Rzekomobłoniaste zapalenie jelit to najczęstszy rodzaj biegunki o podłożu bakteryjnym, jaką zarówno dziecko, jak i osoba dorosła może zarazić się w szpitalu. Związane jest to z wystąpieniem zakażenia Gram-dodatnią laseczką Clostridium difficile, jej wniknięcie do organizmu pojawia się niemal wyłączenie w czasie podawania antybiotyków. Do rozwoju choroby dochodzi w konsekwencji zaburzeń w fizjologicznej florze jelita grubego. Pacjent zjada przetrwalniki bakterii, które kiełkują w jelicie grubym. Następnie dochodzi do ich znacznego namnażania się i uwalniania toksyn do ustroju. W konsekwencji dochodzi do pojawienia się biegunki oraz wystąpienia uszkodzeń ściany jelit.
Choroba łatwo rozprzestrzenia się pośród pacjentów szpitali, wystarczy zaledwie tydzień pobytu w takiej placówce medycznej, aby doszło do ujawnienia się objawów. Ryzyko zachorowania wzrasta proporcjonalnie do czasu hospitalizacji. Szacunkowe dane wskazują, że u zdrowych niemowląt występuje bezobjawowe nosicielstwo schorzenia. Uważa się, że zarażenie tą bakterią występuje u przeważającej większości z nich w pierwszych miesiącach życia, mimo to u niemowląt nie dochodzi do zachorowań na rzekomobłoniaste zapalenie jelit.
Czynniki ryzyka rzekomobłoniastego zapalenia jelit u dzieci
Choroba zdecydowanie częściej występuje u osób starszych, jednak może pojawić się również u dzieci, a jak pisaliśmy już powyżej, większość niemowląt jest jej bezobjawowymi nosicielami. Poza wiekiem czynnikiem rozwoju schorzenia jest żywienie dojelitowe, zły stan zdrowia czy też stosowanie leków wpływających na zobojętnienie kwasu żołądkowego.
Zobacz także: Flora jelitowa- niepokojące sygnały
Jak rozprzestrzenia się choroba?
Bakterie Clostridium difficiele są w stanie przeżyć w kwaśnym środowisku soku żołądkowego, ich kiełkowanie z przetrwalników ma miejsce w obrębie jelita cienkiego. Następnie dochodzi do kolonizacji jelita grubego. Tutaj uwalniane są toksyny: cytotoksyny oraz enterotoksyny. Skutkiem tego u pacjenta dochodzi do pojawienia się biegunki oraz w obrębie błony śluzowej jelita wytwarzają się błony rzekome, które wyglądem przypominają żółte blaszki i pokrywają całą powierzchnię ściany okrężnicy. Dochodzi do zajęcia całego jelita grubego.
Objawy u dzieci
Podstawowym i jednocześnie najpowszechniejszym objawem rzekomo błoniastego zapalenia jelit jest wodnista biegunka, występuje w niej domieszka śluzu, czasem niewielkie ilości krwi, dodatkowo wyróżnia ją bardzo charakterystyczny zapach.
Gdy dochodzi do zachorowania, wyróżniające są częste wypróżnienia – pacjent może oddawać nawet 20-30 stolców na dobę. U około 1/3 chorych stwierdzane jest występowanie gorączki, zaś około 1/5 uskarża się na bóle brzucha. Przeprowadzone badania krwi ujawniają wysoką leukocytozę.
W wielu przypadkach dochodzi do nawrotu biegunki po zakończeniu leczenia. Wynika to albo z nawrotu choroby, albo z faktu, iż doszło do zakażenia inną odmianą bakterii.
Rozpoznanie rzekomobłoniastego zapalenia jelit
Postawienie diagnozy oparte zostaje o stwierdzenie obecności objawów klinicznych – pojawienie się biegunki bez innej znanej przyczyny oraz konieczne jest wykrycie charakterystycznych toksyn w badaniu kału. Za najdokładniejsze uznaje się badanie endoskopowe, jednak jego pozytywny wynik nie wyklucza rzekomobłoniastego zapalenia jelit z uwagi na fakt, iż do pojawienia się błon rzekomych w odbytnicy dochodzi dopiero w zaawansowanej fazie schorzenia.
Leczenie rzekomobłoniastego zapalenia jelit
Leczenie oparte jest w pełni na podawaniu antybiotyków, zarówno u osób dorosłych, jak i u dzieci. W przypadku większości chorych na to schorzenie osiągane jest pełne wyleczenie. Jednak w nielicznych przypadkach może ono mieć śmiertelny charakter. Ryzyko wzrasta wraz z wiekiem chorego.
Czytaj również: Nieswoiste zapalenie jelit – objawy, diagnoza, leczenie
