OB, czyli odczyn Biernackiego, to proste badanie krwi, które jest stosowane w wykrywaniu stanów zapalnych organizmu. Jeśli wynik takiego badania jest nieprawidłowy, zazwyczaj wymagana jest dalsza diagnostyka, jednak badanie to pozwala wstępnie stwierdzić, czy w organizmie pacjenta występuje stan zapalny. Badanie to przeprowadza się z powodu zalecenia lekarza, ale czasami również przy okazji profilaktycznych badań krwi, takich jak na przykład morfologia.
Kiedy zaleca się przeprowadzenie badania OB?
Badania krwi, takie jak morfologia, oznaczenie poziomu cukru, cholesterolu oraz OB powinny być przeprowadzane regularnie, niezależnie od wieku czy płci pacjenta. Zaleca się, aby badania tego typu były wykonywane co najmniej raz w roku.
Jak przygotować się do badania OB?
Na badanie pacjent musi przybyć na czczo. Zaleca się, aby ostatni posiłek zjeść najpóźniej 12 godzin przed planowaną godziną badania. Poza tym, podczas wywiadu lekarskiego należy poinformować lekarza o wszystkich przebytych chorobach, przyjmowanych lekach oraz ewentualnych zaburzeniach krzepliwości krwi.
Jak przebiega badanie OB?
Badanie OB polega na pobraniu z żyły łokciowej pacjenta odpowiedniej ilości krwi, która jest wysyłana do laboratorium, gdzie jest poddawana analizie. Przed pobraniem krwi skóra pacjenta w miejscu, w którym wykonywane będzie wkłucie, jest dokładnie dezynfekowana za pomocą specjalnego preparatu lub alkoholu. Badanie to jest badaniem w pełni bezpiecznym. Nie wiąże się z ryzykiem żadnych powikłań. W miejscu nakłucia skóry może pojawić się niewielki krwiak oraz słabe krwawienie, które ustępują samoistnie.
Jakie są normy OB?
Normy odczynu zazwyczaj zależą od laboratorium, w którym przeprowadzane jest badanie. Poza tym, prawidłowe wyniki zależą od płci oraz wieku badanego pacjenta. Najczęściej uznaje się, że u noworodków poziom nie powinien być wyższy niż 2 mm/h. U niemowląt, które nie ukończyły jeszcze pół roku, OB powinno zawierać się pomiędzy 2 a 17 mm/h, u dzieci powyżej 6. miesiąca OB powinno zawierać się w zakresie 7 – 8 mm/h. U kobiet poniżej 50. roku życia OB powinno być wyższe niż 6, ale niższe niż 20 mm/h, natomiast u mężczyzn w tym wieku, wynik badania powinien zawierać się między 3 a 15 mm/h. W przypadku kobiet powyżej 50. roku życia za prawidłowy wynik uznaje się wskaźnik poniżej 30 mm/h, a u mężczyzn poniżej 20 mm/h.
Jeśli wynik badania OB jest nieprawidłowy, najczęściej wykonuje się oznaczenie CRP. Na podstawie tego wyniku możliwe jest stwierdzenie czy w organizmie występuje stan zapalny, a poza tym pozwala określić charakter zmian. W zależności od wyniku badania CRP rozróżnia się infekcje bakteryjne, wirusowe oraz choroby układu pokarmowego mające różne przyczyny. Mając do dyspozycji jedynie wynik OB, trudne jest jednoznaczne określenie rodzaju stanu zapalnego, jednak znacznie podwyższone wyniki (powyżej 100), często interpretuje się jako oznakę obecności nowotworu w ciele pacjenta.
Czym może być spowodowane podwyższone OB?
Podwyższone odczyn jest naturalne u kobiet w ciąży, w czasie połogu, a także podczas miesiączki, dlatego w tym czasie nie powinno się przeprowadzać badania, ponieważ jest to po prostu bezcelowe. Podwyższone OB może wystąpić również u kobiet, które stosują hormonalne środki antykoncepcyjne. W wielu przypadkach wysoki, znacznie odbiegający od normy wynik OB świadczy o występowaniu w organizmie stanu zapalnego, jednak taki wynik może być spowodowany również innymi czynnikami. Takie czynniki to między innymi podwyższony cholesterol, niedoczynność lub nadczynność tarczycy, choroby wątroby, anemia, choroby autoimmunologiczne, a także silny stres. Wyższe OB może być spowodowane również przebytą infekcją, która została już wyleczona. Warto zaznaczyć, że nie tylko zbyt wysoki poziom jest powodem do niepokoju. Zbyt niskie wartości odczynu mogą świadczyć na przykład o niewydolności krążenia, nadkrwistości, zaawansowanej anemii oraz zaburzeniach krzepnięcia krwi.
