Fenyloalanina jest organicznym związkiem chemicznym. Należy do grupy aminokwasów egzogennych. Jest jednym z dwudziestu aminokwasów kodowanych przez DNA. Stanowi podstawowy budulec większości naturalnie występujących białek. Fenyloalanina występuje naturalnie w przyrodzie i może być przyswajana przez organizm, można ją również otrzymać syntetycznie. Fenyloalanina może być produkowana przez bakterie w procesie metabolizmu, jest składnikiem naturalnego antybiotyku gramicydyny, (który jest wytwarzany przez te mikroorganizmy).
Fenyloalanina i znaczenie dla człowieka
W naszym organizmie fenyloalamina jest niezbędna do: produkcji adrenaliny, dopaminy, i noradrenaliny (neuroprzekaźniki kontrolujące sposób postrzegania i interakcji z otoczeniem). Do prawidłowego funkcjonowania ośrodkowego układu nerwowego, leczenia wszelkich zaburzeń mózgowych (przenika barierę krew – mózg), kontroli symptomów depresji oraz przy chronicznych bólach, jest pomocna w skupieniu oraz jako środek zmniejszający ból mięśni, po wysiłku fizycznym, może służyć do tłumienia łaknienia. Jest niezbędna do syntezy hormonów tarczycy (dijodotyrozyny, trijodotyrozyny, tyroksyny), syntezy hormonów nadnercza (adrenaliny, noradrenaliny), prawidłowej pracy i prawidłowego rozwoju układu nerwowego, syntezy melaniny (substancji barwnikowych), syntezy białek ustrojowych. Fenyloalanina zwiększa popęd seksualny, poprawia nastrój, pomaga w leczeniu depresji, poprawia koncentrację i pamięć. Polecana również była w leczeniu otyłości, jako suplement zmniejszający łaknienie.
Fenyloalanina – skutki nadmiaru i niedoboru
Niedobór fenyloalaniny w organizmie człowieka powoduje: niedokrwistość, problemy z pamięcią, zaburzenie wzrostu u dzieci, brak energii, zmniejszenie łaknienia, obniżony poziom białka w surowicy krwi, odbarwienie i wypadanie włosów, impotencje, depresję, splątanie. Nadmiar fenyloalaniny występuje głównie w chorobie genetycznej fenyloketonurii (nagromadzenie tego aminokwasu w organizmie i zaburzenia jego przemiany). Zwiększenie fenyloalaniny w organizmie skutkuje: spadkiem poziomu serotoniny, (który powoduje spadek nastroju, u kobiet zaburzenia cyklu miesiączkowego, wpływa na prawidłowy sen i kontrolę łaknienia, u niemowląt zaburza funkcjonowanie systemu termoregulacji), depresją i załamaniem emocjonalnym, złą pracą układu nerwowego ( jest to szczególnie niebezpieczne dla płodu i noworodków).
Co warto wiedzieć o fenyloalaninie?
Najczęściej odpowiedzialny za wzrost poziomu fenyloalaniny w organizmie jest aspartam (niestety powszechnie stosowany w produkcji żywności). Ze względu na jego bardzo szkodliwy wpływ na ludzki organizm szczególnie jego spożycia powinny unikać: kobiety w ciąży, chorzy z nadciśnieniem tętniczym, dzieci i młodzież, chorzy na fenyloketonurię i na nowotwór skóry. Fenyloketonuria jest genetycznie uwarunkowaną wrodzoną chorobą metaboliczną. Charakteryzuje się nadmiarem fenyloalaniny we krwi. Wywiera szkodliwe działanie na ośrodkowy układ nerwowy i może doprowadzić do nieodwracalnych uszkodzeń, jest to szczególnie niebezpieczne w okresie rozwojowym. W celu wczesnego wykrycia tego zaburzenia metabolicznego, u noworodków przeprowadza się badania w celu wykrycia tej choroby. W przypadku stwierdzenia tej choroby stosuje się odpowiednią restrykcyjną dietę w celu normalizacji stężenia fenyloalaniny we krwi, by uniknąć wystąpienia objawów chorobowych.
Zobacz także:
