WZW typu B, czyli wirusowe zapalenie wątroby typu B, zakaźna żółtaczka typu B, żółtaczka wszczepienna, stanowi najpowszechniej rozpoznawaną, groźną chorobę wątroby, której można zapobiec poprzez szczepienie. Spowodowana jest przez wirusowe zakażenie konkretną odmianą wirusa. Jeśli do rozwinięcia się WZW B dochodzi u dziecka, to dość powszechnie przemienia się ono w zapalnie przewlekłe, które w dłuższej perspektywie prowadzi do niewydolności wątroby, jej marskości lub nowotworu tego narządu.
Na terenie Polski udało się obecnie w znacznym stopniu wyeliminować ilość zarachowań na WZW B, istnieje jednak pewien odsetek osób narażonych na tę chorobę. Chronią nas przyrządy jednorazowe używane w przychodniach i szpitalach oraz przeprowadzanie szczepień ochronnych. Jednak za każdym razem będąc w szpitalu lub w gabinecie zabiegowym ponosimy ryzyko.
Jak dochodzi do zakażenia WZW B?
Wirus wywołujący WZW typu B przenosi się przede wszystkim poprzez krew. Dlatego największe niebezpieczeństwo towarzyszy podstawowym zabiegom diagnostycznym jak pobieranie krwi, szczepienia, zastrzyki czy gastroskopia. Obawiać się można również w czasie szycia rany czy operacji. Niekiedy występują sytuacje, że dziecko zaraża się od matki jeszcze przed narodzinami lub krótko po nich. Kobiety ciężarne powinny więc zgłosić lekarzowi przed porodem, że przechodziły żółtaczkę lub że są chore. Może to mieć wpływ na wybór odpowiedniego postępowania z dzieckiem po narodzinach.
Zobacz także: Jakie są przeciwwskazania do wykonania szczepień?
Skuteczne zapobieganie WZW typu B
Zdecydowanie najlepszą i najbardziej skuteczną metodą pozwalającą na zapobieganie zachorowaniu na WZW typu B jest przeprowadzenie szczepienia ochronnego. Jeśli matka jest chora na wirusowe zapalenie wątroby, to bezpośrednio po narodzinach dziecku koniecznie należy podać zarówno szczepienie, jak i specjalne przeciwciała, które pozytywnie wpłyną na poziom jego ochrony przed wirusem.
Szczepienia na wirusowe zapalenie wątroby typu B wykorzystywane w Polsce są „nieżywe”, oznacza to, że nie ma w nich żywych fragmentów wirusa, i nie ma możliwości, aby doprowadziły do zachorowania. Występuje w nich jedynie fragment zewnętrznej otoczki, tzw. antygen powierzchniowy. Stymuluje on układ odpornościowy. Szczepionki rozróżniamy na podstawie wielkości dawki, zależnej od wieku osoby, której się je podaje. Szczepienie na WZW B wchodzi również w skład szczepienia skojarzonego 6w 1.
Skuteczność szczepionki
Dane statystyczne wskazują, że schorzenie nie pojawi się aż u 80-100% osób, które zostaną odpowiednio zaszczepione zgodnie z obowiązującym kalendarzem szczepień ochronnych. Dokonanie takiego zabezpieczenia immunologicznego w okresie dzieciństwa stanowi również metodę zapobiegania rozwojowi raka wątroby w przyszłości. Podanie szczepienia bezpośrednio po narodzinach noworodkowi, którego matka jest zakażona wirusem WZW typu B, sprawia, że ryzyko pojawienia się u niego zachorowania spada aż o 95% i o kolejne punkty, jeśli zostanie również podany preparat zawierający przeciwciała odpornościowe.
Reakcje poszczepienne i bezpieczeństwo
Nie obserwuje się znaczących nieprawidłowości związanych ze szczepieniem na WZW typu B. Najczęściej jest ono dobrze tolerowane również w wieku niemowlęcym. Uznaje się je za bezpieczne, co potwierdzają lata jego stosowania. U około 1/3 szczepionych osób obserwuje się zaczerwienienie, bolesność i stwardnienie w miejscu, gdzie szczepionka została podana.
Czasem w ciągu pierwszych 24 godzin po szczepieniu występują objawy, które samodzielnie ustępują po tym czasie. Może pojawić się bowiem delikatna gorączka, czy pogorszenie samopoczucia. Pacjent czuje się wówczas jak przy grypie. Objawy takie stwierdza się najczęściej u starszych dzieci lub osób dorosłych. Młodsze lepiej znoszą podawanie szczepienia.
Kalendarz szczepień na WZW typu B?
Pierwsza dawka szczepienia podawana jest dzieciom w pierwszych 24 godzinach życia. Otrzymują ją zarówno noworodki urodzone o czasie, jak i wcześniaki. Szczepienie złożone jest z trzech dawek. Druga podana zostaje po upływie mniej więcej miesiąca od momentu podania pierwszej dawki. Trzecią natomiast 6 miesięcy po pierwszej dawce, czyli u około 7-miesięcznych maluchów.
Jeśli dziecko urodziło się przedwcześnie, to konieczne jest zwykle przeprowadzenie 4 szczepień. Pierwszą dawkę otrzymuje ono bowiem w dniu urodzenia, kolejne zaś odpowiednio później. U dzieci, których rodzice decydują się na wykonanie szczepień 6w1, zastrzyk przeprowadzany jest domięśniowo.
Czy istnieją przeciwwskazania do szczepienia dziecka na WZW B?
Szczepienia na wirusowe zapalenie wątroby typu B nie podaje się dzieciom, jeśli występują uniwersalne przeciwwskazania do wykonywania zastrzyków uodparniających.
Jest to szczepienie wykonywane bezpłatne u wszystkich noworodków, niemowląt, a nawet nastolatków, które dotąd nie zostały uodpornione, jak również u osób dorosłych, które narażone są na większe ryzyko zachorowania. We wszystkich pozostałych przypadkach jest to szczepienie wiążące się z koniecznością jego opłacenia.
Czytaj również: Szczepienie na WZW typu A, czyli jak ochronić dziecko i siebie przed żółtaczką pokarmową?
