Magnez – jeden z kluczowych pierwiastków w naszym organizmie, przez wielu określany mianem pierwiastka życia. Na jego poziom w organizmie wpływa wiele czynników, w tym nieprawidłowa dieta, stres czy papierosy i alkohol. Z tego względu wiele osób cierpi na niedobór magnezu. Jakie są objawy takiego stanu? To przede wszystkim drażliwość, senność i problemy z koncentracją. Z tego względu warto odpowiednio wcześnie zadbać o właściwą suplementację magnezu.
Rola magnezu w organizmie
Magnez to jeden z tych pierwiastków, które biorą udział w praktycznie każdym procesie zachodzącym w naszym organizmie. Jego główną rolą jest wspieranie odpowiedniej pracy serca i wspomaganie układu odpornościowego, ale również udział w przemianach składników odżywczych (tłuszcze, białka i węglowodany), niezbędnych do zapewnienia energii do pracy kluczowych organów. Poprzez wpływ na procesy trawienia zmniejsza on także ryzyko wystąpienia astmy, kamieni nerkowych lub cukrzycy, a oddziałując na układ nerwowy poprawia naszą pamięć i koncentrację. Magnez warunkuje ponadto prawidłowy skurcz mięśni, w tym skurcze mięśni gładkich, odpowiedzialne m.in. za bóle miesiączkowe.
Wśród przyczyn zmniejszenia ilości magnezu w organizmie wymienia się:
- Nieprawidłową dietę, bogatą w duże ilości białka oraz wapnia, a także produkty wysoko przetworzone, zmniejszające wchłanialność magnezu (zawierają one sporo kwasów tłuszczowych i fosforanów),
- Picie wody ubogiej w naturalny magnez,
- Używki, w tym przede wszystkim alkohol i napoje zawierające kofeinę(kawa, herbata, napoje energetyczne), które przyspieszają wypłukiwanie magnezu z organizmu,
- Silny i długotrwały stres, który wielu z nas towarzyszy każdego dnia,
- Stosowanie dużej ilości nawozów sztucznych ubogich w magnez,
- Przyjmowanie leków hamujących przyswajalność magnezu – takie działanie wykazują m.in. leki przeczyszczające oraz moczopędne, które dodatkowo aktywnie usuwają magnez z organizmu, ale także tabletki hormonalne, antybiotyki oraz środki uspokajające,
- Choroby jelit, których skutkiem jest zaburzenie wchłaniania magnezu, np. zespół krótkiego jelita cienkiego.
Objawy niedoboru
Prawidłowe stężenie magnezu w naszym organizmie to około 1000 mmol, z tego względu codziennie powinniśmy dostarczać około 14 mmol tego pierwiastka, a najlepiej około 20 mmol, ze względu na ryzyko zwiększonego wydalania magnezu przez nerki. Zapotrzebowanie to można pokryć w całości odpowiednio zbilansowaną dietą, jednak w dzisiejszych czasach wielu osobom brakuje na prawidłowe komponowanie posiłków. O niedoborze magnezu mówimy, gdy stężenie we krwi wynosi mniej niż 0,65 mmol/l. Często jednak objawy niedoboru magnezu widoczne są dużo wcześniej, gdy stężenie to mieści się jeszcze w granicach wartości prawidłowych. Związane jest to z faktem, iż zdecydowana większość jonów magnezu znajduje się wewnątrz komórek naszego ciała. W przypadku schorzenia jakim jest brak magnezu – objawy początkowo są na tyle mało specyficzne, że opóźniają postawienie trafnej diagnozy. Wśród nich najczęściej wymienia się:
- Nawracające bóle głowy,
- Trudności ze snem,
- Spadek odporności,
- Chroniczne zmęczenie,
- Kruchość włosów i paznokci,
- Mimowolne skurcze mięśni kończyn dolnych,
- Drżenia powiek i rąk wywołane przez kurcze mięśniowe,
- Problemy z koncentracją,
- Rozdrażnienie, szybkie wpadanie w złość,
- Bóle stawowe.
Z pewnością wiele z nas regularnie obserwuje tego typu objawy u siebie, najczęściej szukając ich uzasadnienia w przebyciu innej choroby czy też przepracowaniu. Jest to oczywiście możliwe, jeżeli jednak objawy co jakiś czas powracają – warto sprawdzić, czy nie jest to spowodowane brakiem magnezu w organizmie. Chroniczny niedobór magnezu może bowiem skutkować trudniejszymi do wyeliminowania objawami, w tym między innymi:
- Migrenami,
- Stanami depresyjnymi,
- Nerwobólami,
- Próchnicą,
- Zwiększoną łamliwością kości,
- Kołataniami serca,
- Rozchwianiem emocjonalnym,
- Silną agresją.
Wśród początkowych objawów niedoboru magnezu, najbardziej dotkliwe dla kobiet są skurcze mięśni, zwiększające bolesność miesiączek, a niejednokrotnie także problemy z prawidłowym donoszeniem ciąży. Z kolei u mężczyzn niedobór magnezu może powodować osłabienie ruchliwości plemników, a co za tym idzie zmniejszenie płodności.
Na brak magnezu najbardziej narażone są osoby intensywnie pracujące umysłowo, takie jak naukowcy, uczniowie oraz studenci, zwłaszcza w okresie intensywnej nauki. W grupie ryzyka znajdują się także osoby pracujące ciężko fizycznie i te, które są narażone na chroniczny, silny stres w pracy lub życiu prywatnym, a także osoby stosujące restrykcyjne diety. Niedobór magnezu często pojawia się również u kobiet w ciąży lub w okresie menopauzalnym, co związane jest z gwałtownymi zmianami hormonalnymi zachodzącymi w ich ciele.
Ze względu na poważne powikłania, jakie niesie za sobą niedobór magnezu, regularna suplementacja tego pierwiastka odgrywa bardzo ważną rolę w dzisiejszych czasach. Warto ją rozważyć nawet jeżeli nie występują u nas objawy niedoboru magnezu, ale obawiamy się, że nie dostarczamy wraz z dietą jego wystarczających ilości.
Mleczan magnezu i inne formy magnezu dostępne w preparatach magnezowych
W aptekach znajdziemy szeroki wybór preparatów magnezowych, a producenci prześcigają się w zapewnieniach, że to właśnie ich produkt jest najlepszy. Aby więc nasz wybór nie był kwestią przypadku, warto zwrócić uwagę na to, czy dany preparat ma status leku czy suplementu, a także jaką postać magnezu zawiera. Jeżeli chodzi o produkty będące lekami, przeznaczone są one u których widoczne są objawy niedoboru magnezu. Zostały one poddane dokładnym testom, a stosowanie ich zgodnie z instrukcją daje pewność, iż poziom magnezu zostanie wyrównany. Z kolei suplementy zawierają mniejsze dawki tego pierwiastka, mające za zadanie raczej uzupełnienie dziennego zapotrzebowania niż wyrównanie niedoborów. Nie podlegają one szczegółowej kontroli inspektoratu farmaceutycznego i często zawierają słabo przyswajalne formy magnezu.
Najlepszym rozwiązaniem bowiem jest magnez na skurcze pochodzenia naturalnego, w formie soli, gdyż najdłużej pozostaje on w jelicie cienkim, co ma kluczowe znaczenie dla jego wchłanialności do organizmu. Największą, bo nawet 80% wchłanialność wykazują mleczan, cytrynian i asparaginian magnezu, najlepiej w połączeniu z witaminą B6, która ułatwia jego transport i utrzymanie wewnątrz komórek. Dla przykładu mleczan magnezu to związek stanowiący połączenie wodorotlenku lub węglanu magnezu z kwasem mlekowym. Połączenie to jest łatwo rozrywane przez enzymy w naszym organizmie, dzięki czemu jony magnezu w prosty sposób są wchłaniane i transportowane do wnętrza komórek. Wykazuje on właściwości do związków występujących w naturalnym środowisku. Aby jednak mógł być on wchłaniany w maksymalnym stopniu, należy przyjmować go w formie tabletek dojelitowych, zawierających specjalną otoczkę. Chroni ona zawartość preparatu przed sokiem żołądkowym i rozpuszcza się dopiero pod wpływem soków trawiennych wydzielanych w jelicie cienkim.
W większości przypadków preparaty zawierające magnez w formie mleczanu charakteryzują się dużym jego stężeniem w jednej tabletce, co ułatwia systematyczną suplementację. Warto jednak pamiętać, ze nawet stosując magnez na skurcze o statusie leku i w dobrze przyswajalnej formie, np. mleczanu magnezu, musi upłynąć sporo czasu zanim pojawią się widoczne efekty. Kluczem do osiągnięcia oczekiwanych rezultatów, zwłaszcza w przypadku głębokich niedoborów, jest systematyczność oraz cierpliwość. Choć do stosowania magnezu nie ma szczególnych przeciwskazań, ostrożność w trakcie suplementacji powinny zachować osoby z chorobami nerek i zaburzeniami wchłaniania. U nich mogą bowiem pojawić się objawy niepożądane, takie jak gwałtowne spadki ciśnienia czy zawroty głowy. W takim przypadku bezpieczniejszym rozwiązaniem jest próba uzupełnienia niedoborów magnezu poprzez wzbogacenie swojej diety w takie produkty, jak na przykład:
- Kakao i gorzka czekolada,
- Chude sery i przetwory mleczne,
- Warzywa strączkowe,
- Pełnoziarniste produkty zbożowe i ciemne pieczywo,
- Ryby,
- Migdały, orzechy, pestki dyni,
- Szpinak i natkę pietruszki.
Zawierają one duże ilości magnezu naturalnego pochodzenia, należy jednak pamiętać iż obróbka termiczna lub spożywanie ich w towarzystwie napojów gazowanych, soków owocowych lub alkoholu znacznie obniża przyswajalność zawartego w nich magnezu.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
Zobacz również: Magnez – życiodajny pierwiastek – rola i znaczenie
Źródła:
- http://ptfarm.pl/pub/File/Bromatologia/2015/nr%204/Bromatologia%204_2015%20s%20677-689%20art%2011.pdf
- http://www.czytelniamedyczna.pl/706,znaczenie-magnezu-w-praktyce-lekarskiej-czesc-i-przyczyny-i-objawy-zaburzen-gosp.html
- Woroń J. Preparaty magnezu w profilaktyce i terapii – jak dokonać racjonalnego wyboru. Terapia 2012; 12: 3-6
- http://www.aptekarzpolski.pl/2017/02/rola-magnezu-w-prawidlowym-funkcjonowaniu-organizmu-czlowieka/
- http://laboratoria.net/artykul/20597.html
