U osób dorosłych zakażenie toksoplazmozą przechodzi najczęściej całkowicie bezobjawowo. Większość z nas nie zdaje sobie nawet sprawy, że przeszła to schorzenie i że nabyła na nie odporność. Bo na tę zakaźną chorobę pasożytniczą choruje się raz w życiu, później w naszym organizmie pozostają przeciwciała, które pozwalają nam na zachowanie trwałej odporności. Ponowna jej manifestacja możliwa jest jedynie w sytuacji silnego spadku odporności organizmu.
Toksoplazmoza jest jednak bardzo niebezpieczna dla kobiet ciężarnych. Badania na obecność przeciwciał w jej kierunku wykonuje się już na samym początku ciąży (jeśli ją planujemy warto wykonać je wcześniej), brak objawów choroby sprawia bowiem, ze wiele kobiet zupełnie nie zdaje sobie sprawy, że w ich organizmie znajduje się pasożyt, który może stanowić duże, a nawet śmiertelne zagrożenie dla ich nienarodzonego jeszcze dziecka.
Zarażenie toksoplazmozą
Badania na przeciwciała IgG w kierunku toksoplazmozy warto wykonać przed planowaną ciążą, uważa się bowiem, że jeśli kobieta chorowała już wcześniej na tę chorobę, to nie ma szans, aby przeniknęła ona przez łożysko do płodu. Najniebezpieczniejsze będą więc świeże infekcje, a szczególnie te, które powstaną w czasie ciąży.
Rozwój choroby w czasie ciąży wywołuje stan zapalny łożyska i w ten sposób pasożyty przedostają się do rozwijającego się dziecka. Jednak szanse na przeniknięcie toxoplasma gondii przez łożysko różnią się w zależności od okresu ciąży, wynoszą odpowiednio:
- I trymestr – 25% szans na zarażenie dziecka w wyniku pojawienia się świeżej infekcji u matki
- II trymestr – 50%
- III trymestr – 65%
Jednak jeśli dojdzie do przeniknięcia infekcji przez łożysko to szanse na zarażenie dziecka również są różne i wynoszą odpowiednio:
- I trymestr – 75%
- II trymestr – około 50%
- III trymestr – około 5 %
Jakie zagrożenie niesie toksoplazmoza dla płodu?
Toksoplazmoza jest chorobą pasożytniczą szczególnie niebezpieczną dla mózgu. Może wywoływać małogłowie, wodogłowie czy zwapnienie śródmózgowia. Często mówi się również o zagrożeniu dla wzroku, gdyż prowadzi do uszkodzenia siatkówki, co może skutkować ślepotą lub niedowidzeniem. Negatywnie oddziałuje również na dziecięcą wątrobę.
Zdecydowanie najgorsze rokowania dla dziecka pojawiają się jeśli zakażenie toksoplazmozą wystąpi w pierwszym trymestrze ciąży. Może wówczas dojść do silnego uszkodzenia płodu. Konsekwencją tego jest najczęściej śmierć nienarodzonego jeszcze dziecka oraz samoistne poronienie.
Notuje się również przypadki, gdy rodzi się dziecko, które z pozoru wydaje się być całkowicie zdrowe. Jednak w jego organizmie powoli toczy się nierozpoznane zakażenie, które doprowadza do uszkodzenia mózgu lub gałki ocznej, powodując w konsekwencji problemy ze wzrokiem lub upośledzenie umysłowe.
Statystyki dla toksoplazmozy
Szacunkowe dane zakładają, że każdego roku w Polsce rodzi się około 300 dzieci z toksoplazmozą wrodzoną. Około 70% z nich, u których doszło do zarażenia w łonie matki nie posiada jakichkolwiek objawów tego poważnego schorzenia. U części z nich możliwe jest zamanifestowanie się negatywnych następstw w obrębie układu słuchowego, nerwowego czy wzrokowego w późniejszych latach życia. Jednak nie stanowi to normy.
U reszty (30% noworodków z toksoplazmozą) różne objawy pojawiają się już bezpośrednio po urodzeniu. Ciężki przebieg jest notowany u około 10% z nich. Toksoplazmowa wrodzona stanowi również czynnik mogący skutkować śmiercią okołoporodową, obecnie wynosi on około 8% przypadków.
Zobacz także: Toksoplazmoza u noworodków, niemowląt i dzieci
