Badanie izotopowe tarczycy, czyli inaczej scyntygrafia tarczycy, to badanie, w którym wykorzystywane są niewielkie dawki izotopów promieniotwórczych. Badanie wykonuje się, aby określić kształt, rozmiar, położenie oraz sprawdzić funkcjonowanie określonych narządów, w tym również tarczycy. W zależności od tego, jaki organ jest badany, badanie ma nieco inny przebieg i czas trwania, jednak ogólna zasada jest we wszystkich przypadkach podobna – najpierw pacjentowi podaje się dawkę izotopu promieniotwórczego (zwanego radioznacznikiem), który kumuluje się w badanym narządzie, a następnie za pomocą głowicy – tak zwanej gammakamery – na ekranie komputera obserwuje się zobrazowany narząd.
Kiedy zaleca się przeprowadzenie badania izotopowego tarczycy?
Badanie to jest wykorzystywane w diagnostyce wielu chorób tarczycy, w tym nadczynności tarczycy, wola guzowatego oraz zapalenia gruczołu tarczycy. Poza tym, badanie izotopowe jest stosowane po leczeniu tarczycy, w celu oceny jego skuteczności. Scyntygrafię tarczycy wykonuje się również przed zakwalifikowaniem pacjenta na leczenie tarczycy różnymi formami jodu. Dodatkowo, badanie izotopowe tarczycy może być wykonywane w celu oceny i wykrywania przerzutów nowotworowych, a więc jest bardzo dobrą metodą weryfikacji podejrzeń dotyczących pojawienia się raka lub jego wznowienia. Dzięki temu, że różne tkanki w różny sposób wychwytują izotopy promieniotwórcze, scyntygrafia daje możliwość oceny charakteru guzków.
Jak przebiega badanie izotopowe tarczycy?
W zależności od typu badania, ma ono nieco inny przebieg. W przypadku scyntygrafii technetowej tarczycy, radioznacznik (izotop technetu) jest podawany dożylnie, a po 20 minutach wykonuje się badanie. W przypadku scyntygrafii jodowej, stosowanym izotopem jest jod-131 i jest on podawany w formie kapsułki dobę przed wykonaniem badania. Samo badanie trwa zaledwie około 5 minut i jest wykonywane na leżąco. Bardzo ważne jest, żeby po badaniu wypić około 0,5 – 1 litra płynów, ponieważ przyspieszy to wydalenie izotopu wraz z moczem.
Jak przygotować się do badania?
Żeby wykonana została scyntygrafia tarczycy, nie trzeba być na czczo. Nie trzeba się również rozbierać, jednak konieczne jest zdjęcie wszelkich elementów, które mogą zawierać metal, takich jak biżuteria, zegarek czy pasek z metalową klamrą. Około tydzień przed wyznaczoną datą badania trzeba przerwać stosowanie leków przeciwtarczycowych, takich jak propycil, thyrozol czy metizol, jednak na jak długo odstawić leki, powinien zadecydować lekarz zlecający badanie. Poza tym, przed badaniem nie można zażywać preparatów, które zawierają duże ilości organicznego jodu. Dodatkowo na co najmniej 2 miesiące przed badaniem nie należy stosować suplementów diety, które zawierają produkty morskiego pochodzenia, na przykład tranu, przetworów z aronii, kropli z jodem, witaminy A+E, środków zawierających jod, a nawet jodyny stosowanej zewnętrznie. Pacjent, który ma być poddany badaniu izotopowemu tarczycy, powinien również ograniczyć spożywanie morskich ryb, ponieważ ich duża ilość w diecie może utrudniać odczyt.
Jakie są przeciwwskazania do wykonania badania izotopowego tarczycy?
Właściwie jedynym przeciwwskazaniem do wykonania tego typu badania jest ciąża oraz okres karmienia piersią. Poza tym u kobiet w wieku rozrodczym, zaleca się wykonanie badania w ciągu pierwszych dziesięciu dni cyklu miesięcznego. Pozwala to zminimalizować ryzyko wykonania badania u kobiety, która jest w ciąży, ale jeszcze o tym nie wie. Dawka izotopu promieniotwórczego jest znikoma, dlatego nie ma powodów, żeby obawiać się znacznego napromieniowania. Badanie można przeprowadzać praktycznie w każdym wieku, a nawet wielokrotnie powtarzać.
