Rwa kulszowa, inaczej ischialgia lub rwa udowa, najczęściej pojawia się u osób pomiędzy 45. a 64. rokiem życia, coraz częściej dotyka jednak znacznie młodszych pacjentów. Jej przyczyn jest wiele, natomiast rezultat najczęściej jeden – silny ból promieniujący od odcinka lędźwiowego pleców, poprzez pośladek, w kierunku uda, łydki, a nawet stopy. Jak sobie z nim poradzić? Dowiedz się więcej o metodach leczenia rwy kulszowej.
Rwa kulszowa – przyczyny
Źródło wystąpienia rwy kulszowej może determinować środki, jakie pozwolą złagodzić problem. Najczęstszą z przyczyn jest dyskopatia, a także inne zmiany zwyrodnieniowe w obrębie kręgosłupa. Zazwyczaj to właśnie jego fragmenty, czyli włóknisto-chrzęstne dyski, nazywane krążkami międzykręgowymi, naciskają na nerw kulszowy, powodując silne dolegliwości bólowe. Ich zadaniem jest zapewnienie amortyzacji, jednak w przypadku różnych zmian w obrębie lędźwiowego odcinka kręgosłupa jest najczęściej spotykaną przyczyną problemu. Problemy z kręgosłupem występują często u osób otyłych bądź z nadwagą, kobiet w ciąży czy pacjentów, którzy prowadzą siedzący tryb życia czy wykonują swoją pracę w wyjątkowo niewygodnej dla pleców pozycji. Problemowi sprzyja także dźwiganie ciężarów.
Zobacz także: Rehabilitacja nie tylko na wypadek urazu >>
U źródeł rwy kulszowej leżeć może również cukrzyca. W jej przebiegu, jeżeli nie zostanie ona odpowiednio uregulowana, może bowiem dojść do uszkodzenia nerwów. Niekiedy problem wywoływany jest również przez stany zapalne w odcinku lędźwiowym lub uciskającymi na nerw guzami, w tym zmianami nowotworowymi.
Objawy rwy kulszowej mogą być też zaostrzone przez stres, palenie wyrobów tytoniowych oraz niewłaściwą dietę, przede wszystkim ubogą w wapń.
Środki farmakologiczne
Do podstawowych metod łagodzenia objawów rwy kulszowej należy stosowanie środków rozkurczowych, przeciwbólowych i przeciwzapalnych. Te pierwsze mają za zadanie zmniejszenie napięcia mięśni przykręgosłupowych, z kolei NLPZ szybkie zmniejszenie dolegliwości bólowych, co daje pacjentowi nie tylko ulgę, lecz także możliwość powrotu do w miarę normalnego funkcjonowania. Do najchętniej stosowanych zaliczyć można ibuprofen, naproksen, ketoprofen, metamizol czy diklofenak. Ten ostatni jest wyjątkowo chętnie stosowany przez pacjentów dzięki wysokiej skuteczności w leczenie nerwobóli oraz dolegliwości bólowych w przypadku stanów zapalnych, w szczególności w obrębie stawów. Leki przyjmować można w różnych formach, w tym doustnej, zastrzyków, często domięśniowych lub wygodnego plastra leczniczego. Ta ostatnia forma jest znacznie bardziej komfortowa od zastrzyku oraz oszczędza układ pokarmowy. Dodatkowo tak podane leki na rwę kulszową mają znikomy wpływ ogólnozakładowy, dzięki czemu uznawane są za bezpieczną formę walki z bólem. W przypadku rwy kulszowej, w przebiegu której bóle trwają przeciętnie od 2 do 4 tygodni ma to ogromne znaczenie dla zdrowia i komfortu pacjenta.
Rwa kulszowa – ćwiczenia
W przypadku rwy kulszowej najczęściej zalecana jest również rehabilitacja. Najczęściej stosowana jest kinezyterapia, w tym ćwiczenia z zastosowaniem wyciągu. Należy zacząć ją jak najszybciej po ustąpieniu silnych dolegliwości bólowych, ponieważ w ten sposób przyniesie ona najlepsze rezultaty.
Ćwiczenia przy rwie kulszowej warto wykonywać również w domu. Mają one działanie rozluźniające, rozciągające oraz wzmacniające, dzięki czemu nie tylko łagodzą dolegliwości, lecz także będą doskonałą profilaktyką, zmniejszającą ryzyko nawrotu bólu. Jedną z najpopularniejszych jest tzw. metoda McKenziego. Zaleca ona takie ćwiczenia, jak:
- unoszenie głowy i klatki piersiowej w leżeniu na brzuchu – ręce powinny spoczywać na podłodze, szeroko rozstawione i przed linią barków, z lekko zgiętymi łokciami. Klatka piersiowa i głowa leżą na podłożu. Następnie należy unosić głowę wraz z klatką piersiową, prostując stawy łokciowe i przytrzymywać napięcie mięśniowe przez 5 sekund. Wzrok powinno się utrzymywać równolegle do podłoża. Ćwiczenie należy powtórzyć 10 razy. Całą serię trzeba wykonać 3 razy dziennie,
- dotykanie biodrem do ściany – należy stanąć bokiem do ściany w oddaleniu 60 cm. W jej kierunku powinno się zwrócić stronę, po której występują dolegliwości bólowe. Następnie trzeba oprzeć się barkiem o ścianę i postarać się dotknąć jej biodrem. Od 10 do 15 powtórzeń najlepiej wykonywać kilka razy dziennie.
Do zalecanych przy rwie kulszowej ćwiczeń należą również popularny rowerek, kołyska czy odwrócone brzuszki, czyli przyciąganie zgiętych w kolanach nóg do klatki piersiowej. O inne możliwości warto zapytać fizjoterapeuty, który powinien zalecić te najodpowiedniejsze dla danego przypadku.
Rwa kulszowa, choć wyjątkowo nieprzyjemna, zazwyczaj mija i pozwala wrócić pacjentom do stanu sprzed ataku. Sytuacje, w których konieczna jest operacja neurochirurgiczna, są niezwykle rzadkie. Nie można jednak lekceważyć tego problemu i jeśli ból nie zmniejsza się po kilku dniach od rozpoczęcia stosowania leków lub uniemożliwia normalne funkcjonowanie, należy bezzwłocznie zgłosić się do lekarza.
Zobacz także: Punkcja lędźwiowa – wskazania i przebieg badania
