Stan przedrzucawkowy jest najczęstszym powikłaniem w ciąży. Zwykle rozwija się w trzecim trymestrze. Dotyczy średnio 1 na 20 ciąż. Objawia się nagłym wzrostem ciśnieniem krwi, wysokim poziomem białka w moczu (białkomocz) i obrzękiem, głównie twarzy, dłoni i stóp. Nieleczony może prowadzić do rzucawki, czyli stanu potencjalnie zagrażającemu życiu.
Jak stan przedrzucawkowy wpływa na matkę i dziecko?
Jeśli stan przedrzucawkowy nie będzie leczony szybko i prawidłowo, może prowadzić do poważnych powikłań u kobiet w ciąży, takich jak niewydolność wątroby i nerek oraz problemów sercowo-naczyniowych.
Zespół HELLP
Jest ciężką postacią stanu przedrzucawkowego. Rozwija się w 4-12% przypadków. Nazwa oznacza:
- H: hemoliza, rozpad czerwonych krwinek,
- EL: podwyższone enzymy wątrobowe,
- LP: mała liczba płytek krwi.
Zespół HELLP może występować bez wielu typowych objawów stanu przedrzucawkowego, w tym nadciśnienia i białkomoczu. Do klasycznych symptomów zaliczamy zmęczenie, nudności, wymioty, ból brzucha po prawej stronie lub na środku. Zwykle diagnozuje się go na podstawie badań krwi.
Wpływ stanu przedrzucawkowego na dziecko
Może blokować dopływ wystarczającej ilości krwi do łożyska. Wówczas dziecko otrzyma mniej tlenu i składników odżywczych. Zwiększa się więc ryzyko, że urodzi się z niską masą urodzeniową. Większość kobiet nadal może urodzić zdrowe dziecko, pod warunkiem, że stan przedrzucawkowy zostanie wcześnie wykryty i będzie właściwie leczony.
Jak wygląda leczenie stanu przedrzucawkowego?
Sposób leczenia jest uzależniony od tygodnia ciąży. Jeśli zbliżasz się do terminu rozwiązania, a dziecko jest gotowe do przyjścia na świat, lekarz najprawdopodobniej zaproponuje jak najszybszy poród.
Jeśli stan przedrzucawkowy przebiega łagodnie, a maluszek nie rozwinął się jeszcze w pełni, specjalista może zalecić:
- Odpocznij. Leż na lewym boku, by rozluźnić główne naczynia krwionośne.
- Pamiętaj o częstszych wizytach kontrolnych.
- Jedz mniej soli.
- Pij co najmniej 8 szklanek wody dziennie.
- Zmień dietę, by zawierała więcej białka.
W cięższym przypadku lekarz może przepisać leki na ciśnienie krwi. Dopiero wtedy, gdy opanuje sytuację, zaleci powyższe czynności.
Jakie są objawy?
Do najczęstszych objawów zaliczamy obrzęki, podwyższony poziom białka w moczu oraz nadciśnienie. Mogą im towarzyszyć:
- przyrost masy ciała w ciągu 1-2 dni z powodu dużego nagromadzenia płynów ustrojowych,
- ból brzucha, szczególnie po prawej stronie,
- silne bóle głowy,
- spóźniony refleks,
- problemy z oddawaniem moczu,
- nasilone wymioty i nudności,
- zaburzenia widzenia.
Niektóre kobiety ze stanem przedrzucawkowym nie mają żadnych objawów. Dlatego warto pamiętać o regularnych badaniach moczu i kontroli ciśnienia krwi.
Zobacz także: Powikłania w ciąży – cukrzyca ciążowa
Czynniki ryzyka
Niektóre czynniki zwiększają ryzyko wystąpienia stanu przedrzucawkowego. Do najczęstszych zaliczamy: geny, wiek (powyżej 35 roku życia), nadciśnienie przed ciążą, otyłość, cukrzyca, stan przedrzucawkowy w poprzedniej ciąży, inne problemy medyczne (takie jak choroba tkanki łącznej, choroby nerek).
Profilaktyka
Obecnie nie ma pewnej metody zapobiegania stanom przedrzucawkowym. Postępuj zgodnie z zalecaniami lekarza dotyczącymi diety i aktywności fizycznej.
- Ogranicz ilość soli w diecie.
- Pij 6-8 szklanek wody dziennie.
- Unikaj smażonych potraw i fast foodu.
- Odpocznij.
- Ćwicz regularnie. Zapytaj lekarza, jakie ćwiczenia poleca.
- Podnieś stopy kilka razy w ciągu dnia.
- Zrezygnuj z alkoholu i papierosów.
- Unikaj napojów z kofeiną.
