Spirometria, jest rodzajem diagnostycznego badania medycznego, niezbędnego do rozpoznania oraz kontroli leczenia chorób układu oddechowego takich, jak astma oskrzelowa czy POChP. Badanie ma na celu określenie rezerw wentylacyjnych układu oddechowego. Podczas spirometrii, przy pomocy urządzenia zwanego spirometrem, mierzy się objętość i pojemność płuc, oraz przepływ powietrza znajdującego się w płucach i oskrzelach w różnych fazach cyklu oddechowego. Badanie to, pozwala na obiektywną ocenę czynności płuc.
Podczas spirometrii ocenia się, wartość powietrza wdychanego i wydychanego z płuc. Badanie dzieli się na tzw. spirometrię podstawową i spirometrię z oceną odwracalności obturacji (pomiary po inhalacji leku rozkurczającego oskrzela).
Przeciwwskazania do wykonania badania
Badania spirometrii nie powinno się wykonywać u osób:
- po niedawno przebytej operacji okulistycznej
- z rozpoznanym tętniakiem aorty albo tętnic mózgowych
- które przebyły odwarstwienie siatkówki
- które przebyły operacje klatki piersiowej lub jamy brzusznej (utrudniające im oddychanie)
Jak przygotować się do badania spirometrii?
- najlepiej dobę, a minimum 4 godziny przed badaniem nie można palić papierosów i pić alkoholu
- na 2 godz. przed badaniem nie należy jeść obfitych posiłków
- nie powinno się wykonywać intensywnego wysiłku fizycznego na ok. pół godziny przed badaniem
- nie należy zakładać ubrań krępujących swobodne oddychanie
- przed badaniem, należy też odstawić niektóre leki przeciwastmatyczne
Jak przebiega badanie spirometrii?
Informacje takie jak: wiek badanego, wzrost, waga oraz płeć, wprowadzone zostają do komputera do którego podłączony jest spirometr. Pacjent z reguły siedzi w wyprostowanej pozycji. W ustach trzyma jednorazowy ustnik, a na nos ma założony klips uniemożliwiający oddychanie przez nos. Ustnik jest podłączony specjalnym kabelkiem do spirometru. Spirometria dynamiczna polega na tym, że pacjent najpierw nabiera kilka oddechów. Następnie nabiera jak najwięcej powietrza, po czym jak najmocniej i jak najdłużej je wydmuchuje. Spirometria statyczna polega na powolnym nabieraniu i wydmuchiwaniu powietrza. Czynności te powtarza się kilkakrotnie.
Badanie często jest wykonywane z próbami farmakologicznymi, które polegają na podaniu leku i wykonaniu badania (pozwala to na ocenę wrażliwości błony mięśniowej oskrzeli na dany lek). Spirometria może być połączona z EKG wysiłkowym. Badanie służy do oceny wydolności oddechowej i krążeniowej.
Spirometria – jak należy oceniać wyniki badania
W badaniu spirometrycznym, komputer ocenia wartość należną, tzn. jaki wynik będzie właściwy dla osoby w danym wieku, płci, wzroście i wadze. W trakcie badania mierzy się pojemność życiową FVC (największą ilość powietrza jaką można wydmuchnąć z płuc), oraz wydech FEV1 (ilość powietrza wydychanego podczas pierwszej sekundy). Jeśli otrzymany wynik, jest bliski średniej wartości należnej wyliczonej przez komputer, oznacza to, że płuca pracują prawidłowo. Jeśli wskaźniki są znacznie niższe od wartości należnych, świadczy to o nieprawidłowej, zaburzonej pracy płuc.
Pacjent wyniki badania spirometrii, otrzymuje w formie wydruku graficznego obrazu pracy płuc oraz parametrów takich jak procent wartości należnej i wynik pacjenta.
