Nazwa fluoru pochodzi od jego właściwości, łacińskie fluere znaczy płynąć (obniża temperaturę topnienia innych minerałów). Dwaj inni badacze Humphry Davy i Andre Amperem próbowali wyizolować fluor z fluowodoru i nadali mu nazwę fluorum od minerału fluorytu. Polską nazwę tego pierwiastka wprowadził Filip Walter. W 1906 roku Henri Moissan otrzymał Nagrodę Nobla za otrzymanie go poprzez elektrolizę fluowodoru zawierającego dodatek KHF 2.
Fluor – charakterystyka
Jony fluorkowe i pierwiastkowy fluor są silnie toksyczne. Przy ośmiogodzinnej ekspozycji na działanie jego dozwolone maksymalne stężenie wynosi 0,05 mg/m3 (mniej niż w przypadku cyjanowodoru). Fluoroza, to przewlekłe zatrucia małymi dawkami fluoru, choroba objawia się: zaburzeniami w uwapnieniu kości, brunatnym cętkowaniem zębów, zmniejszoną ruchliwością. Na skutek żrącego działania fluowodoru po podaniu doustnym związki fluoru, powodują ostre zatrucia organizmu. Objawami tego są: drgawki, ślinotok, nudności, skurcze dłoni i płytki oddech. W efekcie może to prowadzić do zgonu, bezpośrednią jego przyczyną jest porażenie ośrodka oddechowego. Obecne w żywności jego związki dobrze wchłaniają się z dróg pokarmowych (fluor gazowy, łatwo się wchłania przez układ pokarmowy i drogi oddechowe). Jako pierwiastek i jony fluorkowe zaburzają procesy enzymatyczne w komórkach hamując przemianę węglowodanów, lipidów, oddychanie tkankowe i syntezę hormonów. Głębokie martwice może powodować zarówno sam fluor jak i jego związki (działają żrąco). Wolny fluor jest wyczuwalny nawet w małym stężeniu (posiada charakterystyczny drażniący zapach).
Przechowując fluor i fluowodor należy zachować szczególne środki ostrożności. Bezwzględnie należy unikać wszelkiego kontaktu ze skórą i oczami. Nie przechowuje się go w szkle.
Fluor – znaczenie dla człowieka
Jeśli jest podany w odpowiednich ilościach, to mimo swojej toksyczności, jest pierwiastkiem niezbędnym do prawidłowego rozwoju zębów i kości. Sprawia, że szkliwo zębów staje się bardziej odporne na zakwaszone środowisko jamy ustnej. Powoduje też, że mikroelementy żyjące w kamieniu nazębnym wydzielają mniej kwasów, więc są mniej szkodliwe dla szkliwa zębów. Fluor zmniejsza zagrożenie próchnicą, ułatwiając remineralizację zębów. Osobą, które mają duże niedobory fluoru (dzieci, kobiety w ciąży), przepisuje się nawet tabletki na uzupełnienie jego niedoborów. Jeśli chodzi o dzieci należy zachować tu dużą ostrożność, ponieważ ich organizm magazynuje nawet 50 procent fluoru, który trafia tam z wodą i pożywieniem. U osób dorosłych jest to zaledwie 10 procent, więc ryzyko przedawkowania go jest niewielkie. Pamiętajmy, że jest on w stanie chronić szkliwo naszych zębów jedynie do 20 roku życia, a jego przedawkowanie może spowodować wiele chorób somatycznych i psychicznych.
Czy jest szkodliwy?
W ostatnich latach pojawiło się wiele publikacji na temat jegoszkodliwości. Nie wszyscy zdajemy sobie sprawę z tego, że fluor jest jednym z głównych składników trutek na insekty i leków psychotropowych. Jeśli chodzi o leki psychotropowe to dodanie fluoru wzmaga ich działanie. Wiele z tych leków jest używanych w domach opieki społecznej i szpitalach psychiatrycznych na całym świecie. Niedawno opublikowanych badaniach naukowych stwierdzono, że roztwór fluorku potasu o stężeniu 0,45 ppm, wystarczy do tego, by znacznie spowolnić nasze reakcje sensoryczne i ruchowe. Fluor głęboko przenika w kości i komórki, gdzie się odkłada.
Zapotrzebowanie
Zapotrzebowanie na ten pierwiastek, przez nasz organizm jest niewielkie i otrzymujemy je wraz z pożywieniem i wodą, co w dobie tak ogromnie zanieczyszczonego środowiska, może być i tak zbyt dużo.
Od początku XX wieku, było powszechnie wiadomo, że podawanie ludziom, nawet niewielkich dawek fluoru np. w wodzie prowadzi do tego, że są oni bardziej podatni na manipulację i o wiele bardziej ulegli.
Zobacz także:
