanie powinno zostać przeprowadzone u wszystkich kobiet, niezależnie czy mają one grupę krwi Rh(+) czy Rh(-). W przypadku wykrycia przeciwciał odpornościowych trzeba przede wszystkim określić ich rodzaj, a następnie regularnie (mniej więcej co 4 tygodnie) kontrolować ich poziom we krwi. Poza tym w niektórych przypadkach konieczne jest podanie kobiecie immunoglobulin anty-D. Z kolei, jeżeli nie wykryto przeciwciał odpornościowych, zaleca się, aby powtórzyć badanie między 28. a 30. tygodniem ciąży.
Na czym polega badanie przeciwciał odpornościowych?
Przed wykonaniem tego badania, konieczne jest wykonanie badania ginekologicznego, które pozwoli na określenie wieku ciąży. Poza tym, niezbędna jest znajomość grupy krwi kobiety ciężarnej oraz ojca dziecka. Jeśli grupy te nie są znane, wykonuje się odpowiednie badania, które mają na celu oznaczenie grup krwi. Zanim wykona się badanie przeciwciał odpornościowych, należy poinformować lekarza prowadzącego ciążę o ewentualnych poprzednich ciążach i o tym, czy wystąpił wtedy konflikt serologiczny. Poza tym lekarz musi zostać poinformowany, jeśli kobieta przyjmuje immunoglobulinę anty-D lub występuje u niej szczególna skłonność do krwawień. Do badania nie trzeba się w żaden sposób przygotowywać. Badanie przeciwciał odpornościowych nie różni się niczym od pobierania krwi do badania ogólnego i polega ono na pobraniu z żyły przyszłej mamy od 5 do 10 ml krwi. Najlepiej pobrać krew również od ojca dziecka. Tak samo, jak po pobieraniu krwi do badania ogólnego, po tym badaniu nie powinny wystąpić żadne poważne komplikacje, możliwe jest jedynie niewielkie krwawienie lub pojawienie się siniaka w miejscu, z którego pobierana była krew.
Zobacz także: Badanie hormonów płciowych – opis i przebiega badania
