Refluksowa choroba przełyku (GERD) oraz dyspepsja są częstymi chorobami górnego odcinka przewodu pokarmowego. Dyspepsja charakteryzuje się bólem brzucha trwającym ponad miesiąc, GERD natomiast z definicji jest stanem, kiedy refluks treści żołądka do przełyku skutkuje problematycznymi symptomami lub powikłaniami. Przyczyny stojące za obiema chorobami są różne, ale objawy nachodzą na siebie. Rozróżnienie obu chorób jest ważne w kontekście odpowiedniego doboru leczenia.
Refluksowa choroba przełyku vs. dyspepsja
Zgaga, zdefiniowana jako palące uczucie okolicy zamostkowej oraz regurgitacje (cofanie się treści żołądka do przełyku), to najważniejsze objawy refluksu przełykowego GERD. Warto zwrócić uwagę na fakt, że cofanie się pokarmu nie zawsze świadczy o chorobie, czasem jest zjawiskiem zgodnym z fizjologią człowieka. Refluks pokarmowy, oprócz wymienionych wcześniej objawów, może charakteryzować się niespecyficznymi symptomami. Ich obecność może wskazywać na pojawienie się powikłań refluksu takich jak nadżerki błony śluzowej przełyku lub tzw. przełyku Barretta, który jest najgroźniejszym powikłaniem źle leczonej choroby refluksowej. Jest to zmiana typu nabłonka w przełyku, spowodowana ciągłym drażnieniem błony śluzowej. Przełyk Barretta jest stanem przedrakowym.
Stanami alarmowymi w chorobie refluksowej są:
- wymioty,
- krwawienie z przewodu pokarmowego,
- nagła utrata wagi,
- trudności z połykaniem,
- bolesne połykanie,
- historia pojawienia się raka przewodu pokarmowego u ojca lub matki.
W przypadku wystąpienia tych objawów konieczna jest profesjonalna pomoc lekarska.
Dyspepsja może objawiać się podobnie do refluksowej choroby przełyku. Zgaga oraz ból pojawiają się również w dyspepsji. W przypadku przewlekłego bólu brzucha, szczególnie powyżej 60. roku życia, wartościowe diagnostycznie jest badanie przy pomocy gastroskopu. Badanie to pozwoli wykluczyć procesy nowotworowe w obrębie żołądka czy przełyku. W młodszym wieku czasem wystarczają testy pod kątem obecności bakterii Helicobacter pylori. Są to bakterie odpowiedzialne za wystąpienie wrzodów żołądka. Wrzody są natomiast częstą przyczyną dyspepsji.
Czytaj również: Niestrawność: diagnozowanie, przyczyny, rodzaje i leczenie niestrawności
Leczenie
Jeżeli chodzi o leczenie refluksowej choroby przełyku opiera się zarówno na przyjmowaniu leków, jak i na działaniach niefarmakologicznych. Najistotniejsze działania sugerowane w przypadku występowania problemu zgagi to:
- Unikanie pokarmów wywołujących zgagę. Pokarmy nasilające objawy choroby należy ustalić indywidualnie na podstawie własnych doświadczeń oraz unikać pokarmów najczęściej wywołujących zgagę, do których należą: tłuste pokarmy, kawa, czekolada oraz alkohol.
- Unikanie palenia tytoniu oraz innych używek wziewnych, które nasilają problem refluksu, porażając zwieracz wpustu żołądka oraz zwiększają prawdopodobieństwo zmian rakowych.
- Unikanie spożywania posiłków bezpośrednio przed snem, szczególnie jeśli problem nasila się w nocy.
- Zmniejszenie masy ciała w przypadku wysokiego BMI. Otyłość jest czynnikiem zaostrzającym problemy z refluksem pokarmowym.
Pojawienie się objawów alarmowych lub po prostu zaniepokojenie swoim stanem zdrowia powinno być skonsultowane z lekarzem. Dobór leków najlepiej również ustalić podczas konsultacji lekarskiej.
Zobacz także: Dieta przy chorobie refluksowej u dziecka – czyli co jeść a czego nie żeby czuć się dobrze
