Scyntygrafia nerek jest badaniem medycyny nuklearnej, jest to technika badania obrazowego wykorzystująca radioizotopy. Jest to bardzo precyzyjna i mało inwazyjna metoda diagnostyczna. Technika badania scyntygraficznego opiera się na zdolności poszczególnych narządów i tkanek do gromadzenia określonych związków lub pierwiastków chemicznych. Do badania wykorzystuje się izotopy promieniotwórcze. Badanie scyntygraficzne często wykorzystywane jest do badań układu kostnego, płuc, tarczycy, przytarczyc, dróg żółciowych, nerek i serca.
Opierając się na założeniu, że niektóre tkanki mają zdolność do absorpcji i gromadzenia charakterystycznych dla siebie związków i pierwiastków chemicznych. Przykładowo po podaniu jodu, pierwiastek ten będzie o wiele szybciej gromadził się w tarczycy niż w innych tkankach. W przypadku nerek będzie to np. technet – 99. W celu ich uwidocznienia stosuje się tak zwane izotopy promieniotwórcze. Izotopy nie wpływają na właściwości chemiczne pierwiastka.
Scyntygrafia nerek jest również nazywana renoscyntygrafią lub badaniem izotopowym nerek. Do badań izotopowych nerek zalicza się:
- statyczną scyntygrafię nerek
- renografię izotopową
- renoscyntygrafię izotopową
Scyntygrafia nerek – czemu służy badanie?
Statyczna scyntygrafia nerek ocenia strukturę narządu: położenie, kształt, wielkość, ruchomość, rozmieszczenie radioznacznika w miąższu nerek. Renografia izotopowa ocenia czynność nerek: ukrwienie nerek, wielkość filtracji kłębkowej, wydzielanie kanalikowe, wydalanie moczu. Renoscyntygrafia izotopowa łączy dwa poprzednie badania i dodatkowo daje możliwość obliczenia radioklirensów nerkowych (dla każdej nerki osobno). Test farmakologiczny pozwala na zróżnicowanie nadciśnienia na tle miąższowego uszkodzenia nerek od nadciśnienia naczyniowo – nerkowego, pozwala na zdiagnozowanie wodonercza i podmiedniczkowego zwężenia moczowodu.
Wskazania do wykonania scyntygrafii
Wskazaniem do wykonania badania scyntografii jest:
- nadciśnienie tętnicze
- zwężenie tętnicy nerkowej
- guzy nerek i nadnerczy
- wielotorbielowe zwyrodnienie nerek
- gruźlica nerek
- wady wrodzone nerek
- blok odpływu moczu (kamica nerkowa, martwica brodawek nerkowych, podmiedniczkowe zwężenie moczowodów)
- ocena nerki po przeszczepie
Scyntygrafia nerek – przygotowanie do badania
Zakres koniecznych do wykonania badań dodatkowych określa lekarz prowadzący. Koniecznym badaniem jest określenie stężenia kreatyniny we krwi. Dobrze jest mieć ze sobą wcześniejsze USG nerek. Na scyntygrafię pacjent zgłasza się na czczo. Badanie wymaga nieruchomej pozycji wobec głowicy gammakamery, dlatego małym pacjentom podaje się środek uspokajający.
Scyntygrafia nerek – jak przebiega badanie
Pacjent do wykonania badania nie musi się rozbierać, jednak powinien odłożyć na bok wszelkie metalowe przedmioty (biżuteria, pasek z klamrą itp.), mogą przesłonić obraz. Pacjent do badania scynografii układa się w pozycji na wznak, na brzuchu. Następnie pacjent ma założony venflon (cewnik żylny), najczęściej w zgięciu stawu łokciowego. W określonym czasie przed wykonaniem właściwych pomiarów scyntygraficznych, poprzez venflon zostaje pacjentowi podany dożylnie radioznacznik (technet – 99 lub jod – 131).
Po upływie od 1 do 4 godzin od podania radioznacznika (w zależności od użytego radioznacznika izotopowego), rozpoczyna się statyczna scyntygrafia nerek. Czas pomiaru wynosi ok. 10 minut. Natomiast renografię i renoscyntografię izotopową rozpoczyna się w chwili podania radioznacznika. Czas rejestracji wyników to ok. 30 minut. Jeśli wykonuje się test farmakologiczny to:
- po podaniu pacjentowi 50 mg kaptopilu, badanie powtarza się ponownie
- pacjentowi podaje się dożylnie w 15 minucie wykonywania pomiarów scyntygraficznych 40 – 80 mg furosemidu, i ponownie rejestruje się przez ok. 15 minut wydalanie moczu przez nerki
Badanie zwykle trwa kilkadziesiąt minut. Zaraz po badaniu należy wypić 0,5 – 1 litra napoi obojętnych w celu wypłukania resztek izotopu z organizmu.
