Zapalenie nagłośni stanowi rzadką chorobę o podłożu bakteryjnym. Dotyczy górnej części krtani o nazwie nagłośnia. Jest to jej element, który oddziela drogi pokarmowe od oddechowych w takcie przełykania. Schorzenie najczęściej rozwija się bardzo gwałtownie, co powoduje, że jest silnie niebezpieczne i wymaga natychmiastowego udzielenia pomocy, w warunkach szpitalnych. Jeśli zapalenie nagłośni zostanie zaniedbane i nie będzie podjęte leczenie może stać się bezpośrednim zagrożeniem dla życia.
Przyczyny choroby
- 70-97% przypadków wywołanych zostaje przez bakterię Haemophilus influenzae typu B,
- Zapalenie może również zostać spowodowane przez Haemophilus parainfluezae,
- Inną bakterią prowokującą rozwój zapalenia nagłośni jest Streptoccocus pneumoniae lub Staphylococcus ureus,
- Pojedyncze przypadki są wywoływane przez wirus opryszczki.
Dla powstania zapalenia sprzyjające są wszelkie urazy w obrębie powierzchni nagłośniowej, np. spowodowane przez ostre kęsy przełykanego pokarmu.
Objawy zapalenia nagłośni
Gdy dojdzie do zakażenia w obrębie nagłośni, pojawia się stan zapalny, który wyjątkowo szybko się rozprzestrzenia i wywołuje obrzęk. Konsekwencją jest mechaniczne zwężenie dróg oddechowych powyżej poziomu nagłośni.
- U niektórych osób w pierwszej kolejności pojawiają się bóle gardła,
- Duszności – stanowią najbardziej charakterystyczny objaw,
- Gorączka,
- Stale otwarte usta,
- Ślinotok,
- Zaburzenia połykania,
- Barwa głosu zostaje stłumiona na skutek ograniczenia przestrzeni rezonacyjnej w dolnym gardle, nazywa się go często „głosem baranim”,
- Narastający świst krtaniowy,
- Wysiłek oddechowy,
- Niepokój,
- Pobudzenie ruchowe,
- Przyspieszenie lub spłycenie oddechu,
- Dziecko może pochylać się do przodu, podpierać na rękach i odginać głowę ku tyłowi, aby ułatwić sobie oddychanie,
- Widoczna jest znacznie intensywniejsza praca mięśni w obrębie klatki piersiowej.
W razie pojawienia się jakichkolwiek niepokojących objawów należy jak najszybciej udać się z dzieckiem do lekarza. U dzieci objawy zapalenia nagłośni rozwijają się bardzo szybko i dynamicznie, co sprawia, że całkowita niedrożność dróg oddechowych może nastąpić już w ciągu kilku godzin.
Zobacz także: Objawy zapalenia nagłośni u dzieci
Epidemiologia
Jest to choroba, która występuje bardzo rzadko. Notuje się 9-15 przypadków na 100 000 osób. Jednocześnie jest to 1-3% schorzeń związanych z dusznością krtaniową. Diagnozowane przypadki dotyczą najczęściej dzieci w wieku 2-7 lat. Zapalnie nagłośni może prowadzić do całkowitej niedrożności dróg oddechowych, jest więc stanem nagłym u dzieci i jednocześnie stanowi bezpośrednie zagrożenie dla życia.
Zobacz także: Zapalenie krtani u dziecka
Postępowanie w razie pojawiania się objawów zapalenia nagłośni
Każda silna i postępująca duszność u dziecka powinna skłonić nas do natychmiastowego wezwania karetki pogotowia. Dziecko musi możliwie jak najszybciej zostać przewiezione do szpitala.
Rozpoznanie zapalenia nagłośni
Stwierdzenie zapalenia nagłośni wiąże się zwykle z silną dusznością, więc lekarz przed przystąpieniem do jakichkolwiek badań i stawianiem diagnozy musi w pełni zabezpieczyć drogi oddechowe pacjenta. Konieczna może okazać się intubacja lub tracheotomia. Najlepszą metodą diagnozowania zapalenia nagłośni jest badanie z zastosowaniem cienkiego, giętkiego endoskopu wprowadzanego przez nos. W szpitalu wykonuje się również dodatkowo rozmaite badania laboratoryjne, jednak wyniki często nie odbiegają od normy i nie wnoszą absolutnie nic nowego.
Leczenie
Zapalenie nagłośni to, u dzieci stan nagły i szybko postępujący, lekarze muszą więc niezwłocznie działać. W pierwsze kolejności najważniejsze jest zapewnienie drożności drogom oddechowym. Hospitalizacja stanowi konieczność. Przy wysokim nasileniu duszności konieczne jest zaintubowanie chorego dotchawiczo, czyli wprowadzenie rurki przez usta lub nos, która zabezpieczy drogi oddechowe przed zamknięciem i umożliwi utrzymanie oddechu. Jeśli dolegliwości nie są nasilone, dozwolone jest leczenie z zastosowaniem dożylnych antybiotyków, przy stałej obserwacji stanu chorego.
W skrajnych przypadkach, w celu udrożniania dróg oddechowych zachodzi konieczność przeprowadzenia tracheotomii, czyli bezpośredniego wprowadzenia rurki do tchawicy przez wykonanie nacięcia w szyi. Zalecane jest jednak unikanie tak skrajnego pogorszenia się stanu pacjenta, w którym ten zabieg będzie konieczny, należy traktować go jako rozwiązanie ostateczne umożliwiające uratowanie życia.
Pacjent z zapaleniem nagłośni powinien pozostawać pod opieką doświadczonego zespołu lekarzy, a pośród nich anestezjologa oraz laryngologa, z uwagi na fakt, iż przeprowadzenie intubacji może być silnie utrudnione, jak również może zajść konieczność natychmiastowego wykonania tracheotomii.
Rokowania w zapaleniu nagłośni
Jeśli choroba zostanie odpowiednio wcześnie rozpoznana i w razie konieczności wykonana zostanie intubacja, to poziom śmiertelności schorzenia wynosi zaledwie 1%. Zapewnienie drożności dróg oddechowych sprawia, że choroba jest całkowicie wyleczalna. Zależnie od postępów leczenia intubacje utrzymuje się przez 2-3 dni, zaś tracheotomię przez około 10 dni. Wprowadzenie leczenia antybiotykowego pozwala na zniwelowanie stanu zapalnego i normalizacje drożności dróg oddechowych. Jeśli schorzenie zostanie rozpoznane nadmiernie późno, a drogi oddechowe nie zostaną udrożnione, śmiertelność może sięgać 30-50%, tak więc zapalenie nagłośni może być wysoce niebezpieczne.
Jeśli u pacjenta przez dłuższy czas utrzymywana była intubacja lub tracheotomia to zaleca się odbywanie regularnych kontroli po wyleczeniu. Ma to na celu wyeliminowanie ryzyka zwężeń tchawicy lub krtani.
Czytaj również: 14 domowych sposobów na zapalenie krtani u dziecka
