Stwardnienie rozsiane (SM) jest przewlekłą chorobą autoimmunologiczną, która zaczyna się najczęściej u ludzi młodych, między 20 a 40. rokiem życia. Wśród szeregu objawów, które pojawiają się w trakcie choroby, najczęściej zgłaszane przez pacjentów jest ból nóg. Dolegliwości te wynikają z zaburzeń krążenia i uszkodzeń układu nerwowego.
Problemy związane z nogami
Wśród najczęściej pojawiających się objawów SM pacjenci wymieniają: drżenie, osłabienie mięśni nóg, mrowienie, marznięcie, ból oraz tak zwaną spastyczność, czyli wzrost napięcia mięśni łydek, ud, pośladków, a nawet kręgosłupa.
O ile mrowienie, marznięcie i drżenie nie są przyjemne i powodują duży dyskomfort, to skurcze mięśni ud i łydek wiążą się z bólem, który przez pacjentów opisywany jest jako przeszywający, palący, piekący, doprowadzający do płaczu, uniemożliwiający funkcjonowanie. Ból ten uniemożliwia sen, chodzenie, a pojawia się najczęściej po wysiłku fizycznym i przy zmianach temperatury.
Spastyczność mięśni
Mięśnie ciała utrzymują tak zwane „prawidłowe napięcie mięśniowe”, które umożliwia utrzymanie prawidłowej postawy ciała. Jeżeli napięcie w mięśniach się zwiększa, to dochodzi do tzw. spastyczności, czyli usztywnienia mięśnia. Jest to jeden z najczęstszych objawów SM i główna przyczyna niepełnosprawności u chorych. Osoby ze spastycznością w przebiegu SM odczuwają zwiększone napięcie mięśniowe (sztywność mięśni i stawów, zaburzenia czynności pęcherza moczowego), nieopanowane kurcze mięśni (samoistna aktywność mięśniowa objawiająca się szybkimi, kolejno następującymi po sobie kurczami). Każdy z tych objawów wiąże się z bólem.
Ból nóg w SM – ćwiczenia fizyczne
Najczęstszym sposobem radzenia sobie z bólem mięśni ud i łydek jest sport – poprawia on krążenie i pozwala złagodzić objawy SM, a czasami nawet zapobiegać skurczom. Ćwiczenia fizyczne zwiększają możliwości wykonywania codziennych czynności, poprawiają chód, a także pomagają kontrolować ruchy mięśni, nad którymi wcześniej było trudno zapanować.
Pacjentom najczęściej zalecane jest rozciąganie (wykonujemy je codziennie, pozycję rozciągnięcia utrzymujemy przez 60 sekund, jeżeli pojawia się ból, to znaczy, że przyjęta pozycja jest zbyt głęboka), jazda na rowerze (również stacjonarnym) oraz chodzenie z kijkami (tzw. nordic walking). Jeżeli chory ma chęć i siłę może również biegać (ale po konsultacji ze swoim lekarzem prowadzącym) lub pływać.
W spastyczności pomagają również proste czynności takie jak:
- leżenie z nogami uniesionymi wysoko,
- unikanie zakładania nogi na nogę i długiego siedzenia w tej samej pozycji,
- spanie na boku
- zimne okłady (oczywiście jeżeli nie ma uczucia ciągłego zimna)
Ból nóg w stwardnieniu rozsianym – leki
W przypadku narastającego bólu i niewystarczających efektów ćwiczeń fizycznych i rehabilitacji, chorzy zaczynają przyjmować leki. Mogą one przynieść bardzo dobre rezultaty, w szczególności w połączeniu w rehabilitacją. Leczenie farmakologiczne ma zadanie rozluźnić mięśnie, zmniejszyć ich napięcie oraz zahamować kurczliwość.
Zobacz także: Znaczenie diety w chorobach autoimmunologicznych
