Pneumocystozę można zaliczyć zarówno do chorób zakaźnych, jak i schorzeń dróg oddechowych. Jest rodzajem zapalenia płuc, spowodowanym przez grzyby Pneumocystis jiroveci. Najpowszechniej rozwija się u osób z osłabioną odpornością organizmu. Choroba może mieć różne formy i różny przebieg. Jednocześnie wiąże się ze znacznym niebezpieczeństwem dla dziecka. Co musisz o niej wiedzieć?
Zdrowe osoby dorosłe zwykle nie zapadają na to schorzenie. Jednak mogą stać się bezobjawowymi nosicielami i poprzez drogę kropelkową zarażać ludzi dookoła siebie, w tym dzieci.
Rozróżniamy dwie formy choroby:
- Sporadyczna – dotyczy zwykle osób z białaczką limfatyczną, AIDS czy przyjmujących leki immunosupresyjne.
- Epidemiczna – do jej występowania dochodzi najczęściej w szpitalach, głównie na oddziałach dla dzieci przedwcześnie urodzonych, opuszczonych przez matki i dystroficznych.
Wyróżniamy również dwie postaci kliniczne schorzenia:
- Płucną,
- Poza płucną.
Zakażenie grzybami Pneumocystis jiroveci jest bardzo powszechne. Do przekazywania drobnoustrojów dochodzi drogą kropelkową. Nie obserwuje się rozwoju zapalenia płuc u osób z prawidłowo funkcjonującym układem odpornościowym, nawet jeśli przebyły infekcję. Do zachorowania dochodzi przede wszystkim pośród osób, których poziom odpowiedzi immunologicznej pozostaje obniżony. Po wniknięciu tego drobnoustroju do organizmu, w sytuacji, gdy nie jest on zwalczany przez układ odpornościowy, w krótkim czasie się namnaża i prowadzi do upośledzenia funkcjonowania płuc. Choroba może rozwijać się również u dzieci, u których nie doszło jeszcze do zakończenia rozwoju tkanki płucnej.
Objawy u dzieci
Podstawowe objawy pneumocystozy u dzieci nie są silnie wyróżniające. Pojawia się gorączka oraz suchy kaszel bez odkrztuszania, który nasila się wraz z upływem czasu.
Oddziaływanie grzyba prowadzi zwykle do powstania zmian w okolicy przywnękowej. Jednak możliwe jest również ich ogniskowe występowanie. W takim wypadku, w otoczeniu widoczne są pęcherze rozedmowe. Ma to negatywne oddziaływanie na poziom pojemności płuc oraz wymianę gazową.
Diagnostyka pneumocystozy
Wykonanie zdjęcia RTG klatki piersiowej uwidacznia najczęściej obustronne nacieki okołownękowe. Warto jednak zaznaczyć, że aż u 20-30% chorych obserwuje się prawidłowy obraz płuc.
Przeprowadzane jest również badanie gazometryczne, które pozwala na stwierdzenie hipoksemii ze zwiększeniem pęcherzykowo-tętniczego gradientu tlenu.
W celu postawienia jednoznacznego rozpoznania pneumocytozy zachodzi konieczność przeprowadzenia badania histopatologicznego, w którym wykazana zostanie obecność drobnoustroju chorobotwórczego. Przeprowadza się barwienie srebrem metanaminowym, czyli urotropiną. W celu wykonania testu można wykorzystać materiał pobrany w czasie bronchoskopii lub plwocinę – aby ją uzyskać konieczne jest sprowokowanie pacjenta do kaszlu.
Pneumocystoza leczenie
Podobnie jak w wielu innych chorobach zakaźnych, tak i w pneumocystozie wykorzystuje się leczenie farmakologiczne. Najpowszechniejszą metodą terapeutyczną jest dożylne podawanie kotrimoksazolu przez około 3 tygodnie.
W sytuacji, gdy u chorego na pneumocystozę dziecka dojdzie do wystąpienia objawów niewydolności oddechowej, niezbędne staje się podanie kortykosteroidów. W wielu przypadkach lekarze decydują się na rozpoczęcie leczenia jeszcze zanim poznają ostateczne wyniki badań i będą mieć pewność co do diagnozy, wynika to z tego, iż chcą uniknąć rozwinięcia się niewydolności oddechowej.
Jeśli chory ma AIDS i źle toleruje Kotrimoksazol, to otrzymuje pentamidyny (z uwagi na możliwość rozwoju groźnych powikłań odradzane jest podawanie tych preparatów drogą wziewną).
Ustąpienie objawów powinno mieć miejsce po upływie 1 tygodnia. Po zakończeniu właściwej terapii zalecane jest stosowanie leczenia podtrzymującego, w celu uniknięcia nawrotu schorzenia. Osoby z HIV lub AIDS są silnie narażone na nawroty choroby.
Rokowania
Średni poziom śmiertelności wywołanej przez pneumocystozę waha się w granicach 15-20%.
Czytaj również: Grzybica płuc – wszystko co musisz wiedzieć o tej groźnej chorobie
