Badanie położnicze jest rutynowym badaniem, które powinno się wykonywać u kobiety ciężarnej co najmniej raz w miesiącu podczas wizyty kontrolnej. Czasami zachodzi konieczność przeprowadzenia badania położniczego częściej. Badanie położnicze składa się z kilku badań, w tym badania przezpochwowego, pomiaru obwodu brzucha oraz wymiarów miednicy, a także badania położenia dziecka.
Jak przebiega badanie położnicze?
Badanie położnicze składa się z kilku części. Na początku oglądane jest ciało ciężarnej. Szczególną uwagę zwraca się na to, czy na ciele kobiety nie występują obrzęki, wypryski, przebarwienia oraz rozstępy. Następnie przeprowadza się badanie ogólnego stanu zdrowia ciężarnej, podczas którego sprawdza się czy pacjentka nie jest narażona na różnorodne choroby ustrojowe. Bada się między innymi nos, oczy, głowę, jamę ustną, tarczycę, piersi, płuca, serce oraz kończyny. Poza tym, mierzy się temperaturę ciała kobiety, jej wagę oraz ciśnienie tętnicze.
Po badaniu ogólnego stanu zdrowia przechodzi się do badań typowo położniczych.
- Badanie miednicy
Jest jedną z ważniejszych części badania położniczego, ponieważ pozwala określić czy miednica jest ułożona symetrycznie do osi ciała oraz jaka jest jej wielkość. Miednicę mierzy się za pomocą tak zwanego czworoboku Michaelisa, który jest tworzony przez cztery wgłębienia na ciele ciężarnej kobiety. Te wgłębienia to górny wierzchołek szpary pośladkowej, wgłębienie, które znajduje się poniżej piątego kręgu lędźwiowego oraz kolce biodrowe tylne górne. Jeżeli czworobok jest niesymetryczny, oznacza to nieprawidłową budowę miednicy. Poza tym, dokonuje się pomiarów z użyciem miednicomierza.
- Badanie kształtu brzucha
Dzięki określeniu kształtu brzucha, możliwe jest stwierdzenie jak zbudowana jest miednica, a co najważniejsze, jak położony jest płód. Oprócz określenia kształtu, w późniejszych tygodniach ciąży mierzy się obwód brzucha.
- Badanie dna macicy
Badanie dna macicy jest przeprowadzane w pozycji leżącej. Określa się głównie wysokość, na jakiej położone jest dno miednicy. Wartość ta pozwala określić wiek ciąży oraz stwierdzić, czy płód rozwija się w prawidłowym tempie.
- Badanie palpacyjne
Badanie tego typu wykonuje się za pomocą tak zwanych chwytów Leopolda. Ma to na celu określenie pozycji płodu w macicy, co ma szczególne znaczenie niedługo przed porodem.
Pierwszy chwyt Leopolda: Podczas pierwszego chwytu lekarz siedzi po boku kobiety ciężarnej i układa ręce na jej brzuchu w taki sposób żeby obejmowały dno macicy. Dzięki temu możliwe jest ustalenie wysokości, na jakiej znajduje się dno macicy. Poza tym, podczas tego chwytu można stwierdzić jaka część ciała dziecka znajduje się w dnie macicy.
Drugi chwyt Leopolda: W tym chwycie dłonie lekarza znajdują się na bokach brzucha. Za pomocą tego chwytu sprawdza się, po której stronie brzucha znajdują się kończyny, a po której grzbiet dziecka.
Trzeci chwyt Leopolda: Ten, jak i kolejne chwyty stosuje się już po rozpoczęciu akcji porodowej. Trzeci chwyt pozwala na określenie jaka część ciała dziecka znajduje się bliżej ujścia kanału rodnego (pośladki czy główka).
Czwarty chwyt Leopolda: Służy zbadaniu postępu porodu, czyli sprawdzeniu jaka część główki dziecka znajduje się w kanale rodnym.
Piąty chwyt Leopolda: Jest to chwyt dodatkowy, wykorzystywany do oceny niewspółmierności porodowej. Dzięki temu można określić, czy możliwy jest dalszy naturalny poród, czy należy przeprowadzić cesarskie cięcie.
- Badanie transwaginalne
Badanie transwaginalne jest wykonywane na fotelu ginekologicznym. Początkowo ginekolog sprawdza stan krocza, sromu, a także przedsionka pochwy. W pierwszym trymestrze ciąży wykonuje się również badanie dwuręczne oraz USG przezpochwowe. Na późniejszym etapie ciąży USG przezpochwowe jest zastąpione przez USG przez powłoki brzuszne.
