Niewydolność oddechowa u dziecka stanowi zaburzenie w drożności układu oddechowego, pojawiają się nieprawidłowości w jego funkcjonowaniu. Nie jest on w stanie dostarczyć odpowiedniej ilości tlenu do organizmu ani wydalić z niego dwutlenku węgla. Konsekwencją może być niedobór tlenu oraz nadmiar dwutlenku węgla w ustroju, co prowadzi do rozwoju kwasicy oddechowej. Nie podjęcie odpowiedniego leczenia może prowadzić do śmierci.
Rodzaje niewydolności oddechowej u dzieci
Ostra – rozwija się szybko, najczęściej w ciągu kilku minut, godzin lub dni. Jej skutki są zwykle możliwe do odwrócenia. Może być spowodowana dostaniem się ciała obcego do dróg oddechowych, stanem astmatycznym.
Przewlekła – jest zdecydowanie bardziej niebezpieczna. Funkcje oddechowe ulegają stopniowemu pogarszaniu się i objawy powoli narastają przez dłuższy czas. Jej skutki są najczęściej nieodwracalne. Zmiany postępują i rozwijają się co najmniej przez kilka miesięcy lub lat jak np. w POChP.
Przyczyny niewydolności oddechowej
- Choroby w układzie krążenia: zatorowość płucna, niewydolność układu krążenia.
- Choroby w obrębie układu oddechowego: zapalenie płuc, zwłóknienie płuc, POChP (przewlekła obturacyjna choroba płuc), ARDS (zespół ostrej niewydolności oddechowej), astma oskrzelowa, odma opłucnowa, przewlekłe zapalenie oskrzeli, rozstrzenie oskrzeli, niedodma, czyli sytuacja, gdy dochodzi do zbyt niskiego wypełnienia płuca powietrzem.
- Choroby ośrodkowego oraz centralnego układu nerwowego: udar OUN, hipowentylacja ośrodkowa, uraz kręgosłupa w odcinku szyjnym, guzy mózgu, stwardnienie rozsiane, zatrucie lekami, zapalenie wielonerwowe, zespół Guillain-Barrego, miastenia, zaniki mięśniowe, obniżenie poziomu fosforu lub potasu.
- Choroby w obrębie ściany klatki piersiowej, które mogą powodować zaburzenia oddechowe: złamania mostka lub żeber, skrzywienie kręgosłupa, uraz przepony, znaczna otyłość, twardzina uogólniona.
Niewydolność oddechowa – objawy u dzieci
Część objawów, jakie obserwujemy, jest bezpośrednio zależna od przyczyny niewydolności, jaka pojawia się w konkretnym przypadku. Jednak możemy wyróżnić podstawowe objawy dla obydwu postaci niewydolności oddechowej u dzieci.
Objawy ostrej niewydolności oddechowej:
- Uczucie duszności,
- Trudność w mówieniu,
- Przyspieszenie częstotliwości oddechów, przeszło 35 na minutę,
- Kaszel,
- Sinica,
- Uruchomienie w obrębie dodatkowych mięśni oddechowych, można zauważyć np. otwarcie ust, rytmiczne ruchy skrzydełek nosa, częste zwilżanie warg językiem,
- Przyspieszenie akcji serca do przeszło 100 uderzeń w ciągu minuty,
- Objawy ze strony układu nerwowego – splątanie, pobudzenie, zaburzenia świadomości, apatia,
- Sinica.
Objawy przewlekłej niewydolności oddechowej:
- Zmniejsza się tolerancja na wysiłek,
- Duszność,
- Przewlekła senność,
- Bóle głowy.
Diagnozowanie niewydolności oddechowej
- Gazometria, czyli badanie pozwalające, na określenie poziomu gazów we krwi,
- Pulsoksymetria – jest przezskórnym badaniem określającym wysycenie krwi tlenem,
- Spirometria- badanie pojemności płuc,
- Badania obrazowe: RTG klatki piersiowej, USG, Tomografia Komputerowa,
- Badanie bakteriologiczne.
Leczenie niewydolności oddechowej u dzieci
W przypadku ostrej niewydolności oddechowej u dzieci, najczęściej możliwe jest odwrócenie jej skutków. Niestety w przypadku choroby przewlekłej zwykle nie ma takiej opcji.
Może zachodzić konieczność podejmowania następujących kroków:
- Uzupełnienie poziomu hemoglobiny, która jest nośnikiem dla tlenu we krwi człowieka.
- Tlenoterapia – stosuje się cewniki do nosa, maski na twarz lub respirator – wybór rozwiązania uzależniony jest od stanu chorego dziecka.
- Terapia oddechowa: wibracyjny masaż mechaniczny lub ręczny, oklepywanie, nauka oddychania przeponowego, ćwiczenia oddechowe.
- W niektórych przypadkach zachodzi konieczność intubacji i wentylacji zastępczej.
