Rak jelita grubego występuje z powodu nadmiernego wzrostu komórek w części jelita grubego. W zależności od fragmentu jelita, który został zaatakowany przez nowotwór, objawy oraz leczenie raka może być bardzo różne. Ten typ nowotworu występuje zdecydowanie częściej u mężczyzn, najczęściej po 70. roku życia.
Czynniki ryzyka wystąpienia nowotworu jelita grubego
Podstawowym czynnikiem zwiększającym ryzyko zachorowania na niego są predyspozycje genetyczne. Na raka jelita są więc bardziej narażone osoby, u których w rodzinie wystąpił nowotwór, ale również zapalenie jelita grubego, polipy jelita lub choroba Leśniowskiego-Crohna. Ryzyko zwiększa otyłość, palenie papierosów oraz niewłaściwa dieta. Zachorowania na raka jelita grubego można podzielić na zachorowania rodzinne (czyli takie, które są spowodowane mutacją genu przekazywaną genetycznie) oraz sporadyczne (niespowodowane obciążeniem genetycznym).
Objawy
W różnych stadiach rozwoju raka jelita grubego występują różne objawy, jednak najczęstsze i najbardziej typowe dla tego typu nowotworu są: obecność krwi w kale, biegunki występujące na przemian z zaparciami, mocne bóle brzucha oraz niedokrwistość. W późniejszych fazach postępu nowotworu u chorego zauważa się również utratę znaczną masy ciała, ogólne osłabienie oraz brak apetytu.
Rozpoznanie raka jelita grubego
Sposób rozpoznania zależy w dużej mierze od objawów, jakie występują u chorego oraz miejsca, w którym nowotwór jest umiejscowiony. Jednym z podstawowych badań wykorzystywanych w diagnostyce raka jelita grubego jest badanie na obecność krwi utajonej w kale.
Często wykonuje się kolonoskopię, czyli badanie polegające na wprowadzeniu endoskopu o długości około 150 cm przez odbyt do jelita grubego. Badanie pozwala obejrzeć całe jelito grube, a nawet pobrać fragmenty podejrzanych tkanek do badania histopatologicznego.
Podobnym badaniem jest rektoskopia, czyli wprowadzenie przez odbyt endoskopu, który jest jednak znacznie krótszy niż w przypadku kolonoskopii. Dzięki rektoskopii bada się końcowy odcinek jelita grubego (około 25 cm). W sytuacji podejrzenia raka jelita grubego można przeprowadzić również kolonoskopię wirtualną lub wlew kontrastowy jelita.
Leczenie raka jelita grubego i szanse na wyleczenie
Leczenie raka jelita grubego w większości przypadków odbywa się operacyjnie. Jeśli nowotwór ma postać małego polipa lub guza, możliwe jest wycięcie samej zmiany, bez wycinania fragmentu jelita. Zabieg taki jest najczęściej wykonywany endoskopowo lub laparoskopowo. Jeśli nowotwór jest bardziej rozległy, niezbędne jest wycięcie guza oraz fragmentu jelita grubego. W zależności od tego, w którym miejscu jest umiejscowiony, wycinana jest odpowiednia część jelita, a następnie – jeśli jest taka możliwość, zszywa się ze sobą dwa wolne końce jelita. Czasami istnieje konieczność założenia tzw. sztucznego odbytu (inaczej stomii). Stomię zakłada się na stałe lub czasowo, aby pozwolić na zagojenie się zszytego odcinka jelita grubego. Niekiedy nowotwór jelita nacieka na inne organy i wymagane jest wykonanie operacji wielonarządowej, podczas której wycina się częściowo lub całkowicie takie narządy jak wątroba, pęcherz moczowy czy żołądek. Jednocześnie w leczeniu stosuje się chemioterapię, która powoduje zmniejszenia guza i zwiększa szanse na powodzenie operacji i całkowite wyleczenie. Ponadto chemioterapia stosowana po operacji ma za zadanie zniszczyć pozostałe w organizmie komórki rakowe.
