Alergia pokarmowa jest najczęściej występującą odmianą alergii. Dotyczą zarówno osób dorosłych jak i dzieci. Najczęściej alergie pokarmowe ujawniają się u niemowląt oraz małych dzieci ze względu na niedojrzałość bariery jelitowej i zwiększoną przepuszczalnością błony śluzowej jelit. Na coraz częstsze występowanie alergii pokarmowych ma wpływ zanieczyszczenie środowiska, spożywanie coraz większej ilości wysoko przetworzonej żywności, łatwiejszy dostęp do egzotycznych owoców i warzyw.
Alergia pokarmowa jest uwarunkowana niewłaściwym funkcjonowaniem układu odpornościowego. Jest to immunologicznie uwarunkowana reakcja organizmu na substancje zawarte w spożytym pokarmie. Innym rodzajem nieprawidłowej reakcji organizmu na spożywany pokarm jest nietolerancja pokarmowa (opóźniona alergia pokarmowa). Alergie pokarmowe dzielimy na powstające z udziałem lub bez udziału przeciwciał klasy IgE:
- zależne alergie pokarmowe IgE (typ I reakcji wg Coombsa)
- niezależne alergie pokarmowe IgE (typ II, III, IV reakcji wg Coombsa)
Lekarz może stwierdzić alergię pokarmową w przypadku, gdy objawy po spożyciu konkretnych alergenów są powtarzalne.
Alergia pokarmowa – najczęstsze przyczyny
Przyczyną alergii pokarmowej może być:
- atopia, czyli genetycznie uwarunkowana reakcja organizmu na małe dawki alergenów, polegająca na produkcji swoistych przeciwciał klasy IgE
- zawartość w spożywanym pokarmie określonych składników powodujących reakcje alergiczne
- uszkodzenie bariery jelitowej w wyniku zakażeń wirusowych, bakteryjnych lub stosowania antybiotykoterapii
- zbyt wczesne wprowadzenie do diety dziecka mieszanek mleka krowiego oraz pewnych produktów stałych
Alergia pokarmowa – objawy
Objawy alergii pokarmowej, które dotyczą tylko jednego z narządów są bardzo rzadkie. Najczęściej dotyczą wielu narządów. Występuje kilka postaci klinicznych alergii pokarmowych.
Do najczęstszych objawów alergii ze strony układu pokarmowego (20 % objawów) można zaliczyć:
- wymioty
- biegunkę
- kolkę niemowlęcą
- obrzęk i swędzenie warg
- zapalenie jelita grubego
- zapalenie przełyku
Do skórnych objawów alergii (45 % objawów) zaliczamy:
- pokrzywkę
- obrzęki
- atopowe zapalenie skóry
Do objawów alergii ze strony układu oddechowego (25 % objawów), zaliczamy:
- astmę oskrzelową
- obrzęk krtani
- nawracające zapalenia płuc
- przewlekły nieżyt nosa
Objawy alergii ze strony układu sercowo – naczyniowego (10 % objawów), można zaliczyć:
- niedokrwistość
- zwiększoną ilość granulocytów kwasochłonnych
Ze strony układu nerwowego do objawów alergii pokarmowej zaliczamy:
- migrenę
- zaburzenia snu
Do najgorszych następstw alergii zaliczamy wstrząs anafilaktyczny, który objawia się:
- nagłym spadkiem ciśnienia
- zaburzeniami krążenia
- skurczami oskrzeli
- pokrzywką
Wstrząs anafilaktyczny może nawet prowadzić do zgonu.
Alergia pokarmowa – do jakiego lekarza się udać?
Leczeniem alergii zajmuje się lekarz alergolog.
Jak leczy się alergię pokarmową?
Do podstawowych zaleceń leczenia alergii pokarmowej należy wyeliminowanie z diety szkodliwego produktu spożywczego (stosowanie diety eliminacyjnej). Lekarz stawia diagnozę po przeprowadzeniu dokładnego wywiadu i analizie takich badań jak:
- testy alergiczne (z krwi i skórne)
- badanie przeciwciał IgE (całkowitych i swoistych)
- badania morfologiczne (wycinki błon śluzowych zawierające nacieki eozynofilowe)
- próby eliminacyjne i testy prowokacyjne.
Leki najczęściej stosowane w leczeniu alergii to: leki przeciwhistaminowe i glikokortykosteroidy (przewlekła postać choroby).
Jakie pokarmy uczulają najczęściej?
Do pokarmów, które najczęściej wywołują alergię pokarmową zaliczamy białko mleka krowiego i jajek, truskawki, pomidory, kiwi, orzechy, kakao, owoce morza, czekolada, ryby, miód naturalny, owoce cytrusowe, gluten i soja.
Zobacz także:
